Χρ. Ι. Στεφανάδης

Μεταρρυθμίσεις που συνδέονται άμεσα με τις απαιτήσεις των δανειστών προκειμένου να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν την ουσιαστικά χρεοκοπημένη Ελλάδα. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές αφορούν σχεδόν όλους τους τομείς του Δημοσίου και ανατρέπουν κεκτημένα και εμπεδωμένα δικαιώματα, αλλά και προνόμια κοινωνικών ομάδων ακόμα και του προηγούμενου αιώνα.

Οι μεταρρυθμίσεις αυτές τα τελευταία χρόνια αποτέλεσαν αντικείμενο για σφοδρές πολιτικές και κοινωνικές αντιπαραθέσεις και πολιτικές ανατροπές. Τα μνημόνια, τα οποία τις περιγράφουν, προκάλεσαν ακραία πόλωση του πολιτικού προσωπικού αλλά και του ελληνικού λαού. 

Η διαίρεση και περιχαράκωση σε «μνημονιακούς» και «αντιμνημονιακούς» έντεχνα αλλά και αβασάνιστα ποδοσφαιροποίησε τον πολιτικό και κοινωνικό βίο των Ελλήνων, εμπόδισε τη λειτουργία των θεσμών στην περίπτωση εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας και προκάλεσε πρόωρη αλλά και άκαιρη πτώση της τότε κυβέρνησης. Η νέα συγκυβέρνηση, η οποία εκλέχθηκε ως «αντιμνημονιακή» και επομένως ως αντιμεταρρυθμιστική, σύντομα απέβαλε από πάνω της τον αντιμνημονιακό μανδύα με τον οποίο γοήτευσε τον ελληνικό λαό, ξέχασε τις υποσχέσεις προς τους Ελληνες και τις απειλές προς τους δανειστές και μπήκε πάλι στη διαδικασία των μεταρρυθμίσεων, ικετεύοντας τους δανειστές -τους οποίους εξόρκιζε προτού εκλεγεί- για λιγότερες απαιτήσεις… 

Αλλά ανεξάρτητα από δημαγωγίες, αυταπάτες ή απειρίες των κυβερνώντων, το ερώτημα είναι ένα: Γιατί όλα αυτά τα χρόνια, με διαφορετικές κυβερνήσεις, διαφορετικούς υπουργούς, κομματικά συνέδρια, δημοψηφίσματα και διαγγέλματα έχουμε φτάσει ξανά σε αδιέξοδο; Ποια είναι η λογική απάντηση; Οτι οι μεταρρυθμίσεις που επιβλήθηκαν ή επιδιώχθηκε να επιβληθούν με τα μνημόνια δεν ήταν αυτές που θα συνέβαλλαν στην αναίρεση των παθογενειών της ελληνικής κοινωνίας, των οικονομικών δομών, του ασφαλιστικού συστήματος, των ορίων του κράτους, του συνδικαλισμού και των κινήτρων για επενδύσεις και ανάπτυξη. Το αίτιο της αστοχίας ίσως πρέπει να αναζητηθεί σε μια αντικειμενική αντίφαση. Ενώ οι ιδιαιτερότητες των δομών του ελληνικού κράτους θεωρούνται η αιτία της οικονομικής κρίσης, οι συνταγές θεραπείας από τους δανειστές είναι τυποποιημένες και παγκόσμιες και καθόλου προσαρμοσμένες στις ανάγκες και δυνατότητες της πατρίδας μας, αλλά και στην ψυχολογία του ελληνικού λαού.

Δηλαδή, ενώ η ανάλυση των αιτίων της οικονομικής κρίσης είναι εθνοκεντρική, οι προτεινόμενες λύσεις μέσω των μεταρρυθμίσεων είναι οικουμενικές και σχεδιασμένες για όλες τις οικονομίες κρατών με παρόμοια προβλήματα με τα δικά μας.

Είναι γεγονός ότι το χρέος, σε ατομικό, συλλογικό και εθνικό επίπεδο, δεν προκύπτει από έναν, αλλά χρειάζονται δύο. Για παράδειγμα, μετά το 2008 το κόστος του δανεισμού μας αυξήθηκε γεωμετρικά λόγω της κρίσης, διογκώνοντας παράλληλα το ίδιο το χρέος. 

Από την άλλη πλευρά, οι ανισότητες μέσα στην Ευρωζώνη έχουν ως αποτέλεσμα τεράστια ελλείμματα από τα οποία συνθλίβεται όλη η Νότια Ευρώπη. Αυτός ο συνδυασμός χρέους και ελλειμμάτων ήταν και είναι το αδιέξοδο της ελληνικής οικονομίας. Αλλά ποιες ήταν και εξακολουθούν να είναι αυτές οι προτεινόμενες και επιχειρούμενες μεταρρυθμίσεις;

- Για να καταργηθούν οι προνομιακά αμειβόμενοι υπάλληλοι του Δημοσίου ισοπεδώνεται ο κατώτατος μισθός, η εργατική νομοθεσία και τα κατοχυρωμένα συνδικαλιστικά δικαιώματα με ιστορία ενός αιώνα.

- Για να αντιμετωπιστεί η διαφθορά στον χώρο της υγείας αλλοιώνεται το Εθνικό Σύστημα Υγείας.
 
- Για την πάταξη της φοροδιαφυγής φορολογούνται οριζόντια και αδιάκριτα οι πολίτες, ιδιαίτερα με έμμεσους φόρους. 

- Για τον περιορισμό του κράτους ως επιχειρηματία επιχειρείται η άμεση και άτακτη εκποίηση της κρατικής περιουσίας.

Το κρίσιμο επομένως δίλημμα δεν είναι ναι ή όχι στα μνημόνια, δηλαδή ναι ή όχι στις μεταρρυθμίσεις, αλλά σε ποιες μεταρρυθμίσεις. Στην ιατρική επιστήμη η καλύτερη και αποτελεσματικότερη θεραπεία για έναν ασθενή είναι αυτή που είναι προσαρμοσμένη στον συγκεκριμένο ασθενή, η εξατομικευμένη θεραπεία. Αυτή που λαμβάνει υπόψη της τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, αυτά που αφορούν τις βιολογικές παραμέτρους, τις συνοσηρότητες και το περιβάλλον του. Και όχι η θεραπεία που προτείνεται για τη συγκεκριμένη ασθένεια αγνοώντας τον συγκεκριμένο ασθενή.

Το ίδιο, κατά τη γνώμη μου, πρέπει να ισχύσει και για τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για τη σωτηρία της χώρας μας.

Οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις θα πρέπει να είναι προσαρμοσμένες στις δικές μας κοινωνικές, οικονομικές, πολιτιστικές, αλλά και δημοκρατικές ανάγκες και απαιτήσεις. Δηλαδή μια ελληνοεστιασμένη πολιτική μεταρρυθμίσεων. 

Γιατί σε αντίθετη περίπτωση θα είναι ανεφάρμοστες και θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερα και καταστροφικότερα αδιέξοδα.