Αντώνης Ν. Βγόντζας

 Σχεδόν όλες οι έγκυρες αθηναϊκές εφημερίδες δημοσίευσαν μία συγκεκριμένη φράση.  Ή, τουλάχιστον, ένα συγκεκριμένο νόημά της. Οι ένστολοι (μαζί, προφανώς, με τους δικαστικούς λειτουργούς) ανήκουν στον σκληρό πυρήνα του κράτους. Και γι’ αυτό αξίζουν μια ξεχωριστή θαλπωρή ως προς τις μισθολογικές τους αξιώσεις. Που έχουν ξεχωριστή βαρύτητα, συγκρίσιμη με τις υποχρεώσεις μας στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Μπορεί οι ένστολοι να έχουν δίκιο στην προώθηση των συμφερόντων τους. Δεν δικαιούμαι καν να το κρίνω. Ενδεχομένως να είναι απολύτως ορθή η απόφαση του Ανωτάτου Διοικητικού Δικαστηρίου της χώρας. Δεν γνωρίζουμε το ακριβές περιεχόμενό της και δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να ασκήσουμε κριτική σε αυτό προτού το αναγνώσουμε. Οι εντυπώσεις, όμως, από τα σχετικά δημοσιεύματα μπορεί να αποκτήσουν μόνιμο χαρακτήρα.

Πολλοί έχουν επιχειρήσει να δώσουν τον ορισμό του κράτους. Ή, τουλάχιστον, να περιγράψουν την έννοιά του. Με την τελευταία μέθοδο εμπλουτίζουν τον ορισμό και με ιστορικά στοιχεία. Σε ένα συμφωνούν οι περισσότεροι: ότι το κράτος έχει το μονοπώλιο της βίας. Εννοείται της έννομης. Δηλαδή εκείνης που ασκείται στο πλαίσιο αυστηρών κανόνων που ψηφίζονται από τον κορυφαίο θεσμό της δημοκρατίας, τη Βουλή. Που εφαρμόζονται προληπτικά και κατασταλτικά από τους δικαστές και τους ένστολους.

 Οντως δεν υπάρχει κράτος χωρίς Δικαιοσύνη και χωρίς ένστολους. Η ανομία, η αυτοδικία, η αναρχία και η ατιμωρησία ακυρώνουν το κράτος. Γιατί όχι και η αρνησιδικία!

Το σύγχρονο κράτος έχει έναν διευρυμένο ρόλο. Εχει την ευθύνη διοργάνωσης και εποπτείας της οικονομικής δραστηριότητας. Εκδίδει και επιτηρεί την κυκλοφορία του νομίσματος. Μπορεί να έχει εκχωρήσει αυτή την αρμοδιότητα σε υπερεθνικές οντότητες. Με όρους και συνθήκες. Χωρίς νόμιμο νόμισμα η οικονομική δράση επιστρέφει σε προβουκολικές εποχές. Με ένα επιπλέον αρνητικό βάρος. Πώς θα αποτιμηθούν και θα ανταλλαγούν οι υπηρεσίες που στα τόσα χρόνια έχουν εκτιναχθεί στα ύψη; Ποσοτικά και ποιοτικά.

Το σύγχρονο κράτος είναι, κατ’ εξοχήν, κοινωνικό κράτος. Προσφέρει δωρεάν τη βασική παιδεία. Ανεξάρτητα από την παραμόρφωση αυτού του θεσμού. Χωρίς τη δημόσια βασική παιδεία το κράτος εγκαταλείπει την όποια προοπτική βιώσιμης ανάπτυξης, απομονώνεται από τον διεθνή περίγυρο και αποκόπτεται η πρόσβασή του σε υλικά και ηθικά αγαθά.

 Το σύγχρονο κράτος δημιουργεί τις καλύτερες δυνατές συνθήκες υγείας. Και της δημόσιας και της προσωπικής. Ανεξάρτητα από την ενδεχόμενη συμμετοχή του πολίτη, μικρή ή μεγάλη, στη στήριξη των θεσμών της κοινωνικής ασφάλισης.

Το κράτος χρειάζεται χώρα ή επικράτεια. Προϋποθέτει εξουσία. Κυρίως, όμως, δεν νοείται χωρίς λαό. Ισως αυτός -ο λαός- να είναι ο σκληρός πυρήνας του κράτους.

Θέλω να διαδηλώσω τον αυτονόητο σεβασμό μου στο Ανώτατο Δικαστήριο. Σε εξαιρετικά δύσκολες ιστορικές συγκυρίες διέσωσε την τιμή και την αξιοπρέπεια της Ελληνικής Δικαιοσύνης. Από την άλλη, δεν πρέπει να λησμονούμε τη συμβολή των αποφάσεων της Δικαιοσύνης στη διαμόρφωση μιας κυρίαρχης ιδεολογίας. Τουλάχιστον, όπως αυτές μεταφέρονται στην κοινή γνώμη.