Γ. Ι. Πατσόπουλος

 Πώς εξηγείται αυτός ο παράξενος έρωτας των πολιτικών για τους ραντιέρηδες που πίνουν «το αίμα του λαού»; Φαίνεται ότι οι παλιές αγάπες δεν ξεχνιούνται. Μεγάλο ειδύλλιο που κράτησε 35 χρόνια, από το 1975 έως και το 2009, ο καταστροφικός έρωτας και η απόλυτη εξάρτηση των διαχειριστών της εξουσίας από τις αγορές. Οι άπιστες ερωμένες μάς εγκατέλειψαν το 2009, εξαντλημένους από την υπερβολική χρησιμοποίηση και τον απόλυτο εθισμό στα δικά τους ναρκωτικά. Ετσι άρχισε η εποχή των μνημονίων και η ισοπέδωση της πολιτικής.

Καμία διαφορά! Ολοι αντιμνημονιακοί στην ιδεολογία και συναγωνισμός «μνημονιακότητας» στην πράξη. Η απόλυτη εξίσωση προς τα κάτω! Συμμαχίες διαχρονικών αντιπάλων για να αντιμετωπίσουν από κοινού τον εχθρό με τον οποίο τελικά συμμαχούν όλο και περισσότερο, αλλά με τα λόγια τους νικήσαμε κατά κράτος! Στην ουσία οι «βάρβαροι» μάς κυβερνούν. Εμείς απλώς τους βρίζουμε. Γνωστό στους σύγχρονους αυτοκράτορες με πείρα αιώνων το μειονέκτημα της πλειονότητας των ψηφοφόρων: επηρεάζονται περισσότερο από τον προφορικό λόγο παρά από την πραγματικότητα. Κάποτε το έλεγαν προπαγάνδα, γκεμπελισμό και άλλα τινά. Σήμερα, στην εποχή της ευπρέπειας, το λένε «επικοινωνία».

Είναι απογοητευτικό το ότι η ευκολία, η τεμπελιά και όλα τα σχετικά χαρακτηριστικά είναι στη φύση της πολιτικής. Προκειμένου να κάνουν κάτι δύσκολο, το οποίο όμως συμφέρει τόσο εμάς όσο και τις επόμενες γενιές, καλύτερα το εύκολο, άσχετα αν έχει κόστος, που θα πληρωθεί στο μέλλον. Γι’ αυτό εξάλλου περικόπτουν διαρκώς τις συντάξεις αντί για τις δημόσιες δαπάνες. Ετσι είναι και οι αγορές. Η απόλυτη ευκολία: αντλείς όσα θέλεις αντί όσα πρέπει, χωρίς έλεγχο ή συγκεκριμένη κατεύθυνση, με πολλαπλάσιο βέβαια επιτόκιο, αλλά δεν πειράζει, τα διαθέτεις όπως θέλεις χωρίς μνημόνια και κουραστικές παρεμβάσεις και αν συναντήσεις και καμιά δυσκολία πληρωμής των υποχρεώσεών σου, γνωστή η λύση: με νόμο που ισχύει δήθεν αναδρομικά αλλάζεις τους όρους έκδοσης των ομολόγων και καταστρέφεις μερικούς μικροομολογιούχους, μερικά ασφαλιστικά ταμεία, δημιουργείς οικονομική στενότητα, ανεργία και όλα τα γνωστά. Και όλα αυτά για να μπορείς κατά τη διάρκεια της δικής σου θητείας να είσαι άνετος, σπάταλος και αρεστός.

