Χρ. Ι. Στεφανάδης

Το  Φύλλο συκής, από τότε, αναφέρεται μεταφορικά όταν θέλουμε να περιγράψουμε καταστάσεις ντροπής, που πρέπει να αποκρύψουμε. Όπως π.χ. χρησιμοποιήθηκε και στις εικαστικές τέχνες κατά τον 15ο αιώνα αλλά και αργότερα, για να καλυφθούν τα γεννητικά όργανα σε απεικονίσεις ανθρώπων, σε αγάλματα ή σε ζωγραφικούς πίνακες.

Το ανθρώπινο φύλο, ως γνωστό, καθορίζεται γενετικά με τα χρωμοσώματα του φύλου από την αρχή της σύλληψης του εμβρύου. Το φύλο επομένως του ανθρώπου, μπορεί σήμερα με επιστημονικές μεθόδους να καθορισθεί. Όχι όμως και να προκαθορισθεί.

Τις τελευταίες ημέρες, με αφορμή την ψήφιση στην Βουλή νομοσχεδίου που αφορά, μεταξύ άλλων, διαδικασία δήλωσης του φύλου του από το ίδιο το άτομο από την ηλικία των 15 ετών, προκλήθηκε θύελλα αντιδράσεων από την εκκλησία, από επιστημονικές εταιρίες, από διάφορους θεσμικούς φορείς, από πολιτικά κόμματα, αλλά και από μεμονωμένους πολίτες.  

Η άποψη της εκκλησίας διατυπώθηκε από την ιερά σύνοδο, που μεταξύ άλλων αναφέρει :…. “Το φύλο στον άνθρωπο αποτελεί ιερή παρακαταθήκη και υπηρετεί στη βάση της ψυχοσωματικής συμπληρωματικότητας το μυστήριο της ζωής και της αγάπης. Υπό την έννοια αυτήν, δεν είναι επιλέξιμο, αλλά ως δώρο αποτελεί θείο χάρισμα στον άνθρωπο που πρέπει αυτός να αξιοποιήσει για τον αγιασμό του”… Και ότι “Το προτεινόμενο Νομοσχέδιο προκαλεί το αίσθημα της κοινωνίας, τορπιλίζει τον ιερό θεσμό της οικογένειας, έρχεται σε αντίθεση με τα χρηστά ήθη και την κοινή λογική και κυρίως καταστρέφει τον άνθρωπο…”

Η άποψη της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρίας, μεταξύ άλλων αναφέρει  ότι: 

“το νομοσχέδιο κινείται σε σωστή κατεύθυνση για τη διευθέτηση πολλών θεμάτων που αφορούν τους διεμφυλικούς και για την απο-ιατρικοποίηση του θέματος... Εκφράζεται, ωστόσο, ανησυχία για τη δυνατότητα που δίνεται σε άτομα με μείζονα ενεργό ψυχοπαθολογία (π.χ. παρανοϊκή ψύχωση) και που ενδεχομένως δεν βρίσκονται σε ψυχιατρική παρακολούθηση, να μπορούν να κάνουν αίτηση αλλαγής φύλου χωρίς να προηγείται μια εκτίμηση της κατάστασής τους…”

Εκτός από αυτές τις απόψεις, ακούσθηκαν και άλλες ακραίες, από πολιτικούς σχηματισμούς αλλά και προβεβλημένα πρόσωπα από διάφορους χώρους της κοινωνίας μας (ακόμα και από τον χώρο του ποδοσφαίρου ) που δεν θέλω να τις σχολιάσω. 

Το γεγονός είναι, ότι με τους χειρισμούς της κυβέρνησης (πραγματικά, επικοινωνιακά ευφυείς!...), σε μια χώρα που βρίσκεται σε ακραία οικονομική παρακμή, με ένα λαό απογοητευμένο, σε μεγάλο ποσοστό οργισμένο ή καταθλιπτικό, σε μια χώρα με τεράστια τρέχοντα προβλήματα σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας, όπως η υγεία, η παιδεία, η δημόσια διοίκηση, η δικαιοσύνη αλλά και δυστυχώς η λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών, πρώτο θέμα συζήτησης ήταν, αλλά και εξακολουθεί να είναι το επίμαχο νομοσχέδιο. 

