Ιωάννης Χατζηθεοδοσίου

Αμεσο αποτέλεσμα εκείνης της ημέρας ήταν και η άνοδος του Χρηματιστηρίου, γεγονός που δείχνει δύο ουσιαστικά πράγματα τα οποία δεν πρέπει να απαξιώνουμε. Πρώτον, η οικονομία στηρίζεται κατά πολύ στην ψυχολογία, κάτι που το Επαγγελματικό Επιμελητήριο της Αθήνας έχει τονίσει πάρα πολλές φορές. Αρκούσε μια κάπως αισιόδοξη θεώρηση των πραγμάτων για να κινηθούν ανοδικά οι δείκτες. Αυτό οφείλουμε όλοι μας να το λάβουμε σοβαρά υπόψη για το μέλλον.

Δεύτερον, και επίσης σημαντικό, το γεγονός της προσμονής που έχει όλη η αγορά, δηλαδή η πραγματική οικονομία, για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Δυστυχώς όσο παραμένουν αυτή η αβεβαιότητα και η στασιμότητα, δεν μπορεί να κινηθεί τίποτα. Και αυτή η αναμονή στοιχίζει ακριβά. Από εκείνη τη στιγμή και έως τώρα έχουμε διαβάσει και ακούσει για κυβερνητικές κορόνες για τα αντίμετρα, αλλά και αντικυβερνητικές καταγγελίες σχετικά με τα επερχόμενα νέα μέτρα. Δηλαδή για ακόμα μία φορά η πορεία της οικονομίας μας γίνεται αφορμή για πολιτικές διενέξεις και αλληλοκατηγορίες.

Τι πραγματικά ισχύει όμως; Θέλω να είμαι ρεαλιστής και να αναλύω τα πραγματικά δεδομένα και όχι τα επιθυμητά, από όποια πλευρά κι αν προέρχονται. Σίγουρα είναι θετική εξέλιξη η συμφωνία με τους δανειστές που μπορεί να συμβάλει στην ολοκλήρωση της αξιολόγησης. Το έχω ξαναπεί, όπως και άλλοι παράγοντες της αγοράς. Η οικονομία μας χρειάζεται άμεσα επανεκκίνηση και όσο παραμένει αυτή η εκκρεμότητα, δεν μπορούμε να σχεδιάσουμε τίποτα για το μέλλον. «Μα», θα ρωτήσει κάποιος, «η αξιολόγηση θα αποτελέσει πανάκεια για την ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας;». «Και βέβαια όχι», είναι η ξεκάθαρη απάντηση. Ομως για να προχωρήσουμε μπροστά, είμαστε δυστυχώς υποχρεωμένοι να συμφωνήσουμε σε κάποια βασικά θέματα με τους δανειστές. Χωρίς τη σύμφωνη γνώμη τους, πολλά κρίσιμα ζητήματα δεν μπορούν να επιλυθούν. Αυτή είναι η αλήθεια και δεν πρέπει να στρουθοκαμηλίζουμε. Γιατί όσο επιμένουμε να μην κοιτάμε κατάματα την πραγματικότητα, τόσο χάνουμε πολύτιμο χρόνο.

Σίγουρα η όποια συμφωνία θα φέρει νέα μέτρα. Στις κυβερνητικές προθέσεις και προσπάθειες, απ’ ό,τι μαθαίνουμε, είναι και ορισμένα αντίμετρα για να αντιμετωπιστούν οι αρνητικές συνέπειες, ειδικά για τους πιο αδύναμους. Κανείς δεν είναι ευχαριστημένος από νέους περιορισμούς, κανείς δεν θέλει τη μείωση στο αφορολόγητο και τις νέες περικοπές στις συντάξεις. Ομως από την άλλη, δεν είμαστε εμείς που επιβάλλουμε τους κανόνες του παιχνιδιού. Οφείλουμε λοιπόν να προσαρμοστούμε τάχιστα στα πραγματικά δεδομένα. Η πίεση των εταίρων και των δανειστών είναι ασφυκτική. Αρα για να ξεκολλήσουμε από τη στασιμότητα είναι βέβαιο ότι θα χρειαστούν νέες θυσίες. Οσο καθυστερούμε, τόσο μεγαλύτερο κακό προκαλούμε στην οικονομία μας. Κάτι που μπορεί να μας φέρει αντιμέτωπους με ακόμα σκληρότερα μέτρα στο άμεσο μέλλον.
Αυτό που απαιτείται εδώ και τώρα είναι η χάραξη ενός εθνικού σχεδίου εξόδου από την κρίση. Και γι’ αυτό είναι χρήσιμη η συνεργασία όλων των πολιτικών και παραγωγικών δυνάμεων.

Ας σταματήσει, λοιπόν, η κυβέρνηση να ωραιοποιεί το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης με τους δανειστές, ειδικά από τη στιγμή που είναι αμφίβολο ποια και πόσα αντίμετρα θα εφαρμοστούν. Οπως θα πρέπει να σταματήσει και η αντιπολίτευση τις κατηγορίες, καθώς γνωρίζει πολύ καλά ότι σε καμία περίπτωση δεν θα συναινέσουν οι δανειστές σε λύση χωρίς μέτρα.

Εφόσον όμως υπάρξει συνεργασία σε εθνικό επίπεδο, κάτι που θα έπρεπε να έχει εφαρμοστεί από την πρώτη στιγμή που εμφανίστηκε η κρίση, τότε υπάρχει η ελπίδα να μειωθεί ο χρόνος επιβολής των όποιων μέτρων, καθώς η εφαρμογή τους συνδέεται άμεσα με την πορεία της οικονομίας μας. Μόνο με σκληρή δουλειά από όλους μας θα ξεκολλήσει το καράβι. Ο στόχος πρέπει να είναι η ουσιαστική επανεκκίνηση και όχι η πρόσκαιρη ανάσα, αν θέλουμε πραγματικά να δρέψουν καρπούς οι θυσίες του ελληνικού λαού. Εμείς πρέπει να πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας και να σταματήσουμε να εξαρτόμαστε από τις προθέσεις των ξένων. Εχουμε δει έως τώρα ότι η αλληλεγγύη και η αμοιβαία συνεισφορά που σε πολλές περιπτώσεις επικαλούνται δεν είναι τίποτα άλλο από ωραίες λέξεις για να χρυσώσουν το χάπι. Χωρίς τη δική μας ουσιαστική δράση, είναι βέβαιο ότι θα απαιτούνται συνεχώς μέτρα, νέοι επώδυνοι συμβιβασμοί και μια διαρκής υποβάθμιση του βιοτικού μας επιπέδου.

Αυτό είναι που θέλουμε ή οφείλουμε να προσπαθήσουμε, έστω και τώρα, για μια οικονομία που να στηρίζεται στις υγιείς επιχειρηματικές δυνάμεις με προοπτική ανάκαμψης και οριστικής απεμπλοκής από την κρίση και τα τόσα δεινά που έχει επιφέρει; Θεωρώ ότι η απάντηση είναι αυτονόητη.


* Πρόεδρος του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Ελλάδος