Πολλαπλάσιο επιτόκιο! Κατά την «επικοινωνιακή» άποψη της εποχής, τοκογλύφοι είναι οι Ευρωπαίοι με επιτόκιο 1,5% -μικρότερο απ’ ό,τι δανείζονται οι ίδιοι- και όχι βέβαια οι αγαπημένες μας αγορές με επιτόκιο 5,5% στην καλύτερη περίπτωση. Ας μη μιλήσουμε και για τις εξωφρενικές προμήθειες των ανάδοχων «επενδυτικών» οίκων με τα βαρύγδουπα χωρίς ουσία ονόματα. Αυτούς θα τους λέμε τοκογλύφους αφού πρώτα τα πάρουμε. Κάτι πανεύκολο, που δυστυχώς έχει την ανάγκη της επισήμανσης: είναι τελείως διαφορετικό γεγονός η επίτευξη του αξιόχρεου της χώρας για λόγους αποκατάστασης της εμπιστοσύνης, της φερεγγυότητας, της αξιοπιστίας και του κύρους της, από τη βιασύνη των διαχειριστών της εξουσίας να αντλούν πράγματι κεφάλαια από τις αγορές με υψηλά επιτόκια, όπως έκανε η προηγούμενη κυβέρνηση για μικρό σχετικά ποσό χάριν εντυπωσιασμού και μόνο.

Μια σοβαρή επιχείρηση έχει μεν οικονομικά στοιχεία ικανοποιητικά για τους αξιολογητές και μπορεί να δανειστεί γιατί το χρηματοοικονομικό σύστημα τη θεωρεί φερέγγυα, συνεπή, με προοπτικές, κερδοφορία κ.τ.λ., αυτό όμως δεν σημαίνει ότι καταφεύγει στον δανεισμό. Αντίθετα, τον αποφεύγει και, αν τυχόν αναγκαστεί, σε καμία περίπτωση δεν τον πραγματοποιεί χωρίς να μελετήσει πρώτα τα επιτόκια, την επένδυση του δανείου, τη ρευστότητά της και γενικά όλα τα δεδομένα προκειμένου να κρίνει αν αυτός ο δανεισμός θα χρησιμεύσει για την ανάπτυξή της ή απλώς θα υποθηκεύσει το μέλλον της. Το βασικό χαρακτηριστικό των δανείων της Μεταπολίτευσης ήταν πασίγνωστο: ομόλογα που χρηματοδοτούσαν σπατάλες και ρεμούλες αντί για παραγωγικές επενδύσεις. Κεφάλαια με υψηλά επιτόκια που δεν αρνηθήκαμε ποτέ έστω για δείγμα. Χωρίς καμιά σκέψη για τις επόμενες γενιές. Τι απάντησε η πραγματικότητα και όχι εμείς στον υμνητή της συλλογικής ευθύνης «όλοι μαζί τα φάγαμε»; Με τον αντίλογο: «Μόνο εσείς τα φάγατε! Ολοι μαζί τα πληρώνουμε»!

Είναι κρίμα να μη διδασκόμαστε από την Ιστορία, ούτε καν την τόσο πρόσφατη. Η παρακμιακή εποχή της αλόγιστης διαχείρισης αντί να μας είναι αντιπαθής έγινε προορισμός, έγινε σκοπός: να βγούμε στις αγορές! Μα μέχρι το 2009 στις αγορές ήμασταν εξοδούχοι. Για να εγκλωβίσουμε όχι μόνο τις επόμενες αλλά και τις μεθεπόμενες γενιές;

Ο εξωτερικός και εσωτερικός δανεισμός έφεραν ανάπτυξη στις χώρες που διέθεταν ικανούς και έντιμους διαχειριστές: με μέτρο, με παραγωγικές επενδύσεις, με σωστό κόστος, με συνέπεια αποπληρωμής, με περιορισμό των δαπανών, με όσο το δυνατόν υψηλή αξιοποίηση σε όλους τους τομείς. Ικανοί, σοβαροί και έντιμοι διαχειριστές! Είδος εν ανεπαρκεία στον δημόσιο βίο. Ακόμα θα τους αναζητούσε ο Διογένης με το φανάρι του. Με λίγα λόγια, τα δανεικά είναι σαν τα μεταξωτά ενδύματα. Είναι πολύ καλής ποιότητας, αλλά θέλουν και επιδέξιους.