Βασ. Αναστασόπουλος

Τα γεγονότα, πάνω-κάτω, έχουν ως εξής:

- 2015, Ελλάδα: Όλο το σύστημα (media, opinion makers, διεθνείς παράγοντες, δημοσκόποι) πιέζει την κοινή γνώμη να στραφεί κατά του Αλέξη Τσίπρα τόσο στη διπλή εκλογική αναμέτρηση του Ιανουαρίου και του Σεπτεμβρίου όσο και στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου. Το αποτέλεσμα; Κυβέρνηση Τσίπρα (δις) και 62% «Όχι» στο δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου.

- 2016, Μεγάλη Βρετανία: Με όλες του τις δυνάμεις, το κατεστημένο «παίζει τα ρέστα του» υπέρ του Bremain στο δημοψήφισμα της 23ης Ιουνίου. Επικρατεί το Brexit.

- 2016, ΗΠΑ: Η «ολίγιστη» Χίλαρι Κλίντον, «κουβαλώντας» ήδη πάνω της μια σκανδαλώδη θητεία στο αμερικανικό υπουργείο Εξωτερικών και όλα τα κακώς κείμενα της προεδρικής θητείας του συζύγου της, Μπιλ, προβάλλει ως επικρατέστερη για την προεδρία. Όλο το σύστημα είναι υπέρ της. Η νίκη όμως πάει στον αμφιλεγόμενο Ρεπουμπλικανό αντίπαλό της, Ντόναλντ Τραμπ, μόνο και μόνο επειδή εκείνος υπόσχεται να τα βάλει με τους μετανάστες και να παραδώσει την Αμερική στα χέρια των... Αμερικανών.

Το συμπέρασμα, λοιπόν, που προκύπτει, είναι το ακόλουθο:

Σε τουλάχιστον τρεις διαφορετικές, αλλά κρίσιμες χρονικές συγκυρίες, οι ψηφοφόροι επέλεξαν άλλοτε τον λαϊκισμό, άλλοτε την ξενοφοβία και άλλοτε και τα δύο αυτά μαζί, κόντρα στα παραδοσιακά πολιτικά σχήματα και την «ξύλινη» ρητορική.

Οι αντίπαλοι των εκάστοτε νικητών αποδείχθηκαν κατώτεροι των περιστάσεων: ο «άγραφος» Τσίπρας κατατρόπωσε όποιον έβαλε απέναντί του η ΝΔ. Ο Νάιτζελ Φάρατζ και ο Μπόρις Τζόνσον με την ξενοφοβική προπαγάνδα τους έκαναν μια «χαψιά» τον ελάχιστο Ντέιβιντ Κάμερον. Ο «παράφρων» Τραμπ έταξε στους Αμερικανούς να τους απαλλάξει από τους ξένους «εισβολείς» και εκείνοι τον αντάμειψαν με την προεδρία, κόντρα στην εκλεκτή των ΜΜΕ και των δημοσκόπων, Χίλαρι Κλίντον.

Οι κοινωνίες βρίσκονται σε κρίση. Βαθιά διχασμένες, απορρίπτουν το παλιό και επιλέγουν το νέο, ακόμα κι αν αυτό είναι άγνωστο, επικίνδυνο και οδηγεί σε αχαρτογράφητα νερά. Τα αίτια, κατά περίπτωση, ποικίλλουν, και χρήζουν περαιτέρω και βαθύτερης ανάλυσης, όμως το αποτέλεσμα παραμένει το ίδιο.

Για να μην έχουμε, δε, αυταπάτες, ο ρόλος ημών, των δημοσιογράφων, ως διαμορφωτών της κοινής γνώμης, αμφισβητείται περισσότερο από ποτέ. Έχω ωστόσο τη βαθιά πεποίθηση ότι, ως επί το πλείστον, αρνούμαστε να το καταλάβουμε, αρνούμαστε να το αποδεχτούμε. Και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο εκτιμώ ότι, αυτό που θα ακολουθήσει την εκλογή του Τραμπ, θα είναι μια... εκστρατεία των εγχώριων -κυρίως- ΜΜΕ να τον φέρουν «στα μέτρα» του Αλέξη Τσίπρα και έτσι να τον μειώσουν και να απαξιώσουν τη νίκη του, αντί να επιχειρήσουν να κατανοήσουν και να ερμηνεύσουν τα βαθύτερα αίτιά της.

Κάπως έτσι, στην αμέσως επόμενη ανάλογη πολιτική εξέλιξη (π.χ. στο δημοψήφισμα στην Ιταλία, στις εθνικές εκλογές στην Γερμανία ή στις προεδρικές στην Γαλλία), το σύστημα θα βρεθεί και πάλι εκτεθειμένο, να... πέφτει από τα σύννεφα. Δίχως να έχει επιδείξει ίχνος αυτογνωσίας, δίχως να έχει προβεί σε αυτοκριτική. Το αμερικανικό NBC, για παράδειγμα, απέδωσε την επικράτηση Τραμπ στη σιωπηρή πλειοψηφία και στους αγρότες. Εμείς, όμως, ξέρουμε καλύτερα ακόμα και από τα αμερικανικά ΜΜΕ, έτσι δεν είναι;

Όσο για τους δημοσκόπους; Εάν δεν είναι και οι αμερικανικές εκλογές η «ταφόπλακα» στην όποια εγκυρότητα και αξιοπιστία τους, τότε δεν ξέρω τι άλλο μπορεί να είναι...