Παν. Μπουσμπουρέλης

Oλα αυτά σηματοδοτούν ότι υπάρχει ζωή και εκτός Ευρωζώνης, όμως αυτό το κεφάλαιο είναι το πιο επικίνδυνο είτε το ανοίγει ο Σόιμπλε, είτε ο Τσίπρας ασκεί κριτική. Προσωπικά δεν πιστεύω ότι το διαζύγιο της Ευρώπης με τη Βρετανία θα είναι καταλυτικό. Είναι πιθανό να εδραιωθεί μια ειδική σχέση σύμφωνα με το μοντέλο της Νορβηγίας, καθώς η πρακτική πλευρά των εκατέρωθεν συμφερόντων θα καθορίσει τις εξελίξεις.

Ομως η απάντηση της Μέρκελ στον Ρέντσι για το πρόβλημα των ιταλικών τραπεζών δείχνει ότι οι Ευρωπαίοι «την ψάχνουν» για το bail-in, δηλαδή το κούρεμα των καταθέσεων.

Διερωτάται κανείς πού θα βρουν οι ιταλικές τράπεζες τα 40 δισ., κυρίως όμως πώς ανακύπτουν τέτοιες ανάγκες με πακέτο ποσοτικής χαλάρωσης σε εξέλιξη από την ΕΚΤ και ιστορικά χαμηλά επιτόκια.

Η ελληνική τραπεζική αγορά πάντως θα δυσκολευτεί πολύ περισσότερο να ισορροπήσει και αυτό το καταλαβαίνει κανείς από την υποβάθμιση των στόχων για τις κεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών από τους μεγάλους οίκους. Παράλληλα είναι παραπάνω από προφανές ότι τα μεγάλα funds που συζητούν με τις ελληνικές τράπεζες θέλουν να πάρουν πολύ χαμηλότερα τα κόκκινα δάνεια από τα επίπεδα που οι τράπεζες ζητούν για να τα μεταβιβάσουν. Σε αυτό συμβάλλει και το Brexit καθώς τα assets της ελληνικής οικονομίας τιμολογούνται χαμηλότερα, αλλά και το νέο κύμα χρεοκοπιών που βρίσκεται σε εξέλιξη.

Δεν θα είναι καθόλου εύκολο να βελτιωθεί η ποιότητα του χαρτοφυλακίου των ελληνικών τραπεζών και πολλά θα κριθούν από αυτά που οι πιστωτές θα ζητήσουν. Για παράδειγμα, τι μπορεί να επιφέρει αλλαγές στο ΤΧΣ; Πιεστικότερη εποπτεία και απαιτήσεις από τις διοικήσεις και θα είναι αυτό καλό ή κακό; Θα βοηθήσει ή θα οδηγήσει τελικά κάποια τράπεζα στο bail in, προκαλώντας μια άνευ προηγουμένου κρίση.

Το ίδιο ισχύει και για τις παρασκηνιακές διεργασίες με τις οποίες κινούνται τα funds-μέτοχοι των τραπεζών, τα οποία υπολογίζουν ότι περισσότερα θα βγάλουν βάζοντας στο χέρι τα ελληνικά assets σε πολύ χαμηλές τιμές παρά από τις μετοχές. Εξάλλου, οι ίδιοι οι εκπρόσωποί τους το λένε δημόσια: «Θέλουμε τσάμπα τα κόκκινα δάνεια και κυρίως να ξεκαθαρίσετε το πλαίσιο για τις κατασχέσεις»!

Ολα αυτά δείχνουν ότι οι κίνδυνοι αυξάνονται αντί να μειώνονται και ότι το ξεκαθάρισμα που έρχεται θα είναι αιματηρό, καθώς μαζί με τα ξερά θα καούν και χλωρά. Δεν ξέρω πώς το καταλαβαίνει η κυβέρνηση και τι θα πράξει, πάντως όλα αυτά είναι καμπανάκια κινδύνου και ενδεχομένως θα είναι πολύ αργά για την οικονομία ακόμα και όταν και εφόσον έρθει η ώρα της πολιτικής αλλαγής, που ευαγγελίζεται ένα μεγάλο τμήμα της οικονομίας.

Τέλος, θα ήθελα να αναφερθώ στον Νάιτζελ Φάρατζ και τον θρασύ τρόπο με τον οποίο μίλησε στο Ευρωκοινοβούλιο. Πράγματι, πολλοί κύριοι εκεί δεν έχουν υπογράψει ούτε επιταγή. Επίσης, άλλο ο πρόεδρος Γιούνκερ, που αγωνιά για την Ενωμένη Ευρώπη και άλλο ο φυτευτός Ντάισεμπλουμ, ο οποίος είναι άγνωστο αν θα μπορούσε να σταθεί σε μεγάλη αμερικάνικη τράπεζα, αλλά είχε εύκολο να πει τον Τσίπρα, εκλεγμένο Ελληνα πρωθυπουργό, «λαϊκιστή». Είτε μας αρέσει είτε δεν μας αρέσει ο Τσίπρας, σφαλιάρες τέτοιου τύπου μάς παραπέμπουν στο κλασικό φιλμ «Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας» με ό,τι αυτό συνεπάγεται.