Χρ. Ι. Στεφανάδης

Τις τελευταίες ημέρες απασχολεί τον Τύπο, την κοινή γνώμη και το ταλανιζόμενο πολιτικό μας σύστημα ένα σοβαρό γεγονός. Βουλευτής και πρώην υπουργός φέρεται να παραβίασε ένα από τα ασυμβίβαστα που ορίζουν το Σύνταγμα και ο νόμος για τους βουλευτές. Δηλαδή το ασυμβίβαστο με τη βουλευτική ιδιότητα κάθε δραστηριότητας που προκύπτει από σύμβαση παροχής υπηρεσιών προς το Δημόσιο. 

Χωρίς να είναι κάποιος νομικός επιστήμονας, η απλή ανάγνωση των σχετικών νομικών κειμένων οδηγεί αβίαστα στο συμπέρασμα ότι υπήρχε για τη συγκεκριμένη βουλευτή το ασυμβίβαστο, αφού παρείχε ως μέτοχος ιατρικής εταιρείας, με σύμβαση, υπηρεσίες προς το Δημόσιο. Ισως βέβαια ο νομοθέτης, στην προσπάθεια να θωρακίσει το πολιτικό σύστημα από τη διαπλοκή και κατ’ επέκταση τη διαφθορά, να περιέλαβε στα ασυμβίβαστα και περιπτώσεις σχέσεων με το Δημόσιο, όπως η συγκεκριμένη, που λογικά δεν προάγουν σε διαπλοκή, αλλά το γεγονός παραμένει.

Συχνά, τόσο στην προσωπική όσο και στην κοινωνική μας ζωή, βρισκόμαστε μπροστά σε σημαντικά διλήμματα τα οποία πολλές φορές μας εξουθενώνουν: να συμβιβαστούμε με αυτό που μπορούμε να αποκτήσουμε εύκολα ή να επιμείνουμε σε αυτό που πραγματικά θέλουμε; 
Τέτοια διλήμματα για σημαντικές αποφάσεις που αφορούν είτε τη σταδιοδρομία μας, είτε τα άμεσα μελλοντικά μας σχέδια μπορούν να γίνουν ιδιαίτερα βασανιστικά. 

Το προφανές δίλημμα της συγκεκριμένης βουλευτού ήταν και είναι κατανοητό: η εκλογή της με όλα τα ευεργετικά επακόλουθα και τις προοπτικές της ως βουλευτού του Ελληνικού Κοινοβουλίου αλλά με τερματισμό των επαγγελματικών δραστηριοτήτων της ή η απώλεια της βουλευτικής έδρας και η συνέχιση της άσκησης της ιατρικής μέσω της εταιρείας της; Ηταν προφανώς ένα βασανιστικό δίλημμα. Το συμμερίζομαι ειλικρινά. Γιατί και εγώ ως γιατρός, στην αρχή της καριέρας μου, είχα σύμβαση παροχής υπηρεσιών προς το Δημόσιο. Και δεν αισθανόμουν τότε, αλλά ούτε και σήμερα ότι η σύμβαση εκείνη που ήταν απαραίτητη για την επιβίωσή μου είχε στοιχεία διαπλοκής! Αλλά ο νόμος είναι νόμος και ακόμα περισσότερο το Σύνταγμα της χώρας... Και το ασυμβίβαστο υπάρχει (μέχρι σήμερα), ανεξάρτητα από την άποψη, την ψυχολογία και την ηθική συνείδηση του καθενός. 

Επειδή οι νόμοι και το Σύνταγμα τροποποιούνται συνεχώς για να βρίσκονται σε αρμονία με το κοινό αίσθημα περί δικαίου, ίσως στο μέλλον το θέμα των ασυμβιβάστων για τους βουλευτές και γενικότερα για το πολιτικό προσωπικό τροποποιηθεί προς το δικαιότερο. Σήμερα, όμως, η κοινωνία μας και ο νομικός μας πολιτισμός επιβάλλουν τη συμμόρφωση στο υπάρχον νομικό πλαίσιο.

Και για να μη θεωρηθεί ότι ασκώ κριτική εκ του ασφαλούς στη βουλευτή που δεν παραιτείται υπό το βάρος του ασυμβιβάστου, χωρίς να θέλω να εισπράξω εύσημα νομιμότητας, θα ήθελα να καταθέσω μια προσωπική μου εμπειρία: συμμετείχα (ως πρόεδρος) στην Εθνική Επιτροπή Βιοηθικής, που θεωρείται θεσμικά μία από τις πολλές ανεξάρτητες αρχές. Η επιτροπή αυτή δεν έχει καμία οικονομική ή άλλη σχέση με το Δημόσιο που να περιέχει κάποιο ψήγμα διαπλοκής. Ο νομοθέτης όμως καθορίζει ότι η συμμετοχή στο Δ.Σ. κάθε ανεξάρτητης αρχής αποτελεί ασυμβίβαστο και κώλυμα εκλογιμότητας για το αξίωμα του βουλευτή. Και προκειμένου κάποιος να είναι υποψήφιος βουλευτής, θα πρέπει προηγουμένως να παραιτηθεί από την ανεξάρτητη αρχή.

Στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές μού είχε προταθεί να είμαι υποψήφιος. Επεσήμανα το ασυμβίβαστο. Το θεώρησα παράλογο, αλλά ήταν υπαρκτό. Παραιτήθηκα πριν από τις εκλογές από πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής. Συμβιβάστηκα, παρότι διαφωνούσα με τη νομιμότητα! 
Μου έρχονται στον νου οι στίχοι της Κικής Δημουλά: «Περπατώ στο δρόμο και πέφτω πάνω σε μεγάλα γεγονότα: Ο ήλιος σαν επειγόντως να εκλήθη από τη Δύση αφήνοντας ημιτελές το δειλινό»...