Εθνικό Θέατρο 2015-16: Άρωμα… ναφθαλίνης

Λίγες ώρες πριν ανακληθεί ο διορισμός του από τον Αναπληρωτή Υπουργό Πολιτισμού, Νίκο Ξυδάκη, με την κατάθεση τροπολογίας από την πλευρά της κυβέρνησης που αντικαθιστά όλους τους επικεφαλής των οργανισμών που εποπτεύονται από το Υπουργείο Πολιτισμού, ο (τέως πλέον μετά και το σημερινό ΦΕΚ) καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, Σωτήρης Χατζάκης, έσπευσε να αιφνιδιάσει τους πάντες τη Δευτέρα το απόγευμα ανακοινώνοντας με ένα απλό email (χωρίς σχετική συνέντευξη τύπου, όπως συνηθίζεται) το ρεπερτόριο του Εθνικού Θεάτρου για τη χειμερινή σεζόν 2015-2016.

Η αναπάντεχη αυτή πρωτοβουλία του, που προκάλεσε ποικίλα σχόλια, έχει άμεση σχέση φυσικά με την προσωπική του κόντρα με τον Νίκο Ξυδάκη και αποσκοπεί να του δυσκολέψει τη ζωή, αφού ο νέος καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου -που αναμένεται να ανακοινωθεί τις επόμενες μέρες- θα έχει, όπως φαίνεται, απλά εποπτικό ρόλο στο πρόγραμμα, που ήδη ανακοίνωσε ο Σωτήρης Χατζάκης. Πρέπει ωστόσο να σημειώσουμε ότι πέρα από τις προφανείς σκοπιμότητες, που δεν τιμούν κανέναν, το να ανακοινώνει ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου το πρόγραμμα για την ερχόμενη χειμερινή σεζόν τον Απρίλιο δεν μπορεί να αποτελεί παράδοξο. Διάβασα σε διάφορα άρθρα ότι πέρυσι το πρόγραμμα ανακοινώθηκε τον Ιούνιο και πρόπερσι τον Ιούλιο. Κι αυτό είναι καλό δηλαδή;

Το Εθνικό Θέατρο, όπως όλα τα σοβαρά θέατρα της Ευρώπης, οφείλει να ανακοινώνει τον προγραμματισμό του πολλούς μήνες πριν την έναρξη της κάθε σεζόν και -γιατί όχι;- να ανακοινώνει και προγραμματισμό διετίας, όπως έκανε στο παρελθόν ο Χουβαρδάς. Αυτή η αντίληψη ότι ο εκάστοτε νέος καλλιτεχνικός διευθυντής ενός θεάτρου πρέπει να διορίζεται τον Μάιο και να σπεύδει σαν τρελός να φτιάξει πρόγραμμα για τον Οκτώβριο αποτελεί πραγματικά ελληνικό παράδοξο.

Το ζητούμενο δεν είναι να εστιάσουμε στην «πρόωρη» ανακοίνωση του χειμερινού ρεπερτορίου του Εθνικού από τον Απρίλιο, αλλά να δούμε την ουσία αυτού του ρεπερτορίου. Ο Σωτήρης Χατζάκης λοιπόν ανακοίνωσε ένα πρόγραμμα που έχει σαν κορμό του το απολύτως κλασικό ρεπερτόριο με σκηνοθετικές υπογραφές καθ’ όλα άξιων ανθρώπων, αλλά στην πλειονότητά τους μη ικανών να δώσουν νέα πνοή στα κορυφαία αυτά κείμενα. Σαίξπηρ, Τολστόι, Ντοστογιέφσκι, Μπρεχτ, Ντε Φίλιππο, Μίλλερ, Ουίλλιαμς κυριαρχούν στο νέο πρόγραμμα, ενώ από ελληνικής πλευράς το «παρών» δίνουν ο Βασίλης Κατσικονούρης με το νέο του έργο «Καγκουρό» και ο Δημήτρης Κεχαϊδης με το «Πανηγύρι» του.

Μοναδικές ενέσεις σύγχρονης δραματουργίας λοιπόν είναι το «Καγκουρό» του Κατσικονούρη, που προαναφέραμε, η θεατρική διασκευή του «Δαμάζοντας τα κύματα» του Τρίερ (σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη), το «Κάρμεν Διαταραχή» του Simon Stephens (σε σκηνοθεσία Άντζελας Μπρούσκου) και η παράσταση, που θα αναδειχθεί από την Ανοιχτή Πλατφόρμα τον Μάιο.

Τουτέστιν, από τις 13 παραγωγές που ανακοινώθηκαν μόνο τέσσερις αφορούν το σύγχρονο έργο, από τους 11 συγγραφείς, που θα παρουσιαστούν, μόνο οι τρεις ζουν και μόνο ένας είναι κάτω των 50 ετών (ο Simon Stephens) και από τους σκηνοθέτες που θα υπογράψουν τις παραστάσεις μόνο ένας (ο Δημήτρης Μυλωνάς) ανήκει στη νέα γενιά. Όλα αυτά συνιστούν ένα πρόγραμμα, που πολύ φοβάμαι ότι μυρίζει ναφθαλίνη.

