Γιάννης Μακρυγιάννης

Δεν είναι ακόμη βέβαιο ότι η διαδικασία ανασυγκρότησης ή και αναγέννησης της κεντροαριστεράς θα ανταποκριθεί και θα δικαιώσει τις προσδοκίες του κόσμου που πήγε στις κάλπες την Κυριακή. Το όλο εγχείρημα εξακολουθεί να είναι δύσκολο. Η κεντροαριστερά πρέπει να αποδείξει ότι μπορεί να ξεπεράσει τα εσωτερικά της θέματα, να επανασυνδεθεί με την ευρύτερη κοινωνία και όχι απλώς με κάποιους παραδοσιακούς πιστούς ή δυσαρεστημένους ψηφοφόρους που παλινόστησαν από τον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και να δείξει ότι έχει να πει κάτι διαφορετικό από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τις νεοφιλελεύθερες συνταγές των δανειστών.

Μέχρι προχθές τίποτε απ’ όλα αυτά δεν είχε μεγάλη σημασία. Από το βράδυ της Κυριακής όμως έχει τη δυνατότητα να αλλάξει τα δεδομένα στο πολιτικό παιχνίδι. Να αποδείξει ότι δεν είναι έρμαιο στην επέλαση του Αλέξη Τσίπρα στο χώρο της κεντροαριστεράς και του κέντρου.

Η μάχη θα είναι σκληρή πλέον. Ένα πολύ μεγάλο μέρος, αν όχι η πλειοψηφία των κοινωνικών δυνάμεων, που αναφέρονται σε αυτό τον πολιτικό χώρο -κυρίως η μεσαία τάξη, η οποία πλήρωσε το μάρμαρο της τριετούς διακυβέρνησης από τον ΣΥΡΙΖΑ - απορρίπτει το άνοιγμα που της κάνει ο Αλέξης Τσίπρας με την ιδιόμορφη ιδεολογικοπολιτική μετάλλαξή του και αναζητά ένα νέο πολιτικό υποκείμενο και μία νέα ηγετική ομάδα για να εκφραστεί.

Η μεγαλύτερη έγνοια που πρέπει αν έχει ο Αλέξης Τσίπρας μετά τα χθεσινά, δεν είναι απλώς ότι θα υπάρχει ισχυρός ανταγωνιστής για την έκφραση των κοινωνικών δυνάμεων του κέντρου και της κεντροαριστεράς. Και ότι απειλείται ο νέος δικομματισμός από μία νέα ρυθμιστική δύναμη.

Αλλά ότι υπάρχουν στην κοινωνία υπόγεια ρεύματα έντονης δυσαρέσκειας, απογοήτευσης ή και θυμού για την πολιτική του, που ψάχνουν αφορμή να βγουν στην επιφάνεια.

Ρεύματα που δεν είχε υπολογίσει καν ή, έστω, απλώς υποβάθμιζε τη σημασία και τη δυναμική τους. Ήταν όμως τα ρεύματα, που προκαλούσε η διάλυση της μεσαίας τάξης από την υπερφορολόγηση και τη γενική απαξία που της επεφύλαξε ο ΣΥΡΙΖΑ. Άργησαν να το καταλάβουν στο Μαξίμου, αλλά η προσγείωση είναι ανώμαλη.

Η κυβέρνηση νόμιζε ότι οι πολίτες είναι περίπου συμβιβασμένοι, ή και ικανοποιημένοι από την πορεία των πραγμάτων, αφού δεν κατεβαίνουν σε διαδηλώσεις. Ότι απλώς κάνουν υπομονή και βρίσκουν τρόπους να βολεύονται στη νέα κατάσταση, αποδεχόμενοι το αφήγημα του Αλέξη Τσίπρα περί  επιτυχούς πορείας εξόδου από την κρίση.

Πίστευε ότι επειδή δεν αποτυπωνόταν μία συντριπτική δημοσκοπική υπεροχή της ΝΔ ή μία ανάκαμψη της Δημοκρατικής Συμπαράταξης και δεν καταγραφόταν κάποια κατάρρευση του ΣΥΡΙΖΑ, οι συσχετισμοί είναι ρευστοί και μπορεί να γείρουν υπέρ της.

Δεν είχε υπολογίσει όμως τη βουβή και υπομονετική δυσφορία και διαμαρτυρία. Τη σιωπηλή οργή και τιμωρητική διάθεση, με τις οποίες εμφορούνται σημαντικές κοινωνικές ομάδες και απειλούν τώρα να της ανατρέψουν όλο το πολιτικό οικοδόμημα.

Διότι οι δυναμικές που μπορεί να απελευθερωθούν – εφόσον και οι χειρισμοί από τις ηγεσίες της κεντροαριστεράς είναι οι ανάλογοι – μπορεί να ανατρέψουν τους συσχετισμούς.

Με την εμφάνιση ενός νέου πόλου στα δεξιά του, θα διευκολυνθούν φυγόκεντρες τάσεις. Ψηφοφόροι για παράδειγμα που προσέτρεξαν πελατειακά στον ΣΥΡΙΖΑ λόγω εξουσίας, θα κάνουν τώρα με μεγαλύτερη ευκολία την αντίστροφή πορεία.

Και εφόσον εκλείπει ορατά πλέον ο συνεκτικός κρίκος της εξουσίας, να διευκολυνθεί και η ριζοσπαστικοποίηση κοινωνικών δυνάμεων – να χάσει δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ και προς τα αριστερά.

Και υπό αυτή την έννοια, η κυβέρνηση είναι πια αναγκασμένη να τρέξει για να προλάβει την εκδίκηση της μεσαίας τάξης.