Η μνήμη σε νέο πλαίσιο

To Athens Photo Festival ήρθε και φέτος να αλλάξει τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο και κυρίως τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τη μνήμη, ατομική και κοινωνική. Με τίτλο “Reframe Memory”, η φετινή διοργάνωση διερευνά τον ρόλο των εικόνων στην αναδόμηση του παρελθόντος καθώς και πώς καθορίζεται η σχέση μας με το παρόν και το μέλλον.

Το κεντρικό πρόγραμμα της διοργάνωσης θα ολοκληρωθεί στο τέλος Ιουλίου και περιλαμβάνει εκθέσεις φωτογραφίας με τη συμμετοχή καλλιτεχνών και επιμελητών από 20 χώρες και ένα σύνολο δράσεων -εκπαιδευτικά προγράμματα, portfolio reviews, ομιλίες, μαραθώνιος φωτογραφίας- και παράλληλων εκδηλώσεων, που διευρύνουν τον διάλογο και την ενεργή συμμετοχή. Πέρα από το κεντρικό πρόγραμμα, η διοργάνωση περιλαμβάνει παράλληλες εκθέσεις που θα φιλοξενηθούν σε επιλεγμένους εκθεσιακούς χώρους της Αθήνας.



Το Athens Photo Festival εντάσσεται στο δίκτυο του Ευρωπαϊκού Μήνα Φωτογραφίας (European Month of Photography), που αποτελεί τη σημαντικότερη διεθνή συνεργατική πλατφόρμα φωτογραφικών φεστιβάλ, στην οποία συμμετεχουν ως ισότιμα μέλη τα φεστιβάλ της Αθήνας, του Βερολίνου, της Βιέννης, της Βουδαπέστης, της Λουμπλιάνας, του Λουξεμβούργου, της Μπρατισλάβας και του Παρισιού.

Το πρόγραμμα, στο σύνολο του, έχει εξαιρετικές εκθέσεις που δεν δίνουν αφορμή απλώς για να θαυμάσουμε ολοκληρωμένες δουλειές αλλά και να σκεφτούμε πάνω στο θέμα της ατομικής μνήμης και της συλλογικής δράσης. Αξίζει να σταθεί κανείς στη δουλειά της Λίζης Καλλιγά «Μια αναπνοή» στην οποία η ίδια φωτογραφίζει το άδειο διαμέρισμα της μητέρας της. Η ίδια έχει φύγει αλλά το διαμέρισμα είναι εκεί και η Λίζη πρέπει να το αδειάσει από τα πράγματά της. «Ομως κάτι ακόμα μένει εδώ, ανάμεσα και γύρω από τα έπιπλα και τα αντικείμενα, μια αναπνοή ζωής. Είμαι κι εγώ εκεί, τη νιώθω, θέλω να τη διατηρήσω όσο μπορώ. Το νάιλον με το μέτρο με βοηθάει, καθώς επίσης και η φωτογραφική μου μηχανή. Μετά από 10 χρόνια αυτή η Αναπνοή υπάρχει ακόμα μέσα στις φωτογραφίες μου. Η μνήμη των αγαπημένων δεν φεύγει ποτέ», γράφει η Λίζη Καλλιγά.



Παράδειγμα ατομικής μνήμης το παραπάνω, σε αντίθεση με τη σειρά του Adi Nes με τίτλο “Biblical Stories” που βάζει μπροστά στον φακό ανθρώπους του δρόμου, άστεγους. Σε αυτήν τη νέα του σειρά, ασχολείται με ανθρώπους που έχουν χάσει πλέον την ταυτότητά τους. Στις προηγούμενες σειρές του, οι στρατιώτες, παραδείγματος χάρη, φωτογραφίζονταν σε ανοιχτούς χώρους ή σε στρατόπεδα, ενώ οι νεαροί σε περιφερειακές, υποβαθμισμένες γειτονιές. Ωστόσο αυτήν τη φορά, το σκηνικό για τις Biblical Stories είναι η τεράστια ξαπλωμένη μεγαλούπολη – της οποίας οι κάτοικοι είναι τσακισμένοι κι οι δρόμοι άδειοι. Η πραγματικότητα για αυτούς τους χαρακτήρες είναι άθλια, καταθλιπτική και απελπιστική. Ωστόσο δεν πρόκειται για τυχαίους ανθρώπους· κάθε ένας από τους πρωταγωνιστές αυτής της νέας σειράς βασίζεται σε κάποια ιστορία της Βίβλου.



Αντιπαραβάλλοντας εικόνες ανθρώπων άστεγων και δίχως ταυτότητα με τη μυθική θεμελίωση των ιστοριών της Βίβλου, ο Adi Nes αντιπαραβάλλει τη σύγχρονη ισραηλινή πραγματικότητα με την ιστορία και τη μυθολογία του Περιούσιου Λαού και ταυτόχρονα προβάλλει αυτές τις εξαιρετικά δυσάρεστες εικόνες από την κοινωνική πραγματικότητα του σύγχρονου Ισραήλ στο παρελθόν του έθνους.