Το κλασικό ρεπερτόριο είναι απολύτως αναγκαίο, αλλά χρειάζεται ρηξικέλευθες αναγνώσεις για να σταθεί στις μέρες μας και όχι να παρουσιάζεται ακαδημαϊκά στοχεύοντας σε ένα κοινό άνω των 60 ετών,όπως συνέβη με πολλές φετινές παραγωγές του Εθνικού. Επίσης, ένα Εθνικό Θέατρο οφείλει να έχει τα μάτια του ανοιχτά στη σύγχρονη διεθνή και εγχώρια δραματουργία. Να αναζητά και να προτείνει. Τόσο σε επίπεδο έργων, όσο και σε επίπεδο προσώπων. Ας ελπίσουμε ότι αυτό θα είναι ζητούμενο για τον νέο Καλλιτεχνικό Διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου. Προσωπικά πάντως – κι αυτό μπορείτε να μην το μετρήσετε καθόλου – από το νέο ρεπερτόριο του Εθνικού αναμένω με ενδιαφέρον μόνο τον «Ριχάρδο τον Γ’» του Σαίξπηρ λόγω της σκηνοθεσίας του Χουβαρδά και το «Κάρμεν Διαταραχή» του Stephens δια χειρός Μπρούσκου.

Αναλυτικά το πρόγραμμα της σεζόν του Εθνικού Θεάτρου για το 2015-2016 έχει ως εξής:

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΣΚΗΝΗ ΤΣΙΛΕΡ

ΠΙΑΦ της Πάμ Γκεμς
Εναρξη 30/9
Σκηνοθεσία Πέτρος Ζούλιας
Με την Ελεωνόρα Ζουγανέλη στον ρόλο της Πιαφ

ΡΙΧΑΡΔΟΣ Ο Γ’ του Ουίλλιαμ Σαίξπηρ
Εναρξη 10/12
Σκηνοθεσία Γιάννης Χουβαρδάς
Παίζουν: Δημήτρης Λιγνάδης, Καριοφυλιά Καραμπέτη, Περικλής Μουστάκης, Θέμις Μπαζάκα, Αγγελος Παπαδημητρίου, Νίκος Ψαρράς και άλλοι

Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΑΚΟΥ του Αρθουρ Μίλλερ
Εναρξη 28/2/2016
Σκηνοθεσία Σταμάτης Φασουλής
Με τον Πέτρο Φιλιππίδη στον κεντρικό ρόλο

ΣΚΗΝΗ «Νίκος Κούρκουλος»

ΚΑΓΚΟΥΡΟ του Βασίλη Κατσικονούρη
Εναρξη 14/10
Σκηνοθεσία Δημήτρης Μυλωνάς

ΕΓΚΛΗΜΑ ΚΑΙ ΤΙΜΩΡΙΑ του Φιόντορ Ντοστογιέφσκι
Εναρξη 25/12
Σκηνοθεσία Σωτήρης Χατζάκης
Στη μετάφραση του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη

ΤΟ ΠΑΝΗΓΥΡΙ του Δημήτρη Κεχαΐδη
Εναρξη 25/3/2016
Σκηνοθεσία Θανάσης Παπαγεωργίου

ΘΕΑΤΡΟ REX – ΣΚΗΝΗ «Μαρίκα Κοτοπούλη»

ΦΙΛΟΥΜΕΝΑ του Εντουάρντο Ντε Φιλίππο
Εναρξη 7/10
Σκηνοθεσία Σταμάτης Φασουλής
Με την Ελένη Ράντου και τον Αλκι Κούρκουλο στους βασικούς ρόλους

ΑΝΝΑ ΚΑΡΕΝΙΝΑ του Λέοντα Τολστόι
Εναρξη 27/01/2016
Σκηνοθεσία Πέτρος Ζούλιας
Με την Μαρία Ναυπλιώτου στον ρόλο της Καρένινα , τον Μάξιμο Μουμούρη, τον Ορφέα Αυγουστίδη και 15 πρωταγωνιστές

ΕΦΗΒΙΚΗ ΣΚΗΝΗ

Εναρξη 25/10
Θανάσης Παπαγεωργίου- Μιρέλα Παπαοικονόμου
ΜΕΓΑΛΟΙ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΙ
Διαδραστικό θέατρο για τους έφηβους

ΘΕΑΤΡΟ REX-ΙΣΟΓΕΙΟ

60 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΜΠΕΡΤΟΛΤ ΜΠΡΕΧΤ
Αφιέρωμα με δύο από τα σημαντικότερα έργα του και παράλληλες εκδηλώσεις

ΓΑΛΙΛΑΙΟΣ του Μπέρτολτ Μπρεχτ
Εναρξη 4/11
Σκηνοθεσία Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος
Με τον Γιώργο Μιχαλακόπουλο

ΜΑΝΑ ΚΟΥΡΑΓΙΟ του Μπέρτολτ Μπρεχτ
Εναρξη 2/3/2016
Σκηνοθεσία Νίκος Μαστοράκης
Με τη Λυδία Κονιόρδου

ΠΑΙΔΙΚΗ ΣΚΗΝΗ

Ο ΣΙΜΙΓΔΑΛΕΝΙΟΣ του Αλέξανδρου Αδαμόπουλου
Εναρξη 8/11
Σκηνοθεσία: Λυδία Κονιόρδου

ΜΙΚΡΟ REX ΣΚΗΝΗ «Κατίνα Παξινού»

PARADISE του Τεννεσή Ουίλλιαμς
Εναρξη 8/ 10
Σκηνοθεσία Πηγή Δημητρακοπούλου

ΔΑΜΑΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΚΥΜΑΤΑ του Λάρς Φον Τρίερ με τη συνεργασία της Βίβιαν Νίλσεν
Εναρξη 20/12
Σκηνοθεσία Ρούλα Πατεράκη

ΚΑΡΜΕΝ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ Του Simon Stephens
Εναρξη Μάρτιος 2016
Σκηνοθεσία Αντζελα Μπρούσκου