Χρ. Ι. Στεφανάδης

Πρόκειται για αυτοσχέδιο εμπρηστικό και εκρηκτικό μηχανισμό, που η αρχική ονομασία του είναι «κοκτέιλ Μολότοφ».

Αποτελείται από ένα γυάλινο μπουκάλι γεμάτο με εύφλεκτο υγρό και ένα κομμάτι υφάσματος το οποίο προσαρμόζεται στο στόμιο και χρησιμοποιείται ως φιτίλι. Με το άναμμα του φιτιλιού το μπουκάλι εκσφενδονίζεται προς τον στόχο. Μόλις το μπουκάλι πέσει στο έδαφος σπάει και το εύφλεκτο περιεχόμενο απλώνεται φλεγόμενο μαζί με τα θραύσματα. Τα θραύσματα της φιάλης δε απλώνονται σε μεγάλη επιφάνεια και μπορούν να αποδειχτούν θανατηφόρα.

Αν και οι πρώτες περιγραφές του εμπρηστικού αυτού μηχανισμού αναφέρονται από τον 18ο αιώνα, την ονομασία «κοκτέιλ Μολότοφ» την έδωσαν οι Φινλανδοί. Το 1939 δέχτηκαν την επίθεση του Σοβιετικού Στρατού. Τότε ο υπουργός Εξωτερικών της Σοβιετικής Ενωσης Βιάτσεσλαβ Μολότοφ υποστήριξε ότι οι Σοβιετικοί δεν έριχναν βόμβες στους Φινλανδούς αλλά... τρόφιμα. Αυτοί απάντησαν με τις «κοκτέιλ Μολότοφ» για να αντιμετωπίσουν τη σοβιετική επίθεση. Οι Φινλανδοί μάλιστα βιομηχανοποίησαν την παραγωγή, καθώς κατασκεύασαν τουλάχιστον 450.000 «κοκτέιλ Μολότοφ» κατά τη διάρκεια της σοβιετικής κατοχής.
Τις προηγούμενες ημέρες τέτοιες σκηνές εκτυλίχθηκαν με μεγάλη ένταση στην πρωτεύουσα. Είδαμε κύματα νεαρών με κουκούλες ή χωρίς να επιτίθενται στις δυνάμεις της Αστυνομίας εκτοξεύοντας βόμβες μολότοφ. 

Αλλά ποιο μπορεί να είναι το προφίλ των συγκρουόμενων; 
Ο ένας νεαρός, μαθητής σε δημόσιο λύκειο, ξεκίνησε από το Αιγάλεω, την Κοκκινιά ή από κάποιο νότιο προάστιο, δεν έχει σημασία. Κουβαλούσε μέσα του πίκρα και οργή για ένα σύστημα που ανάγκαζε τον πατέρα του για να τους ζήσει να δουλεύει διπλοβάρδια στο εργοστάσιο και τη μάνα του να προσπαθεί να τα φέρει βόλτα και να κρατήσει όρθια μια πενταμελή οικογένεια... 

Ο άλλος, μαθητής σε γνωστό ιδιωτικό σχολείο από τα βόρεια προάστια. Από εύπορη οικογένεια, με χρήματα, αυτοκίνητα, ταξίδια. Αλλά με έλλειμμα αγάπης και συνοχής...
Ο τρίτος νεαρός είναι από χωριό της ελληνικής περιφέρειας... Το όνειρο της αγροτικής οικογένειάς του ήταν να μπει στην Αστυνομία. Για μια σιγουριά. Για να γλιτώσει από την αγωνία του τι παραγωγή θα έχει η χρονιά ή πώς θα πάει η ψαριά. Τα 700 ευρώ του πενιχρού του μισθού, μαζί με τη στολή που τον περιβάλλει η εξουσία, του δίνουν κουράγιο.
Συναντήθηκαν και οι τρεις στα Εξάρχεια. Οι δύο με μολότοφ εναντίον του αστυνομικού. Και αυτός με χημικά, κροτίδες και ρόπαλο εναντίον τους. 

Οι νεαροί διαδηλωτές βλέπουν στο πρόσωπο του αστυνομικού την εξουσία που τους καταδυναστεύει. Ο αστυνομικός βλέπει τους νεαρούς ως εχθρούς της τάξης και του κράτους.
Αλλά ποιοι ψυχικοί μηχανισμοί οδηγούν σε αυτές τις συμπεριφορές και τις ακραίες ενέργειες; 
Προφανώς οι αφορμές που περιγράψαμε, και οι οποίες συνδυάζονται με επετείους, κυβερνητικές αποφάσεις και άλλα γεγονότα, δεν είναι ικανές να τις δικαιολογήσουν. Από πίσω βρίσκεται μια ακατέργαστη επιθετικότητα που φωλιάζει, από την αρχή της δημιουργίας του είδους μας, μέσα στην ανθρώπινη ψυχή. Μια επιθετικότητα που έχουν μελετήσει οι ψυχαναλυτές και που με την εξέλιξη του ανθρώπου έχει ελεγχθεί σε μεγάλο βαθμό, έχει μετατραπεί σε μοχλό ανάπτυξης. Ωστόσο, σε ένα ποσοστό παραμένει πρωτόγονη και ακατέργαστη.

Αυτή η επιθετικότητα γίνεται ανεξέλεγκτη από την ορμονική θύελλα και την τεστοστερόνη που σαρώνει τον εφηβικό εγκέφαλο. 

Πώς αντιμετωπίζεται το φαινόμενο;
Μα με διοχέτευση της νεανικής επιθετικότητας σε ευγενέστερα και παραγωγικά πεδία. Στην άμιλλα της μόρφωσης, της εργασίας, της παραγωγής, του αθλητισμού και της τέχνης. Προϋπόθεση βέβαια είναι να υπάρχει πρόσβαση σε όλα αυτά. Και πρωταρχικά στην εργασία...

* Ο κ. Χριστόδουλος Ι. Στεφανάδης 
είναι καθηγητής Καρδιολογίας