Χρ. Ι. Στεφανάδης

Νοσηλεύαμε εκείνη την εποχή έναν κορυφαίο ιεράρχη της Εκκλησίας μας, μακαριστό σήμερα, για σοβαρό πρόβλημα υγείας. Οπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις, εκτός από τις ελεγχόμενες και συνήθως θεμιτές και παραγωγικές επιστημονικές διαφωνίες των θεραπόντων ιατρών, υπήρχε και μεγάλος αριθμός διαφωνούντων συναδέλφων τους, οι οποίοι παρουσιάζονταν καθημερινά στα μέσα ενημέρωσης και διατύπωναν διαφορετικές γνώμες τόσο για τη διάγνωση όσο και για τη θεραπευτική αγωγή του ασθενούς, χωρίς όμως να τον έχουν εξετάσει ή έστω να έχουν λάβει γνώση των εργαστηριακών του εξετάσεων.

Τέτοια παραδείγματα διαφωνούντων σε διάφορα θέματα που απασχολούν την κοινή γνώμη υπάρχουν πάρα πολλά: παρακολουθούμε τις έντονες και δημόσιες διαφωνίες των αρχαιολόγων για τα μοναδικά ευρήματα της Αμφίπολης. Ομιλούν και εκφράζουν γνώμες, διαφωνίες και σενάρια επιστήμονες που δεν έχουν δει την ανασκαφή και τα ευρήματά της!

Το ίδιο συμβαίνει -συστηματικά- και με τους σεισμολόγους. Σε κάθε χτύπημα του Εγκέλαδου παρακολουθούμε δημόσιες διαφωνίες και διαμετρικά αντίθετες απόψεις για το γεγονός. Αλλά, εκτός από τις διαφωνίες που αφορούν ένα συγκεκριμένο σεισμικό φαινόμενο και την εξέλιξή του, έχουμε στο παρελθόν παρακολουθήσει και διαφωνούντες που έφτασαν μέχρι το σημείο να απαξιώνουν, αλλά και να χλευάζουν τις ερευνητικές προσπάθειες εξαιρετικών και καταξιωμένων επιστημόνων του χώρου (αναφέρομαι στην ερευνητική προσπάθεια του καθηγητή Βαρώτσου και της ομάδας του).

Διαφωνίες κάθε διαβάθμισης, από τις πιο ήπιες έως τις πλέον ακραίες, υπάρχουν και στην πολιτική ζωή της πατρίδας μας, ιδιαίτερα αυτή τη δύσκολη περίοδο. Αυτές αφορούν από τα πιο απλά θέματα της καθημερινότητας των πολιτών έως τα πλέον σοβαρά που συνδέονται με την πορεία της χώρας και το μέλλον της παρούσας αλλά και των επόμενων γενεών των Ελλήνων.
Οι διαφωνίες αυτές διατυπώνονται καθημερινά στα ΜΜΕ και πολλές φορές ξεφεύγουν ακόμα και από τα όρια της ευπρέπειας και γίνονται ύβρεις και φοβερές καταγγελίες για τους πολιτικούς αντιπάλους.

Τι σημαίνει όμως διαφωνία; Είναι η διαφορετική φωνή και με την πιο ουσιαστική έννοια η διαφορά απόψεων που υπάρχει για κάποιο θέμα μεταξύ δύο ή περισσότερων ατόμων. Είναι αυτονόητο ότι διαφωνίες υπήρχαν και θα υπάρχουν όσο υπάρχουν άνθρωποι και ζουν σε οργανωμένες κοινωνίες. Διαφωνίες υπάρχουν σε κάθε μορφή επικοινωνίας. Από το ζεύγος των συζύγων έως τις ευρύτατες κοινωνικές ή πολιτικές ομάδες μιας κοινωνίας. Αυτές προκύπτουν γιατί το κάθε άτομο επεξεργάζεται και αξιολογεί κάθε γεγονός μέσα από πολύπλοκες εγκεφαλικές λειτουργίες που έχουν σχέση με το πνευματικό και μορφωτικό του επίπεδο, με τις εμπειρίες του από το παρελθόν, με το οικογενειακό του περιβάλλον, με την ψυχοσωματική του κατάσταση, αλλά και με διάφορες σκοπιμότητες και ιδιοτέλειες. Εύλογα, λοιπόν, τίθεται το εξής ερώτημα: αφού οι διαφωνίες συνδέονται άμεσα με τη διαφορετικότητα των ανθρώπων πώς είναι δυνατόν να διατηρούνται, παρά την ύπαρξή τους, οι οικογενειακοί, φιλικοί, επιστημονικοί και κοινωνικοί δεσμοί και όχι μόνο να επιβιώνουν οι κοινωνίες, αλλά και να εξελίσσονται βελτιούμενες;

Αυτό οφείλεται γιατί ο άνθρωπος ανέπτυξε κατά τη διάρκεια της εξέλιξής του τη λογική. Δηλαδή μηχανισμούς ανάλυσης δεδομένων και γεγονότων με αντικειμενικά κατά το δυνατόν κριτήρια. Και με τη διαδικασία αυτή περιορίζεται πάρα πολύ το υποκειμενικό στοιχείο, πίσω από το οποίο οχυρώνεται η διαφωνία.

Ειδικά για τη χώρα μας, σε αυτή την κρίσιμη ιστορική στιγμή και σε αυτή την πολιτική συγκυρία και τους συσχετισμούς που έχει επιβάλει με τις εκλογές του 2012 ο ελληνικός λαός, είναι απαραίτητες η συναίνεση, η σύνεση και η επικράτηση της λογικής από όλους και όχι μόνο από τη συγκυβέρνηση!

Ειδικά στην πατρίδα που θεμελίωσε τη λογική ως επιστημονικό εργαλείο της ανθρώπινης συμπεριφοράς με τον Αριστοτέλη και τους άλλους μεγάλους φιλοσόφους μας!

*Καθηγητής Καρδιολογίας, σύμβουλος του πρωθυπουργού σε θέματα Υγείας - Παιδείας