Γ. Χ. Παπαγεωργίου

Το Ταμείο υποστηρίζει ότι χρειάζεται ελάφρυνση χρέους για την Ελλάδα έτσι ώστε να μειωθεί το ύψος των χρημάτων που θα πρέπει να εξοικονομεί η χώρα κάθε χρόνο με τη μορφή πρωτογενών πλεονασμάτων, επειδή θεωρεί ότι ο στόχος για 3,5% του ΑΕΠ δεν είναι βιώσιμος. Την ίδια στιγμή, όμως, το Ταμείο εμφανίζεται έτοιμο να αποδεχθεί τον -μη βιώσιμο- στόχο του 3,5%, αλλά ζητεί νέα μέτρα για να διασφαλιστεί η επίτευξή του.

Ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε βρήκε έτσι αφορμή για να μπλοκάρει τα πράγματα και έφτασε μάλιστα στο σημείο να υποστηρίξει ότι τελικά η συμμετοχή του ΔΝΤ δεν είναι απαραίτητη, αλλά εφόσον αποχωρήσει θα πρέπει να διαπραγματευτούμε ένα νέο ελληνικό πρόγραμμα εξαρχής, το οποίο μάλιστα θα πρέπει να εγκριθεί και από το κοινοβούλιο της Γερμανίας.

Και προφανώς όταν ο κ. Σόιμπλε μιλάει για ένα νέο πρόγραμμα όπου τον ρόλο του ΔΝΤ θα παίξει ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM), έχει στο μυαλό του κάτι που θα δεσμεύει τη χώρα για πολλά χρόνια μετά το 2018, οπότε λήγει το τρίτο μνημόνιο.

Είναι, όμως, αμφίβολο ότι μπορεί να διεξαχθούν επιτυχείς διαπραγματεύσεις μέσα στο 2017 με τις διαδοχικές εκλογικές αναμετρήσεις σε διάφορες χώρες της Ευρωζώνης.

Επιπλέον, ένα ερώτημα που τίθενται είναι ποια δεδομένα θα αλλάξουν εφόσον ξεκινήσει μια διαπραγμάτευση για ένα νέο πρόγραμμα και με ποιες προβλέψεις.

Το μεγάλο εμπόδιο σήμερα είναι τα υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα και τα μέτρα που ζητεί το ΔΝΤ. Ωστόσο, το Eurogroup έχει ήδη αποφασίσει ότι το 2018 θα ληφθούν τα λεγόμενα μεσοπρόθεσμα μέτρα για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, τα οποία θα αλλάξουν όλα τα δεδομένα. Εφόσον, λοιπόν, ληφθούν τα μέτρα αυτά, θα μειωθούν οι ανάγκες για πληρωμές τόκων και επομένως και ο στόχος για πρωτογενή πλεονάσματα.

Παρ' όλα αυτά, ο κ. Σόιμπλε είναι εκείνος που έχει τη σκληρότερη θέση για τα πλεονάσματα, ζητώντας να δεσμευτεί η Ελλάδα για τον στόχο του 3,5% για δέκα ολόκληρα χρόνια. Επομένως δεν είναι βέβαιο ότι ακόμα και χωρίς το ΔΝΤ οι απαιτήσεις του κ. Σόιμπλε θα μειωθούν.

Οι πολιτικές σκοπιμότητες του Γερμανού υπουργού Οικονομικών προσδιορίζονται αφενός από τις εξελίξεις στο εσωτερικό της Γερμανίας, όπου η βοήθεια προς την Ελλάδα είναι αντιδημοφιλής, και αφετέρου από τον ευρύτερο σχεδιασμό του να βρίσκεται η χώρα μας υπό καθεστώς διαρκούς ελέγχου έτσι ώστε να μην υπάρχουν περιθώρια για την εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση να ξεφεύγει από τον έλεγχο των δανειστών.

Η στάση του κ. Σόιμπλε εξηγείται εάν υποθέσουμε ότι στόχος του είναι να καταστήσει αδύνατη την αποδέσμευση της χώρας μας από το μνημόνιο στο τέλος του προγράμματος το 2018 και ταυτόχρονα να διατηρήσει ζωντανή την αρχική πρότασή του για προσωρινή έξοδο από το ευρώ, επαναφέροντάς την εφόσον το κρίνει σκόπιμο.