Γιώργος Δ. Ανδρέου

Η τάση αυτή ήταν το κύριο χαρακτηριστικό του τρόπου έκφρασης -διαχρονικά- των στελεχών της λεγόμενης Ανανεωτικής Αριστεράς που ήθελε να αυτοπροσδιοριστεί με τον τρόπο αυτό στη λογική του «λίγο απ’ όλα», που αποτέλεσε, όπως αποδείχθηκε, τη βάση της πολιτικής της φιλοσοφίας. Ισως στην αρχή αυτός ο τρόπος έκφρασης, η εξεζητημένη καλλιέπεια και οι εν πολλοίς νέες ακαταλαβίστικες λέξεις να καθιερώθηκαν για να προσδιορίσουν την αντίθεση και τη διαφοροποίηση των στελεχών προς την πνευματική και πολιτική τους κοιτίδα, την ορθόδοξη Κομμουνιστική Αριστερά, το ΚΚΕ, που έχει τον δικό της, σχετικά τυποποιημένο -κάποιοι τον λένε ξύλινο- σαφή, όμως, και κατανοητό τρόπο έκφρασης. Ιδίως σε σχέση με τις επιδιώξεις και τις προτάσεις με τις οποίες μπορείς να συμφωνείς ή όχι, αλλά τις καταλαβαίνεις.

Τώρα όμως που η λεγόμενη Ανανεωτική Αριστερά (λέω λεγόμενη γιατί δεν μου φαίνεται ούτε ανανεωτική ούτε Αριστερά) έγινε κυβέρνηση τα πράγματα αλλάζουν και μπερδεύονται. Γιατί μπορεί να μιλάς στο κομματικό ακροατήριο με τον καθιερωμένο ακαταλαβίστικο για τους άλλους τρόπο, δεν μπορείς όμως να νομοθετείς και να διοικείς με την ίδια φρασεολογία και λογική, γιατί στη διοίκηση και τη νομοθετική διαδικασία οι λέξεις παράγουν δικαιώματα και υποχρεώσεις. Πρέπει να μπορούν να εφαρμοστούν από ανθρώπους και γενικά πρέπει να κατανοεί η κοινωνία αυτό που λες και όχι να προσπαθεί να μαντέψει αυτό που θες να πεις.
Αφορμή στο σημείωμα αυτό αποτέλεσε ο νόμος 4412/8-8-2016 για δημόσιες συμβάσεις, έργα, μελέτες, υπηρεσίες, προμήθειες κ.λπ. που ψηφίστηκε και δημοσιεύτηκε αυγουστιάτικα. Ενας νόμος σοβαρός, γιατί αφορά κρίσιμο τομέα της οικονομικής ζωής, της δράσης, της διαφάνειας και της εικόνας του κράτους. Διαβάζοντας τον νόμο έπεσα πάνω στην άγνωστη για μένα, μετά από τόσα πολλά χρόνια δικηγορίας, λέξη του τίτλου: «Επιτελεστικότητα».

 Ο ίδιος ο νόμος στο άρθρο 2 δίνει τον τεχνικό ορισμό της: «Με τον όρο νοείται το σύνολο των μετρήσιμων ιδιοτήτων ενός έργου, οι οποίες αναφέρονται στην ταυτόχρονη ύπαρξη ασφάλειας, λειτουργικότητας και αισθητικής εμφάνισης για την τεχνική διάρκεια ζωής του». Ο,τι καταλάβατε, κατάλαβα. Δι’ ευχών των αγίων σκέφτηκα. Ελα όμως που παρακάτω στον νόμο (άρθρο 45) η λέξη αυτή αποκτά σάρκα και οστά και έχει έννομες συνέπειες. Ο νόμος επιβάλλει η αρμόδια υπηρεσία να φτιάχνει υποφάκελο πριν από τη δημοπράτηση ενός έργου, που να περιλαμβάνει « Α.2) τις απαιτήσεις επιτελεστικότητας (performance requirements) του προς ανάθεση έργου». Δηλαδή πρέπει η τεχνική υπηρεσία να ετοιμάζει υποφάκελο που θα περιέχει, με βάση τον άνω ορισμό, «τις απαιτήσεις του συνόλου των μετρήσιμων ιδιοτήτων του έργου, οι οποίες αναφέρονται στην ταυτόχρονη ύπαρξη ασφάλειας, λειτουργικότητας και αισθητικής εμφάνισης για την τεχνική διάρκεια ζωής του». Ο υποφάκελος θα είναι μετρήσιμο και δικαστικά ελέγξιμο στοιχείο της διαδικασίας.

Μου κέντρισε το ενδιαφέρον και άρχισα να ψάχνω. Στα λεξικά δεν βρήκα τη λέξη «επιτελεστικότητα», ενώ ούτε και ο υπολογιστής την αναγνώριζε. Εψαξα λοιπόν στο Google και ο απλούστερος ορισμός που βρήκα είναι:«Επιτελεστικός: αυτός που είναι κατάλληλος ή συντελεί στην πραγματοποίηση του ζητούμενου». Σε σχέση με την έννοια της λέξης («επιτελεστικότητα [GR], performativity [EN], performativité [FR], performativität [DE]»), που αναφέρεται κυρίως στην ψυχολογία, στην κοινωνιολογία κ.λπ., υπάρχουν και άλλες ενδιαφέρουσες καταχωρήσεις που μπορείτε να δείτε για να αντιληφθείτε τον λόγο της χρησιμοποίησής της.  Μένει να δούμε τους από εδώ και πέρα υποφακέλους «επιτελεστικότητας» των έργων και προμηθειών αλλά και τις οδηγίες που θα στείλει προς τις υπηρεσίες του κράτους, των δήμων, των περιφερειών, για την εφαρμογή του όρου, ο κουλτουριάρης «ανανεωτής» που περιέλαβε στον νόμο τη λέξη και τον ορισμό της.

Δεν μπορούμε όμως να αποφύγουμε τη μελαγχολική διαπίστωση ότι τη χώρα κυβερνάει η «Ανανεωτική Αριστερά» και από δω και πέρα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με νεολογισμούς, όχι του τύπου «αναδόμηση» ή «αιθεροβάμονες» κ.λπ. του αλήστου μνήμης Ανδρέα, αλλά με άλλους φιλοσοφικότερους, σύγχρονους, συνθετότερους, ψαγμένους, κουλτουρέ και εξεζητημένους. Σαν τους original Συριζαίους που προφανώς ενισχύουν, ως σύμβουλοι, στη συγγραφή των νομοσχεδίων τους πασοκογενείς και εξ ορισμού πεζότερους υπουργούς. Αν στη διαπίστωση αυτή προστεθεί και η οδυνηρή συνειδητοποίηση ότι, μεταξύ άλλων, χάνεται κάθε μέρα και περισσότερο η ακατάβλητη δύναμη του απλού και κατανοητού, είναι προφανές ότι η μόνιμα μελαγχολική διάθεση του χαμένου χρόνου που ζούμε μετατρέπεται σε μόνιμη απαισιοδοξία για το μέλλον αυτής της χώρας.