Αντώνης Πανούτσος

Ο Χάκετ ξεκίνησε με την υπόθεση ότι κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’80 το σοβιετικό πολίτμπιρο αντιλαμβάνεται ότι η οικονομία καταρρέει και ο σοβιετικός στρατός δεν θα μπορέσει για πολύ ακόμα να διατηρήσει την υπεροχή του στην Ευρώπη. Εξετάζει την προοπτική ενός πυρηνικού πολέμου την οποία και απορρίπτει, αφού οι ζημιές που θα προκληθούν θα κάνουν ανώφελη τη νίκη. Επειτα εξετάζει το ίδιο σενάριο, αλλά με χημικά αντί για πυρηνικά όπλα. Και ένα τρίτο σενάριο στο οποίο θα χρησιμοποιηθούν συμβατικά όπλα και πυρηνικά στην περίπτωση ενδεχόμενης ήττας. Επιλέγει το τελευταίο και ο Γ’ Παγκόσμιος Πόλεμος ξεκινάει όταν μια αμερικανική μεραρχία επεμβαίνει στη Γιουγκοσλαβία μετά τον θάνατο του Τίτο και γίνεται σοβιετική εισβολή ώστε η χώρα να μείνει εκτός νατοϊκής επιρροής.
 
Το βιβλίο είχε γίνει best seller, αλλά δεν έσκισε ακριβώς στις προβλέψεις για το μέλλον. Οχι μόνο επειδή η Σοβιετική Ενωση δεν επενέβη δυναμικά στον διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας, αλλά και γιατί στις εκτιμήσεις του για τον ρόλο της Μέσης Ανατολής ο σερ Τζον Χάκετ εκτίμησε ως οχυρό της αμερικανικής πολιτικής στην περιφέρεια το Ιράν του σάχη. Εναν χρόνο μετά την έκδοση του βιβλίου, ένας άγνωστος έως τότε στο μεγάλο κοινό ισλαμιστής ιερέας, ο Αγιατολάχ Χομεϊνί, επέστρεφε στην Τεχεράνη από την εξορία του στο Παρίσι για να κηρύξει μια επανάσταση, που είχε ξεκινήσει από την Αριστερά πριν από δύο χρόνια και εγκαθίδρυε την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν. Ο σερ Τζον Χάκετ είχε την παρηγοριά ότι εκτός από τον ίδιο καμία υπηρεσία του δυτικού ή ανατολικού μπλοκ δεν είχε προβλέψει μια τέτοια εξέλιξη. Εκτός από την κυβερνητική διαφθορά και τον πληθωρισμό, ένας από τους λόγους της επανάστασης ήταν το σχέδιο του Σάχη για τον εκσυχρονισμό του Ιράν. Οι δυτικές δημοκρατίες πίστευαν ότι οι Ιρανοί ήταν ευτυχείς για την κατάργηση της σαρία, του διαχωρισμού των δύο φύλων και την απαγόρευση του τσαντόρ, μέτρα που είχαν ληφθεί από τον πατέρα του Σάχη τη δεκαετία του ’30. Ο ιρανικός όμως λαός και ιδιαίτερα οι αγρότες και ο αστικός πληθυσμός χαμηλής μόρφωσης ένιωθαν ότι τους επιβαλλόταν ένας τρόπος ζωής που δεν τον ήθελαν και τους έκανε να νιώθουν πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Το αποτέλεσμα, οι γυναίκες που θεωρητικά θα έπρεπε να στηρίζουν τις αλλαγές να διαδηλώνουν φορώντας τσαντόρ. Το Brexit και η εκλογή του Τραμπ έχουν το κοινό χαρακτηριστικό της λαϊκής αντίδρασης απέναντι σε μια πνευματική ηγεσία και τον επηρεαζόμενο από αυτήν Τύπο, που θέλει να τους πει πώς και ποιον πρέπει να ψηφίζουν, πώς πρέπει να μιλάνε και να σκέφτονται. Από το να μοιάσουν στο πρότυπο που τους επιβάλλουν, προτίμησαν να ψηφίσουν συντηρητικά και να μείνουν στον τρόπο ζωής που η κουλτούρα απέρριπτε, αλλά γι’ αυτούς είναι δικός τους.

quiz

Ποιος ήταν ο πρώτος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών;

Α) Ο Αβραάμ Λίνκολν; 
Β) Ο Τόμας Μπόστον;
Γ) Ο Τζορτζ Ουάσινγκτον;


λύση: Το Γ


Ποιοι τον ψήφισαν  
Τον Τραμπ έστειλαν στην προεδρία λευκοί άνδρες, μέσης ή βασικής εκπαίδευσης, που πιστεύουν ότι η Αμερική μπορεί να επιστρέψει σε ένα πιο ευτυχισμένο παρελθόν. The blue collar workers, the southern white trash, the disenfranchised working stiffs, για να το γράψω στα αμερικάνικα. Αυτοί που θέλουν τα αμερικάνικα αυτοκίνητα να φτιάχνονται στο Ντιτρόιτ, το κάρβουνο να βγαίνει στην Πενσιλβάνια  και το πετρέλαιο να αντλείται από το Τέξας. 

The great unwashed 
Είναι ο κόσμος που έβλεπε το μοντέλο του σωστού Αμερικανού που παρουσιαζόταν από τα  Μέσα της Ανατολικής Ακτής και το βούλωνε επειδή «για να το λένε αυτοί, έτσι είναι». Οι Αρτσι Μπάνκερ της νέας χιλιετίας, που μαθαίνανε τις politically correct λέξεις σαν μαθήματα ξένης γλώσσας. «The great unwashed», όπως είχε γράψει για την εργατική τάξη ο βικτοριανός νοβελίστας Εντουαρντ Μπούλβερ Λίτον. 

Το κενό
Ο Ντόναλντ Τραμπ εκλέχθηκε λέγοντας ότι εκπροσωπεί τους ξεχασμένους άνδρες και γυναίκες της Αμερικής που δουλεύουν σκληρά αλλά δεν έχουν φωνή. «Είμαι η φωνή σας», υποσχέθηκε. Η πολιτική σιχαίνεται τα κενά. Ο Τραμπ εκεί όπου οι άλλοι δεν το έβλεπαν εντόπισε το κενό και έγινε ο 45ος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών.