Γρ. Νικολόπουλος

Ο υπουργός Οικονομικών στην εισηγητική έκθεσή του απέδωσε με θάρρος και ειλικρίνεια τις ευθύνες για την κατάρρευση της οικονομίας το πρώτο οκτάμηνο του 2015 στις ατέρμονες διαπραγματεύσεις της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ και στις άνευ προηγουμένου καθυστερήσεις στην είσπραξη των φόρων και εξήγησε ότι η ανάπτυξη της οικονομίας δεν μπορεί να αρχίσει πριν από το τρίτο τρίμηνο του 2016 - και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι θα εφαρμοστούν επιτυχώς όλοι οι όροι του μνημονίου και ότι θα καταφέρει η κυβέρνηση να απορροφήσει όλα τα κονδύλια του ΕΣΠΑ. Πέραν αυτού, τίποτε αισιόδοξο. Η κυβέρνηση ελπίζει στον από μηχανής θεό για να φέρει ανάπτυξη και δεν κάνει τίποτα για να τη διευκολύνει. Και ενώ είναι σαφές ότι ανάπτυξη μπορεί να υπάρξει αποκλειστικά και μόνο από τις ιδιωτικές επενδύσεις, η κυβερνητική πολιτική, αλλά και η ρητορική των υπουργών είναι εις βάρος όχι μόνο των ιδιωτικών επενδύσεων, αλλά και της επιχειρηματικότητας συνολικά. 

Οι αυξήσεις των φόρων στις επιχειρήσεις, για παράδειγμα, σε μια εποχή όπου όλες σχεδόν είναι ζημιογόνες, δεν αναμένεται να φέρουν έσοδα. Απλώς αποθαρρύνουν την επιχειρηματική δραστηριότητα. Το σύνολο των νομικών προσώπων στην Ελλάδα συνεισφέρει φορολογικά έσοδα 2,7 δισ. ευρώ, από τα 53 δισ. που είναι το σύνολο των κρατικών εσόδων. Γιατί συμβαίνει αυτό; Είναι χαμηλοί οι φορολογικοί συντελεστές των επιχειρήσεων; Ασφαλώς και όχι, μάλιστα είναι αρκετά υψηλοί. Αυτό συμβαίνει αφενός διότι δεν έχουμε πολλές επιχειρήσεις, αφετέρου διότι οι επιχειρήσεις που έχουμε δεν έχουν κέρδος. Και εκτός αυτού, αν θεωρήσει κανείς επιχειρήσεις τα εκατοντάδες χιλιάδες σουβλατζίδικα, καφενεία και μπαρ, αυτά δεν κόβουν αποδείξεις και δεν πληρώνουν φόρους. Η αύξηση λοιπόν των φορολογικών συντελεστών για τις επιχειρήσεις δεν θα έχει κανένα απολύτως όφελος - ιδίως σε μια βαθιά υφεσιακή χρονιά.

Η κυβέρνηση δεν μπαίνει στον κόπο να επιδιώξει κάποιες συνδυαστικές λύσεις για να πετύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα, που είναι η ανάπτυξη και η αύξηση της απασχόλησης. Και μπορεί να μην μπαίνει στον κόπο διότι το οικονομικό επιτελείο προσπαθεί να βρει τρόπους για να αποφύγει το αναπόφευκτο, δηλαδή την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων, ή επειδή οι υπουργοί είναι κομμουνιστές και έχουν από μικροί εκπαιδευτεί να μισούν την επιχειρηματικότητα (λες και οι εργάτες μπορούν να επιβιώσουν χωρίς επιχειρήσεις). Οποιος κι αν είναι ο λόγος για τον οποίο ουσιαστικά κανείς από την κυβέρνηση δεν αναζητά λύσεις και δεν προτείνει τίποτα, η ουσία είναι μία: από την κυβέρνηση προκοπή δεν μπορούμε να περιμένουμε. Ερχεται λοιπόν υπό αυτές τις συνθήκες μια όχι και πολύ γνωστή Ελληνική Ενωση Επιχειρηματιών, η ΕΕΝΕ, η οποία προτείνει κάτι συγκεκριμένο στην κυβέρνηση: να διατηρήσει τους αυξημένους φορολογικούς συντελεστές στα κέρδη των επιχειρήσεων για το ποσό που δεν υπερβαίνει τα κέρδη του 2014 και τα επιπλέον κέρδη, αν υπάρξουν, να τα φορολογήσει με έναν συντελεστή 10%. Τα επιπλέον κέρδη τα οποία ελάχιστες επιχειρήσεις μπορούν ίσως να πετύχουν. 

