Δημήτρης Παγαδάκης

 Μάταια μαζεύουν οι μετανιωμένοι, οι χαμένοι και οι πικραμένοι υπογραφές διεκδικώντας νέο δημοψήφισμα. Μια αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση για ένα Σαββατοκύριακο, σε στυλ weeked-exit, υπερβαίνει ακόμα και τα απομεινάρια της  παροιμιώδους Αγγλικής εκκεντρικότητα.

 Δεν είναι άλλωστε τόσο μεγάλη πλέον η έλξη Βρετανίας και ΕΕ ώστε να προστρέχουν αμφότερες σε αλλεπάλληλες συναντήσεις, όπως οι πρωταγωνιστές του “Τέσσερις γάμοι και μια κηδεία”, για να πιστοποιήσουν ότι οι καρδιές τους είναι πλασμένες η μια για την άλλη. Τσάμπα κόπος.  Μετά από 43 χρόνια συμβίωσης ας χωνέψουν επιτέλους το διαζύγιο και οι δυο πλευρές. Ενδεχομένως με λιγότερο δυσάρεστο τρόπο από όσο αρνείται ο Κάμερον να καταπιεί τα δύσοσμα περιττώματα που παρήγαγε η πολιτική του.

Έστω κι αν συντρέχουν βάσιμα επιχειρήματα για αναδίπλωση και υπάρχουν «παραθυράκια» στη σχετική βρετανική νομοθεσία για εκ νέου διεξαγωγή δημοψηφίσματος, κανένα ριπλέι δεν πρόκειται να επουλώσει το τραύμα του αποτελέσματος της λαϊκής ετυμηγορίας. Και καμία μεθόδευση δεν μπορεί να αγνοήσει την ήδη εκφρασμένη βούληση της πλειοψηφίας, όπως με γελοίο τριτοκοσμικό βοναπαρτισμό συνέβη στην Ελλάδα πέρυσι.  

Έτσι κι αλλιώς ένα δημοψήφισμα δεν είναι τζογαδόρικο στοίχημα για μια παρτίδα βελάκια, σνούκερ ή μπρά ντε φερ. Και, φυσικά, οι Βρετανοί δεν είναι δημοψηφισματικά εξοικειωμένοι όπως οι Ελβετοί που κάθε τόσο προσφεύγουν σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο στις κάλπες με την ενάρετη γλυκύτητα ντόπιας σοκολάτας και την ευυπόληπτη ακρίβεια εγχώριου ρολογιού.

Προφανώς και τα διλήμματα που τίθενται στα δημοψηφίσματα έχουν περιεχόμενο. Όπως ακριβώς διαθέτουν και το ανάλογο αμπαλάζ.  Άλλο, όμως, να καλούνται οι ψηφοφόροι να επιλέξουν ποια είναι η ιδανικότερη πλευρά του κρεβατιού για να κοιμηθούν και εντελώς διαφορετικό να αποφασίζουν για υψίστης κρισιμότητας θέματα.

Τα τελευταία ζητήματα, πάντως, δεν είναι free chat room που όποιος θέλει μπαινοβγαίνει online  χαλαρά και χαβαλεδιάρικα.  Απαιτούν, συνήθως, ευρύτερη εθνική ωριμότητα, πολιτικές και κοινωνικές διαβουλεύσεις,συγκλίσεις και συναινέσεις.
 
Ωστόσο, όσο ο λαϊκισμός, ανεξαρτήτως ιδεολογικού πρόσημου, επιχειρεί με  ιδεοληψίες, υστεροβουλίες και εξαπατήσεις να παραμερίσει  τον ορθολογισμό και την κοινή λογική, τόσο ένα αγνό αμεσοδημοκρατικό εργαλείο σαν το δημοψήφισμα θα τείνει να μετατραπεί κυνικά σε μέσο χειραγώγησης της κρίσης των πολιτών.

 Με όπλα την υστερική δημαγωγία και τα επικοινωνιακά τεχνάσματα ο λαϊκισμός κάθε φορά θα σκηνοθετεί συνθήκες ακραίας πόλωσης με τεχνητά διλήμματα  διχαστικού τύπου “σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα” και “λούφα ή παραλλαγή”.  

Αναπόφευκτα, υπό την έννοια της ξεροκέφαλης οπαδοποίησης του πολιτικού θυμικού, ένα ριψοκίνδυνα ξεχειλωμένο νέο Βρετανικό δημοψήφισμα κινδυνεύει είτε να καταντήσει ένα σπάταλο παυσίπονο είτε να πάει αλληθωρίζοντας, παταγωδώς στον βρόντο. Το σόου “μένω-φεύγω” έχει πλέον λήξει.

Παρόλα αυτά, αν ένα σωστό λούνα παρκ προϋποθέτει γιγαντιαίο περιστρεφόμενο τροχό και μαλλί της γριάς για να είναι λειτουργικό, τότε το ψυχαγωγικό πάρκο του ευρω-λαικισμού τα κουτσοκατάφερε. Οι Νάιτζελ Φάρατζ και Μπόρις Τζόνσον τού πρόσφεραν το Brexit στο μέγεθος  της τεράστιας ρόδας του London Eye στο Τάμεση. Αντιθέτως ξέμεινε από μαλλί της γριάς που αντιστοιχούσε στη κοτσίδα του Ισπανού, πρώην συμβούλου του Τσάβεζ, Πάμπλο Ιγκλέσιας.

Απομένει, να χαρίσει δικαίωμα στην αδρεναλίνη το τραμπολίνο της εγχώριας  κυβερνητικής εκπροσώπου. Η οποία με ακροβατική ασχετοσύνη για τις πρόνοιες του Συντάγματος, πρώτα εκτίναξε το υπονοούμενο περί δημοψηφίσματος για τη συνταγματική αναθεώρηση και κατόπιν προσγειώθηκε άτσαλα. Από σύγχυση ενδεχομένως. Ωστόσο, τα προκλητικά παιχνίδια με τους θεσμούς είναι το χόμπι των απανταχού της γης πολιτικών σαλταδόρων.