Παναγιώτης Ψαριανός

Βέβαια, τα ζητήματα είναι ακανθώδη, αφού άπτονται των εργασιακών και συνδικαλιστικών πεδίων, της αξιολόγησης των υπαλλήλων του Δημοσίου, του ανοίγματος των κλειστών επαγγελμάτων κ.λπ. Πίσω, όμως, απ’ όλα αυτά θα πρέπει να βλέπουμε και τις υπόλοιπες 113 μεταρρυθμιστικές προαπαιτήσεις της τρίτης αξιολόγησης, που συνιστούν το σημαντικό και αναγκαίο για τη χώρα μας έργο του τρίτου μνημονίου. Κι ακόμα, μετά από σχεδόν δέκα χρόνια ύφεσης (από το 2008), η οικονομία έχει αρχίσει, έστω και με αργούς ρυθμούς, να βρίσκει τον δρόμο της - όπως συνέβη και το 2014, αλλά ανακόπηκε από τις γνωστές εξελίξεις.

Το πρώτο εξάμηνο του 2017 η αύξηση του ΑΕΠ ανήλθε στο 0,7%, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, και θα είναι δύσκολος ο αναθεωρημένος στόχος ακόμα και του 1,5% (από 2,7%), αλλά, τουλάχιστον, ξεφεύγουμε από την πρωτοφανή, σε παγκόσμιο επίπεδο, μακροχρόνια οικονομική ύφεση. Ο τουρισμός, οι εξαγωγές και η βιομηχανική παραγωγή φαίνεται να πηγαίνουν καλά και μακάρι να συνεχιστεί η διεθνής συγκυρία που ευνοεί τη χώρα μας και να γίνουν οι ανάλογες επενδύσεις που θα μπορέσουν να σηκώσουν το βάρος της ανάπτυξης, οι οποίες, όμως, μειώθηκαν κατά 17% το ίδιο διάστημα και αυτό είναι πολύ ανησυχητικό, απεικονίζοντας το ζοφερό οικονομικό περιβάλλον. 

Εδώ θα πρέπει να αναφέρουμε ότι η μείωση των επενδύσεων, αλλά και άλλα στοιχεία μάς πείθουν ότι δεν θα υπάρξουν θεαματικά αποτελέσματα στο άμεσο μέλλον και, κατά συνέπεια, η «θεωρία του ελατηρίου» που θα εκτινάξει την οικονομία μας -κατά τη ρήση του πρωθυπουργού- δεν πρόκειται να επαληθευτεί. 

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το 2016 ο ακαθάριστος σχηματισμός κεφαλαίου μειώθηκε στα χαμηλότερα επίπεδα των 20 τελευταίων ετών. Οι επενδύσεις σε σταθερές τιμές ανήλθαν στα 20,3 δισ. ευρώ, από 59,8 δισ. ευρώ που ήταν το 2007. Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι και το 2015 η επενδυτική δαπάνη ήταν 20,5 δισ. ευρώ -πάλι στο χαμηλότερο επίπεδο-, για να πέσει κι αυτή ακόμα πιο κάτω τον επόμενο χρόνο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. 

Και ενώ γνωρίζουμε ότι απαιτούνται μέσα σε μία πενταετία, σχεδόν 100 δισ. ευρώ επενδύσεις για να μπορέσει να ανακάμψει πραγματικά η οικονομία, βλέπουμε αυτές να μειώνονται εξαιτίας της κυβερνητικής ανεπάρκειας και ιδεοληψίας. Θα είχαν μάλιστα σημαντικότατα οφέλη σε έσοδα και θέσεις εργασίας, όπως συμβαίνει με το Ελληνικό. 

Σχετικά με το υψίστης σημασίας θέμα των επενδύσεων, να προσθέσουμε ότι η χώρα μας είναι ουραγός στην προσέλκυση επενδύσεων στην ευρύτερη περιοχή της λεκάνης της Μεσογείου, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΥ BaroMed 2017, η οποία εξετάζει τις ροές ξένων επενδύσεων σε 28 χώρες της Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και του Περσικού Κόλπου την περίοδο 2011-2015, καθώς από τις 10.660 ξένες επενδύσεις που καταγράφηκαν στην περιοχή μόλις 60 υλοποιήθηκαν στη χώρα μας!

Υπάρχουν, όμως, και άλλα σοβαρά προβλήματα, όπως αυτό των τεράστιων ληξιπροθέσμων υποχρεώσεων προς τις τράπεζες, το Δημόσιο και τους ασφαλιστικούς οργανισμούς. Σύμφωνα με στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, το πρώτο εξάμηνο τα ληξιπρόθεσμα χρέη προς τις τράπεζες ανήλθαν στο ποσό των 102,9 δισ. ευρώ, ήτοι στο 44,9% των συνολικών δανείων, όταν το 2007 το ποσοστό αυτό ανερχόταν στο 4,5%. Είναι φανερό ότι εδώ πρόκειται για μια βόμβα μεγατόνων, που θα έχει οδυνηρές επιπτώσεις παρά τις προσπάθειες και τα σκληρά μέτρα των τραπεζών. Τον Ιούλιο, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς το Δημόσιο ανήλθαν στα 2 δισ. ευρώ, φτάνοντας από την αρχή του έτους στα 7,51 δισ. ευρώ και συνολικά στα 97,33 δισ. ευρώ. Είναι εμφανής η αδυναμία των πολιτών να ανταποκριθούν στις αυξημένες φορολογικές απαιτήσεις του κράτους. 

Αν συμπεριλάβουμε και τα χρέη των ασφαλιστικών οργανισμών, που υπερβαίνουν 20 δισ. ευρώ, τότε το σύνολο των ληξιπροθέσμων χρεών ανέρχεται περίπου στο δυσθεώρητο ύψος των 220 δισ. ευρώ (!), που αποτελεί ασήκωτο βάρος για το κράτος και τους πολίτες. Αν υπολογίσουμε βέβαια και το επίπεδο της ανεργίας (21,2% τον Ιούνιο, με 1.017 εκατομμύρια ανέργους), τα capital controls και την ανυπαρξία, ουσιαστικά, τραπεζικού συστήματος, καθώς και το ύψος των πλεονασμάτων (3,5% μέχρι το 2023 και μετά 2% μέχρι το 2060), τότε είναι σίγουρο ότι η χώρα δεν θα βρίσκεται «εκτός ασφυκτικής επιτροπείας» μετά το 2018, όπως είπε ο πρωθυπουργός στη ΔΕΘ. 

Ας κατανοήσουν, επιτέλους, οι κυβερνώντες ότι η οικονομική ανάπτυξη δεν είναι παιχνίδι λόγων και ευχών, αλλά προϋποθέσεων, μεταξύ των οποίων η σταθερότητα του πολιτικού και οικονομικού περιβάλλοντος, ο περιορισμός της γραφειοκρατίας, ώστε να φτάσουμε κι εμείς σε ένα σημείο αντάξιο των δυνατοτήτων του λαού και της χώρας μας.

* Partner της εταιρείας οικονομικών συμβούλων & ελεγκτών Γραφείο Ψαριανού Α.Ε.