Η ΕΕΝΕ εξηγεί ότι με αυτό τον τρόπο θα πετύχουμε πολλούς στόχους: Πρώτον, δεν θα επηρεαστούν αρνητικά τα φορολογικά έσοδα, αντίθετα μπορεί και να αυξηθούν αφού κάποιες επιχειρήσεις που είχαν κρύψει κέρδη τα προηγούμενα χρόνια θα σπεύσουν τώρα να τα εμφανίσουν ως νέα πληρώνοντας 10%. Δεύτερον, οι επιχειρήσεις θα έχουν ένα κίνητρο να δηλώσουν όσο περισσότερα κέρδη μπορούν αντί να τα κρύψουν για να αποφύγουν τον υψηλό συντελεστή φορολόγησης. Τρίτον, η ΕΕΝΕ θεωρεί ότι οι ξένοι επενδυτές θα σπεύσουν να αγοράσουν ελληνικές επιχειρήσεις για να εκμεταλλευτούν τον χαμηλό συντελεστή, αφού τα κέρδη που θα μεταφέρουν από το εξωτερικό ή που θα παράγουν εδώ θα φορολογούνται με χαμηλό συντελεστή. Λέει μάλιστα ότι κάποιες ξένες επιχειρήσεις θα αγοράσουν ελληνικές για να μεταφέρουν εδώ έργο, θα τους δώσουν δηλαδή υπεργολαβίες ώστε να εκμεταλλευτούν τον χαμηλό συντελεστή - και αυτό θα αυξήσει την απασχόληση στην Ελλάδα. Ολα αυτά που προβλέπει η ΕΕΝΕ ότι θα συμβούν αν υλοποιηθεί η πρότασή της δεν θα συμβούν με τους αυξημένους συντελεστές των κερδών. Η πρόταση λοιπόν που περιφέρει στα υπουργικά γραφεία είναι σαν να μην υπάρχει. Οι υπουργοί κλείνουν ένα ραντεβού, ακούνε διάφορες προτάσεις και μόλις τελειώσει είναι σαν να μην έγιναν ποτέ ούτε η συνάντηση ούτε η πρόταση. Και αυτό δεν αφορά τη σημερινή, αλλά όλες τις κυβερνήσεις. Κανείς δεν ακούει κανέναν, εκτός αν από την υιοθέτηση μιας πρότασης εξαρτώνται ψήφοι ή χρήμα. Ολα τα άλλα στον κάλαθο των αχρήστων - και έχουν καταλήξει πάρα πολλές προτάσεις στα καλάθια των υπουργείων τα τελευταία έξι χρόνια. 

Μπορεί λοιπόν οι κυβερνήσεις να θέλουν πολιτικούς στα υπουργεία για να εξασφαλίζουν τις ψήφους, αλλά τουλάχιστον ας ακούγανε και την πιάτσα. Μόνο από την πιάτσα μπορούν να προέλθουν ρεαλιστικές λύσεις, διότι μόνο οι άνθρωποι της πιάτσας, -είτε είναι επιχειρηματίες, είτε επιστήμονες, είτε γιατροί, δικηγόροι, επαγγελματίες- ξέρουν το πραγματικό πρόβλημα της δουλειάς τους. Θα ήταν λοιπόν χρήσιμο αν κάποιοι γενικοί γραμματείς, διευθυντές υπουργείων, ή συγκεκριμένα για το υπουργείο Οικονομικών ο πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων Γιώργος Χουλιαράκης αφιέρωναν λίγο χρόνο και προσοχή στις προτάσεις της πιάτσας. Ειδικά όταν μιλάνε για ανάπτυξη της οικονομίας, δεν μπορούν να αγνοούν τα όσα τους λένε αυτοί που καλούνται να υλοποιήσουν την ανάπτυξη, δηλαδή οι επιχειρηματίες.