Κώστας Τσαούσης

Μια μέσα στο φεγγάρι/και μια στην ηδονή,/μια μες στο θάνατο/και μια μες στη ζωή». Πού τέτοια τύχη... Μπερδεύτηκα με το tweet του καθηγητή Γιάννη Μηλιού αμα τη αναλήψει των καθηκόντων του. Παραθέτω το tweet: «Να δώσουμε, με συλλογική δουλειά, στο Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου τη θέση που του αξίζει». Και στο... καπάκι και ένας Μητρόπουλος!

Ενας εμβληματικός Δημήτρης Μητρόπουλος. Σε αυτό το βίντεο που ανασύρθηκε από την «Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας» των δικών μας ημερών δηλαδή το youtube o Δημήτρης Μητρόπουλος προλογίζει το πρόγραμμα της συναυλίας που δόθηκε στο πλαίσιο του 1ου Φεστιβάλ Αθηνών στις 2 Οκτωβρίου 1955 και ακολουθεί η οβερτούρα από την όπερα La forza del destino του Giuseppe Verdi από την Φιλαρμονική Ορχήστρα της Νέας Υόρκης υπό την διεύθυνση βεβαίως του Μητρόπουλου. Εκείνες τις ημέρες στην Αθήνα έριχνε καρεκλοπόδαρα και οι συναυλίες – 2 τον αριθμό- του Μητρόπουλου μεταφέρθηκαν από το Ηρώδειο που ήταν να γίνουν στην κλειστή αίθουσα του «Ορφέα», εκεί που είναι σήμερα το Συμβούλιο της Επικρατείας.

Η επιλογή του καθηγητή Μηλιού να προσθέσει Μητρόπουλο από τα γεννητούρια του Φεστιβάλ Αθηνών έχει ένα δυνατό συμβολισμό και μαζί της, μπόλικη δόση νοσταλγίας. Ας είναι... Ας έρθουμε όμως στα δικά μας. Οι παλαιότεροι γνώρισαν τον Γιάννη Μηλιό –καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας με έμφαση στην Ιστορία Οικονομικών Επιστημών στο ΕΜΠ- ως έναν από τους ηγέτες μαζί με τον Χρύσανθο Λαζαρίδη της λεγόμενης Β΄ Πανελλαδικής, μιας «νεολαίας δίχως κόμμα» - για την ιστορική ακρίβεια, της αριστερής ευρωκομμουνιστικής οργάνωσης ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος ( Β΄ Πανελλαδική Συνδιάσκεψη). Αργότερα, ήρθε το περιοδικό «Θέσεις» που βγαίνει σταθερά από το 1982. Εκεί, ο Μηλιός είναι διευθυντής και τα εικονίσματα του παραμένουν στη θέση τους. Μόνο που στη θέση του Λένιν, του Στάλιν ή του Μάο – πάντα, δίπλα στους γεννήτορες Μάρξ και Ενγκελς- βρίσκονται ο Τσε, ο Αλτουσέρ και ο δικός μας, Νίκος Πουλαντζάς ( οι άπιστοι Θωμάδες ας επισκεφθούν την αρχική σελίδα του site theseis.com).
Αυτά για τους παλαιότερους. Οι νεώτεροι γνώρισαν τον Γιάννη Μηλιό ως ένας από τους βασικούς διαμορφωτές και στυλοβάτες του Οικονομικού Προγράμματος του κυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ που έφυγε νωρίς... Το πώς και το γιατί «γράφεται» στο κείμενο του που έχει τίτλο «Ένας απολογισμός της μετεξέλιξης του ΣΥΡΙΖΑ με αυτοβιογραφικά στοιχεία»- http://www.jmilios.gr/enas-apologismos-tis-metexeliksis/.

