Μάκης Πολλάτος

Ενα κίνδυνο που ελπίζω να μην έχουν παραγνωρίσει όσοι συνέταξαν τον κατάλογο με τα προτεινόμενα μέτρα: Δημιουργεί πολύ υψηλές προσδοκίες στους πιστωτές. Παράδειγμα; Η δέσμευση ότι το 2015 η ελληνική κυβέρνηση θα πετύχει πρωτογενές πλεόνασμα από 3,1 μέχρι 3,9%, όταν ο προηγούμενος μνημονιακός στόχος επί Σαμαρά ήταν 3%!

Η απορία μου είναι πώς θα μπορέσει η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα να πετύχει τον στόχο για πλεόνασμα 3,1%. Θα καταφέρει να θεσμοθετήσει τα μέτρα εκείνα που χρειάζονται για να μεγαλώσουν τόσο πολύ τα έσοδα σε σχέση με τις δημόσιες δαπάνες; Αποδέχεται η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ τα εργαλεία εκείνα που μπορούν να αυξήσουν τόσο πολύ το πρωτογενές πλεόνασμα;

Νομίζω ότι ο στόχος για πλεόνασμα 3,1% είναι απλώς ενδεικτικός. Ακόμη κι αν δεν μπορέσει να τον υλοποιήσει η κυβέρνηση, η λίστα του οικονομικού επιτελείου -όποιος κι αν την συνέταξε- σηματοδοτεί στροφή της κυβέρνησης προς το ρεαλισμό, αυτό που πολλοί λένε κωλοτούμπα ή άλλοι αποκαλούν... πιρουέτα.

Σας θυμίζω ότι πριν από λίγα 24ωρα ο Αλέξης Τσίπρας παρουσίαζε ως ένα από τα επιτεύγματα της σκληρής διαπραγμάτευσης ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι πείστηκαν να χαμηλώσουν τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα στο 1-1,5%.
Κι ενώ οι Ευρωπαίοι ηγέτες λένε δημοσίως ότι ο χρόνος για την υλοποίηση της συμφωνίας λιγοστεύει και προειδοποιούν ότι η Ελλάδα κινδυνεύει να ξεμείνει από χρήματα πολύ σύντομα, από το οικονομικό και επικοινωνιακό επιτελείο της κυβέρνησης εκπέμπονται συνεχώς μηνύματα εφησυχασμού ότι δεν... τρέχει τίποτα, με προφανή σκοπό να δημιουργηθεί ένα κλίμα το οποίο φτάνει στα όρια του αποπροσανατολισμού.

Τα μηνύματα της Ευρώπης έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τις καθησυχαστικές διαβεβαιώσεις της Αθήνας. Η συνεχιζόμενη μικρή έγκριση του ELA από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα δεν αφήνει κανένα να ηρεμήσει για το τι μπορεί να συμβεί στο τραπεζικό σύστημα, ενώ ο κίνδυνος πλέον εντοπίζεται στα δημόσια ταμεία, όπως προειδοποιούν ανοιχτά όσοι υπουργοί λένε πως αν συνεχιστεί η ασφυξία μπορεί να κληθούν να επιλέξουν ανάμεσα στην αποπληρωμή των δανειστών ή στην καταβολή μισθών και συντάξεων.

Στο Μέγαρο Μαξίμου φαίνεται ότι αρχίζουν να καταλαβαίνουν πως τα ελλείμματα δεν μπορούν να κλείσουν με γενικόλογες αναφορές. Τα δύο βασικά προβλήματα όμως για την αύξηση των δημοσίων εσόδων παραμένουν.

Το ένα έχει να κάνει με την κατάσταση του κρατικού μηχανισμού, την αδυναμία των εφοριών και των άλλων ελεγκτικών μηχανισμών να κάνουν ελέγχους και είναι προφανώς μία από τις προβληματικές καταστάσεις που διαχρονικά ταλανίζουν το ελληνικό δημόσιο.

Το δεύτερο βασικό πρόβλημα είναι η ακολουθούμενη πολιτική των συνεχών χαριστικών ρυθμίσεων ακόμη και για μεγάλους οφειλέτες. Η πολιτεία μοιάζει να επιβραβεύει τους φοροφυγάδες ενώ παραλλήλως δείχνει να αγνοεί ότι έτσι δημιουργεί αντικίνητρα στους συνεπείς φορολογούμενους να συνεχίσουν να καταβάλλουν τους φόρους τους. Το συγκεκριμένο ζήτημα, που δηλητηριάζει την οικονομική ζωή επαληθεύεται και από την πρόσφατη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου η οποία μάλλον εκθέτει την κυβέρνηση.

Μπορεί η κυβέρνηση να έδειξε με την χθεσινή λίστα μεταρρυθμίσεων ότι προσπαθεί να συμμορφωθεί και να παρουσιάσει ένα καλό πρόγραμμα αποδεχομενη τους στόχους που συμφωνήθηκαν με τους Ευρωπαίους, όμως πολλοί αμφιβάλλουν αν οι ονομαστικοί στόχοι θα επιτευχθούν. Πώς θα συγκεντρωθούν 380 εκατ.ευρώ από τις άδειες των τηλεοπτικών σταθμών; Εχει δει κανείς στην κυβέρνηση τους τζίρους των σταθμών και τα οικονομικά ανοίγματα των καναλιών; Μήπως περιμένουν ξένους επενδυτές; Αναρωτήθηκε κανείς γιατί οι ξένοι δεν έχουν επενδύσει  στα ελληνικά media; Πόσο δύσκολο είναι να καταλάβουν ότι το πρόβλημα για ξένες επενδύσεις στα κανάλια είναι η μικρή αγορά και η ιδιαιτερότητα της ελληνικής γλώσσας που απευθύνεται μάξιμουμ σε ένα κοινό 15-20 εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως, άρα οι ενδιαφερόμενοι δεν έχουν λόγο να επενδύσουν μεγάλα ποσά στα ελληνικά media;

Άλλη πιθανώς προβληματική στόχευση της λίστας μεταρρυθμίσεων είναι τα προσδοκώμενα έσοδα από την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και την πάταξη του λαθρεμπορίου.
Πολλοί λένε ότι τα προσδοκώμενα οφέλη έχουν υπερεκτιμηθεί. Στο χέρι της κυβέρνησης είναι όμως να αποδείξει ότι εννοεί πως έχει εγκαταλείψει την γραμμή της δημιουργικής ασάφειας και είναι έτοιμη να λειτουργήσει ορθολογιστικά ακόμη κι αν κατηγορηθεί για... κωλοτούμπα ή διπλή πιρουέτα με τριπλό τόλουπ.