Είμαστε στον αέρα!

Γνώρισα τον Ξενοφώντα Ραράκο το 2005, όταν παρακολούθησα από μέσα μια από τις εκπομπές που έκανε στον Μελωδία. Ο απόλυτα συγκεντρωμένος Ξενοφών δεν μου άφησε και πολλά περιθώρια για συζητήσεις αλλά εγώ είδα για πρώτη φορά πώς δουλεύει ένας ραδιοφωνικός παραγωγός.

Δέκα χρόνια μετά από εκείνη τη συνάντηση, βρήκα πάλι τον Ξενοφώντα, αυτή τη φορά για να συζητήσουμε για την ελληνική μουσική, τη δισκογραφία, το ραδιόφωνο. Για τις αλλαγές που έχουν γίνει στο μέσο τα τελευταία χρόνια και τις καινούργιες συνθήκες. Ο ίδιος ανήκει στο στρατόπεδο των αισιόδοξων. Είναι από αυτούς που δεν γκρινιάζουν για τα χάλια της ελληνικής δισκογραφίας, που πιστεύουν ότι βγαίνουν ακόμα πολλοί καλοί δίσκοι, που θεωρούν ότι το κοινό είναι αυτό πάντα που βάζει τους κανόνες.

Μιλώντας μαζί του μαθαίνω ότι τελείωσε το Πολιτικό της Νομικής, ότι ξεκίνησε να γράφει σε μουσικά περιοδικά και ότι δούλεψε πρώτα στη δισκογραφία και μετά στο ραδιόφωνο. Στην αρχή δούλεψε δίπλα στον Μάκη Μάτσα και αργότερα στην BMG με τον Μίλτο Καρατζά. Το 1987 του κάνουν πρόταση να δουλέψει στον Αθήνα 9,84 που μόλις έχει ανοίξει και τελικά μοιράζεται με τον Θόδωρο Σαράντη τη βραδινή ζώνη 11.00 με 12.00, που έκλεινε το πρόγραμμα του σταθμού. Κάπως έτσι βρέθηκε να κάνει ραδιόφωνο χωρίς καλά καλά να το καταλάβει. Λίγο αργότερα πάει στον 902 και από τον Σεπτέμβριο του 1991 βρίσκεται στον Μελωδία.

«Σε ένα άλλο ραδιόφωνο από αυτό που είναι σήμερα», μου εξομολογείται. «Τότε υπήρχε μια αγωνία του τι θα ταιριάξουμε δίπλα στους Police ή τον Sting. Σήμερα παίζουν δύο τραγούδια που έχουν ένα ενιαίο ύφος, μετά πέφτει ένα σήμα και μετά αρχίζει ένα εντελώς διαφορετικό στιλ». Τότε ο Ξενοφών χρειαζόταν πέντε ώρες προετοιμασία για ένα πρόγραμμα μιας ώρας. Επέλεγε τα τραγούδια, τα έβαζε δίπλα δίπλα, τα άκουγε με τη σειρά πριν την εκπομπή. «Ηταν όμως καλό όλο αυτό», παρατηρεί «γιατί ακούγαμε έτσι όλους του δίσκους, ενώ τώρα παίρνουμε μόνο τον αφρό, ό,τι φτάσει στο αυτί μας. Τα νέα παιδιά ειδικά έχουν τόση πολλή πληροφορία, που πολλές φορές δεν μπορούν να τη διαχειριστούν και δεν μπορούν να ακούσουν ολόκληρο τον δίσκο ενός καλλιτέχνη».

Οι αλλαγές ωστόσο δεν σταματούν εκεί. Εδώ και πέντε περίπου χρόνια το ραδιόφωνο στην Ελλάδα άλλαξε, οι παραγωγοί έδωσαν τη θέση τους σε μεγάλο βαθμό σε playlist που φαίνεται ότι επικροτούσαν οι νέοι ακροατές. «Το concept του playlist ραδιοφώνου βασίζεται σε τραγούδια που είναι γνωστά και αγαπημένα και σιγά σιγά μπορείς να προσθέτεις και άλλα που έχουν ανάλογη δυναμική και ταιριάζουν σε αυτά τα παλιά που ο χρόνος δεν τα πτοεί καθόλου», μου εξηγεί. Σύμφωνα με τον Ξενοφώντα αυτή η αλλαγή οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην ανάπτυξη της τεχνολογίας. «Κάποτε ο ακροατής συντονιζόταν στον παραγωγό που ήθελε και περίμενε να ακούσει από αυτόν μια νέα πρόταση, κάτι διαφορετικό. Πολλές φορές τηλεφωνούσαν και ζητούσαν πληροφορίες για τον τίτλο του δίσκου, τον τραγουδιστή, ακόμα και την εταιρεία. Σιγά σιγά αυτό σταμάτησε. Θυμάμαι μια φορά που την ώρα που έλεγα σε έναν ακροατή τον τίτλο του τραγουδιού τον άκουσα από το τηλέφωνο να πληκτρολογεί».

Μου κάνει ιδιαίτερη εντύπωση ότι ο Ξενοφών δεν κατηγορεί και δεν γκρινιάζει. «Αυτή είναι η πραγματικότητα», μου λέει και παρόλο που δεν είναι οπαδός αυτού του μοντέλου πιστεύει ότι -αλλού λιγότερο και αλλού περισσότερο- πάντα μπορείς να πεις αυτό που θέλεις. Το μόνο πρόβλημα με την καθιέρωση των playlists, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι ότι αυτό το μοντέλο μπορεί να λειτουργεί και μόνο του. Και ο Μελωδία εξακολουθεί να είναι ο καλύτερος σταθμός στο είδος του, αλλά πια αρκούν για αυτό μόνο τέσσερα άτομα. Οπως ακριβώς γίνεται και στη δισκογραφία -που δεν σταμάτησε ποτέ ο ίδιος να αγαπάει-, έτσι και στο ραδιόφωνο ο κόσμος έχει πάντα τον πρώτο λόγο. «Δεν θεωρώ ότι ο κόσμος άγεται και φέρεται», τονίζει και το επαναλαμβάνει συχνά. Ο κόσμος δείχνει τις προτιμήσεις του και μόνο τότε χαλαρώνει και σε εμπιστεύεται. Οπως εμπιστεύεται και τον ίδιο εδώ και 23 χρόνια στο μικρόφωνο του Μελωδία. Γιατί κακά τα ψέματα, ωραίες οι playlists, αλλά υπάρχουμε ακόμα εμείς οι ρομαντικοί που θέλουμε να ακούμε και φωνή ανάμεσα στα τραγούδια. Και όταν αυτή η φωνή είναι του Ξενοφώντα Ραράκου, τόσο το καλύτερο!