Χρήστος Δημητριάδης

Δυστυχώς η ελληνική κοινωνία εξακολουθεί να πέφτει θύμα των ίδιων εκείνων παραπλανητικών συνθημάτων που πράγματι έχουν οδηγήσει την Ελλάδα να μην έχει, ακόμη, Κτηματολόγιο. Και ξεκινώντας από τη διατυπωμένη θέση της κυβέρνησης για συνένωση Κτηματολογίου και Υποθηκοφυλακείων, ερωτούμε καταρχάς: Αφού δεν υπάρχει ακόμη Κτηματολόγιο, πώς είναι δυνατόν κάτι που υπάρχει (Υποθηκοφυλακεία) να συνενωθεί με κάτι που δεν υπάρχει (Κτηματολόγιο); Και αν συνενωθούν το ανύπαρκτο Κτηματολόγιο με τα υπαρκτά Υποθηκοφυλακεία, θα αποκτήσουμε άραγε Κτηματολόγιο;

 Μπορεί στην Ελλάδα να μην έχουμε χάρτες που να δείχνουν τι ανήκει σε ποιον, έχουμε όμως το σημαντικότερο: Ξέρουμε σχεδόν σε όλες τις περιπτώσεις τι ανήκει σε ποιον και, επιπλέον, έχουμε τα εργαλεία για να πληροφορούμαστε την ιδιοκτησία και στις αμφισβητούμενες περιπτώσεις. Αν είχαμε φτιάξει και τους χάρτες, θα ήταν το μόνο εύκολο να περάσουμε τα δικαιώματα επί των χαρτών. Όμως δεν έχουμε μέχρι σήμερα τους χάρτες. Γιατί;

Τα πάντα ξεκινούν από τον εσφαλμένο σχεδιασμό του Κτηματολογίου με τους νόμους του 1995/98 και πιο συγκεκριμένα με την φαεινή ιδέα να επανακαταχωρισθούν εκ νέου όλα τα ήδη καταχωρισμένα εμπράγματα δικαιώματα, επί ποινή μάλιστα οριστικής απώλειας της ιδιοκτησίας. Η απίθανη αυτή ιδέα κατέστησε όλη την Ελλάδα προβληματική περιοχή - καθότι η ιδιοκτησία αμφισβήτηθηκε έμμεσα μεν στην ουσία παντού, άμεσα δε σε πλείστες περιπτώσεις στις οποίες χρειάζονται ενστάσεις και δίκες για το αυτονόητο. Παράλληλα, η μη καταχωρισμένη ιδιοκτησία, που ήταν κυρίως η κρατική ιδιοκτησία (περιλαμβανομένων και των δασών) απαλλάχθηκε από την υποχρέωση καταχώρισης, με την παράδοξη, για να μην τη χαρακτηρίσουμε αλλιώς, λογική πως "ό,τι περισσέψει και δεν δηλωθεί θα ανήκει στο κράτος"!

Ακόμη βαθύτερα, το πρόβλημα ξεκινάει από το ότι το Κτηματολόγιο αντιμετωπίστηκε ως δήθεν αποκλειστικά τεχνικό θέμα, τη στιγμή που ακριβώς η αγνόηση των έως σήμερα άψογων νομικών μας θεσμών περί την ιδιοκτησία δημιούργησε το σημερινό τέλμα και το πλήθος των προβλημάτων. Και εδώ ακριβώς έγκειται το κεντρικό σφάλμα της κυβερνητικής πρότασης για "ενοποίηση" του (ανύπαρκτου) Κτηματολογίου και των (υπαρκτών) Υποθηκοφυλακείων: Το πρόβλημα είναι η ανυπαρξία χαρτών και όχι το πώς θα σημειώσουμε σε αυτούς την ιδιοκτησία. Αυτό, από τη στιγμή που θα υπάρξουν οι χάρτες, θα είναι το μόνο εύκολο.

Το θέμα, όμως, είναι ότι το να φτιάξουμε μόνον τους χάρτες χωρίς τη φαραωνική διαδικασία της επανακαταχώρισης των ήδη καταχωρισμένων εμπραγμάτων δικαιωμάτων θα ήταν υπερβολικά εύκολο και φθηνό. Πώς αλλιώς θα δαπανώνταν τα 800 εκατομμύρια που ήδη δαπανήθηκαν για να έχουμε σήμερα κάτω του 10% κτηματογραφημένη επιφάνεια;

Συνεπώς, δεν πρόκειται για ανικανότητα, αλλά πρωτίστως για διαφθορά: Τη νομότυπη εκείνη διαφθορά αλά ελληνικά που καθιστά περίπλοκα ακόμη και τα απλά έργα, όπως τη χαρτογράφηση της χώρας, προκειμένου να προκύψουν "δουλίτσες" εκατοντάδων εκατομμυρίων. Εν τω μεταξύ, τα υποθηκοφυλακεία μεθοδευμένα κατηγορούνται εκ του μη όντος αυτά ως δήθεν "διεφθαρμένα", προκειμένου να περάσουν πιο εύκολα οι νέοι αυτοί, καταστροφικοί για το έργο του Κτηματολογίου σχεδιασμοί.

Ας γνωρίζουν τέλος οι αναγνώστες, ότι ακόμη και σε εκείνες τις χώρες της Ευρώπης όπου ενοποιήθηκε οργανωτικά το Κτηματολόγιο με τα Υποθηκοφυλακεία, διαπιστώνεται ήδη η προβληματικότητα της ιδέας. Επί παραδείγματι, η Αυστρία προβαίνει σε εκ νέου διαχωρισμό Κτηματολογίου και Υποθηκοφυλακείων. Κυβέρνηση, Θεσμοί και κοινωνία, ας λάβουν υπόψη τους τις σύγχρονες εξελίξεις, προκειμένου να μην ληφθούν εσφαλμένες αποφάσεις που θα έχουν προκληθεί από επιλεκτική πληροφόρηση για τα πράγματι τεκταινόμενα στην Ευρώπη.

* Ο Χρήστος Δημητριάδης είναι Αντιπρόεδρος της Ένωσης Αμίσθων Υποθηκοφυλάκων Ελλάδος