Ανδρέας Θεοδωρακόπουλος

«Ο κόσμος μένει ένα στόμα ανοιχτό
και από το σκοτάδι της έκπληξης 
του μπαινοβγαίνουν 
σαν έντομα ανώφελα οι απορίες των νεκρών»

Γιώργος Μπλάνας, 
«Τα ποιήματα του προηγούμενου αιώνα» 

Ο καθηγητής Φίλιπ Κότλερ ορίζει το μάρκετινγκ ως εξής: Ανθρώπινη δραστηριότητα, η οποία έχει στόχο την ικανοποίηση ανθρώπινων αναγκών και επιθυμιών μέσα από τη διαδικασία των συναλλαγών µε τρόπο επικερδή για την επιχείρηση. Είναι μια διαδικασία κοινωνική µε την οποία άτομα και ομάδες αποκτούν ό,τι χρειάζονται και επιθυμούν µέσω της παραγωγής, της προσφοράς και της ανταλλαγής προϊόντων αξίας µε άλλα. 

Είναι μια κοινωνική διαδικασία, γιατί τελικά συνδέεται άμεσα µε την ευημερία, την οικονομική ανάπτυξη και την πρόοδο της κοινωνίας. Είναι ο καταλύτης για την οικονομική ανάπτυξη. Χωρίς τη φιλοσοφία και τη νοοτροπία που συνεχώς προβληματίζεται για τους καλύτερους τρόπους µε τους οποίους μπορείς να δώσεις αξία στους πελάτες δεν µπορεί να υπάρξει πρόοδος. 

Με απλά λόγια, το μάρκετινγκ με όλες τις λειτουργίες του συμβάλλει στην επιτυχία ενός προϊόντος ή μιας υπηρεσίας αφού πρώτα από όλα ερευνά ποιες ανάγκες έχει ο καταναλωτής, ώστε να τα προσαρμόσει αναλόγως. 

Πολιτικό μάρκετινγκ, κατά τον Νιούμαν, είναι η εφαρμογή των αρχών και των διαδικασιών μάρκετινγκ από πολιτικά κόμματα και άτομα για πολιτικές εκστρατείες. Οι διαδικασίες που εφαρμόζονται είναι οι εξής: ανάλυση, ανάπτυξη, εκτέλεση και διαχείριση των στρατηγικών εκστρατειών των υποψηφίων, πολιτικών κομμάτων, κυβερνήσεων, εκπρόσωπων ειδικών ομάδων που επιδιώκουν να οδηγήσουν την κοινή γνώμη να υποστηρίξει τη δική τους ιδεολογία, να κερδίσουν εκλογές με σκοπό την αντιμετώπιση των αναγκών και των επιθυμιών των επιλεγμένων ατόμων και ομάδων σε μια κοινωνία.

Το πολιτικό μάρκετινγκ έχει ως αντικείμενο την εφαρμογή των γενικών αρχών και των τεχνικών του μάρκετινγκ στο πολιτικό πεδίο. Η επικοινωνιακή δραστηριότητα των κομμάτων -ακόμα και αυτών που επικρίνουν το μάρκετινγκ- στα προεκλογικά τους προγράμματα, καθώς και οι καμπάνιες τους για την προσέλκυση ψηφοφόρων ή για την εξουδετέρωση διαφημιστικών ενεργειών των αντιπάλων κομμάτων εντάσσονται στις δραστηριότητες του μάρκετινγκ. 

Στο πολιτικό μάρκετινγκ τα κόμματα, με δεδομένο ότι διέπονται από κάποιες αρχές ανάλογες της τοποθέτησής τους στον αντίστοιχο πολιτικό χώρο, διατυπώνουν τις αρχές τους και στη συνέχεια προσπαθούν να πείσουν και να ενημερώσουν τους ψηφοφόρους.
Υπάρχει όμως μια ουσιαστική διαφορά. Στο μάρκετινγκ των προϊόντων ερευνούμε τις ανάγκες και τα προσαρμόζουμε στις επιθυμίες και στη συνέχεια ενημερώνουμε τους καταναλωτές για την κυκλοφορία τους. 

Η ουσιαστική διαφορά δηλαδή είναι ότι το «προϊόν-ιδεολογία» δεν προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες του «καταναλωτή-ψηφοφόρου», αλλά προσπαθεί να πείσει τον ψηφοφόρο ότι αυτό το οποίο προτείνει είναι λύση. Σε λίγες εβδομάδες, οι ανήκοντες στο κεντροαριστερό πολιτικό τόξο θα κληθούν να ψηφίσουν για τον αρχηγό, πρόεδρο ή επικεφαλής, όπως προτιμάτε, του νέου κόμματος.

Το περίεργο είναι ότι η σύγχρονη Κεντροαριστερά δεν έχει προβάλει θέσεις, αλλά μόνο υποψήφιους. Καλούνται, λοιπόν, οι πολίτες της χώρας να ενταχθούν στην Κεντροαριστερά και στη συνέχεια να αποφασίσουν και να ψηφίσουν ποιον θέλουν για επικεφαλής. Με δεδομένες δε τις προσωπικότητες των υποψηφίων είναι σίγουρη η μη συνεργασία στη συνέχεια νικητών και ηττημένων, διότι ουδείς θα θέλει να παραβιάσει τις αντιλαμβανόμενες από αυτόν αρχές της κεντροαριστερής φιλοσοφίας. Συνεπώς, όχι για τεχνικούς λόγους, όπως επικαλείται και ο διαπρεπής συνταγματολόγος καθηγητής Νίκος Αλιβιζάτος στην επιστολή του, αλλά για λόγους μη εφαρμογής των αρχών του πολιτικού μάρκετινγκ, διότι και μέγα πλήθος να προσέλθει στις κάλπες οι ιδεολογικές προσδοκίες και αναφορές του καθενός θα διαφέρουν κατά πολύ. «Κόμμα μπουγιαμπέσα», ό,τι περίσσεψε από την ψαριά, όλα στο ίδιο τσουκάλι.

Η λύση. Σαφής διατύπωση των αρχών, της ιδεολογίας και των βασικών επιλογών. Οσο για το ποιος θα πάει το καράβι εδώ είμαστε, άλλωστε τα κόμματα στην Ελλάδα ουδέποτε ήταν προσωπομετρικά.

Τέλος πάντων, αν αποκηρύσσουν το μάρκετινγκ στην εκκολαπτόμενη Κεντροαριστερά μετά βδελυγμίας, ας αντιμετωπίσουν την κατάσταση σύμφωνα με τον Osho, ο οποίος ισχυρίζεται ότι οι τυφλά θετικές σκέψεις λένε μόνο τη μισή αλήθεια. Το αρνητικό κομμάτι μιας κατάστασης δεν πρέπει να αγνοείται, αλλά να αναγνωρίζεται, έτσι ώστε το άτομο να είναι πλήρως συνειδητοποιημένο για την κατάσταση στην οποία βρίσκεται. «Τα δυσάρεστα πράγματα μαζεύονται στο υποσυνείδητο, ενώ εσύ στην επιφάνεια ισχυρίζεσαι πως το κλειδί της ευτυχίας είναι να πάρεις απόφαση ότι θέλεις να είσαι ευτυχισμένος. Και έτσι γεννιέται ένας υποκριτής. Δεν υπάρχει καμία ευτυχία στη ζωή ενός υποκριτή. Ενας υποκριτής καταπιέζει μια ολόκληρη κόλαση μέσα του».

Στην πολιτική, μια ολόκληρη κοινωνία. 

* Σύμβουλος Μάρκετινγκ