Η κυβέρνηση, κατά προσφιλή επικοινωνιακή τακτική, που προφανώς αποδίδει για την ίδια, “πέταξε την μπάλα στην εξέδρα” και έξω  από το γήπεδο των βασανιστικών προβλημάτων του λαού!... και εκ του αποτελέσματος , πρόσκαιρα το πέτυχε!

Αλλά ποια, κατά την άποψη μου, είναι τα πραγματικά δεδομένα:
- Μια από τις κατακτήσεις της δημοκρατίας είναι η προστασία των δικαιωμάτων όλων των πολιτών, μεμονωμένων ή ομάδων, όσο λίγοι και αν είναι αυτοί. Με την βασική όμως προϋπόθεση, ότι τα δικαιώματα τους δεν θα προσκρούουν στα δικαιώματα των υπολοίπων. Στην προκειμένη περίπτωση, δηλαδή στο δικαίωμα αυτοπροσδιορισμού του φύλου, η προϋπόθεση αυτή είναι δεδομένη. Δηλαδή, με το να προσδιορίσει κάποιος το φύλο του, όσο παράδοξο και αν φαίνεται και πέραν της βιολογίας, δεν παραβλάπτει τα δικαιώματα των υπολοίπων. 

- Προϋπόθεση σε αυτή την διαδικασία του επαναπροσδιορισμού του φύλου με μια δήλωση  από ένα άτομο, είναι η ψυχική του υγεία. Ο ρόλος, επομένως, των ειδικών στην πιστοποίηση αυτή είναι θεμελιώδης. Και δεν μπορεί με μια απλή εξέταση να βεβαιώνεται αυτή. Απαιτείται, συνήθως, μακροχρόνια ψυχιατρική διαδικασία. Με τον τρόπο αυτό, το άτομο θα κατανοήσει πλήρως το ψυχικό του υπόβαθρο. Έτσι, η απόφασή του θα είναι αβίαστη, επωφελής για τον ίδιο και αποδεκτή από το στενό περιβάλλον του.

- Στο ορατό μέλλον, η ιατρική επιστήμη θα μπορεί με ασφάλεια να διαχωρίζει τα άτομα, που εκτός από τον αδρό χρωμοσωματικό προσδιορισμό του φύλου τους, έχουν πολύπλοκο , γενετικά καθορισμένο, προσανατολισμό στο αντίθετο φύλο. Αυτά τα άτομα θα μπορούν με δήλωση να αλλάζουν φύλο, όχι μόνο από την ηλικία των 15 ετών, αλλά και από κάθε ηλικία. Για τα άτομα όμως που δεν θα έχουν αυτά τα γενετικά χαρακτηριστικά, αλλά το περιβάλλον θα ευθύνεται για τις ακραίες αυτές συμπεριφορές και αποφάσεις, τον λόγο θα έχει η ψυχιατρική επιστήμη, που θα προσπαθεί να εναρμονίσει την ψυχική υποδομή του ατόμου με το βιολογικό-γενετικό  υπόβαθρο.
Μέχρι τότε, συνιστάται “φύλλο συκής”, δηλαδή αυτοσυγκράτηση και σεμνότητα,  για όλους:  Τους υπέρμαχους, τους αντιρρησίες, τους επικριτές και κυρίως τους πολιτικούς, που θεωρούν ένα ιατρο-κοινωνικό πρόβλημα αλλά και ένα ατομικό δράμα κάποιων συνανθρώπων μας, ως ευκαιρία δημαγωγίας και αποπροσανατολισμού…

* Ο Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης είναι καθηγητής καρδιολογίας