Χθες ανακοινώθηκε ότι αναλαμβάνει πρόεδρος του ΔΣ του Ελληνικού Φεστιβάλ και ο ίδιος αποδεχόμενος τον διορισμό του μας καλεί να δώσουμε με συλλογική προσπάθεια την θέση που αξίζει στο Φεστιβάλ. Καμία αντίρρηση. Αλλά, για να δούμε μαζί δύο – τρία πράγματα... Πιστεύω εδώ και χρόνια – το έγραψα για πρώτη φορά το 2012 με αφορμή τον καυγά που είχε ξεσπάσει για την ανανέωση της θητείας του Γιώργου Λούκου και το επαναλαμβάνω συχνά από τότε- ότι το Ελληνικό Φεστιβάλ, ο διαχειριστής δύο από τα πιο ιστορικά Φεστιβάλ της Ευρώπης, δεν είναι ένας αμιγώς πολιτιστικός και καλλιτεχνικός θεσμός αλλά ένας βραχίονας αναπτυξιακής πολιτικής που συνδυάζει τον Πολιτισμό, τον Τουρισμό και τις Δημιουργικές Βιομηχανίες και φέρνει έσοδα στα δημόσια ταμεία και δουλειές στην Αθήνα και την ευρύτερη περιοχή της Επιδαύρου στην Αργολίδα.

Μια πρώτη επισήμανση αφορά την οργάνωση και τη δομή της εταιρείας Ελληνικό Φεστιβάλ, κυρίως σε σχέση με τις βασικές της δραστηριότητες. Δεν είναι λεπτομέρεια και έχει άμεση σχέση με το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα, αλλά και τη συνεχή -σχεδόν αναγκαστική- επιδίωξη της κερδοφόρας λειτουργίας και της οικονομικής αυτάρκειας/αυτοδυναμίας. Γι' αυτό το λόγο πιστεύω ότι η εταιρεία πρέπει να έχει δύο απολύτως αυτόνομες επιχειρησιακές μονάδες με διακριτή προσωπικότητα και φυσιογνωμία.

Η μία εξ αυτών, το Φεστιβάλ Αθηνών, μπορεί και πρέπει να αναλάβει ένα ρόλο συντονιστή για μια μεγάλη καλοκαιρινή γιορτή της πρωτεύουσας αξιοποιώντας τις υφιστάμενες – παλαιές και νέες- υποδομές πολιτισμού στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών αλλά και τις σύγχρονες δικτυώσεις. Δεν πρέπει και δεν μπορεί να απουσιάζει κανείς – δημόσιο, ιδιώτες, μη κερδοσκοπικά ιδρύματα, συλλογικότητες... Όλοι, οργανικά μέρη ενός σχεδίου/προγράμματος που διαρκεί όλο το καλοκαίρι και έχει ανεξαρτήτως της μορφής των εκδηλώσεων συνοχή και συνέπεια ως προς τους στόχους και τις επιδιώξεις και πάνω απ' όλα υψηλού επιπέδου ποιοτικά καλλιτεχνικά κριτήρια. Από ένα τέτοιο σχέδιο δεν μπορεί να απουσιάζει το Μουσείο Ακρόπολης με 1.400.000 επισκέπτες το χρόνο, το Κέντρο Πολιτισμού του Ιδρύματος Νιάρχου, το νέο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση αλλά και ο Δήμος Αθηναίων – με τον ΟΠΑΝΔΑ και την Τεχνόπολη-, το δραστήριο Πολιτιστικό Ίδρυμα Ομίλου Πειραιώς (ΠΙΟΠ), το Μουσείο Μπενάκη και άλλες μικρότερου βεληνεκούς ιδιωτικές και μη κερδοσκοπικές προσπάθειες.

Η δεύτερη μονάδα, το Φεστιβάλ Επιδαύρου, έχει μια ιδιαίτερη αποστολή, καθώς η έμφαση θα πρέπει να δοθεί σχεδόν αποκλειστικά σε παραγωγές που μπορούν να προκαλέσουν το διεθνές καλλιτεχνικό ενδιαφέρον, αλλά και θα έχουν άμεση σχέση με την προσπάθεια προσέλκυσης επισκεπτών με «χοντρά πορτοφόλια» που θα συνδυάσουν ένα διήμερο στην αργολική γη και τις ομορφιές της με την παρακολούθηση μιας παράστασης στο Αρχαίο Θέατρο. Για να γίνει αυτό χρειάζεται μακροπρόθεσμος σχεδιασμός/προγραμματισμός, διεθνείς συνεργασίες και συμπράξεις, άνοιγμα σε νέες τουριστικές αγορές (πχ. Ασία). Η παραγωγή του Ριχάρδου του Γ΄ το 2011 – με τον Κέβιν Σπέισι- πρέπει να λειτουργεί ως πρότυπο και οδηγός επιλογών.