Δημήτρης Δανίκας

 Από τον Λαλιώτη μέχρι τον Σκανδαλίδη. Με αφορμή την κοκορομαχία Χριστοδουλάκη - Σαχινίδη «εσύ φταις», «όχι, εσύ φταις», «όχι, εσύ». Με αφορμή την επαναφορά του εκσυγχρονιστή Σημίτη. Με αφορμή την επιστροφή του Γιωργάκη. Και με αφορμή την ατελείωτη και ατέρμονη εικοτολογία ότι όπου να ’ναι η κληρονομιά του Ανδρέα αργοπεθαίνει. Δυο λόγια για τον συνεκτικό ιστό που συνδέει τα στίφη των μικροαστών -και φυσικά των πολιτικών τους εκπροσώπων- με την ιδεολογία του ΠΑΣΟΚ:

Πολυσυλλεκτικότητα: Ο ανελκυστήρας μαζικών ψευδαισθήσεων και μαζικής αυταπάτης. Οτι από το υπόγειο θα εκτοξευθείς στο ρετιρέ. Πώς; Παράδειγμα. Ο ίδιος άνθρωπος. Το πρωί δημόσιος υπάλληλος. Το μεσημέρι κάτοχος αγροτεμαχίου. Το βράδυ ιδιοκτήτης δύο-τριών διαμερισμάτων. Ταυτόχρονα, δηλαδή, είναι τρία πράγματα μαζί. Και Μισθωτός και Αγρότης και Εισοδηματίας. Το μεγαλείο της αθάνατης διαταξικής θολούρας. Δεν ξέρω ποιος είμαι και πού πάω.

Υποκρισία: Αλλα λέω, άλλα κάνω. Παράδειγμα. «ΕΟΚ και ΝΑΤΟ το ίδιο συνδικάτο». Παράδειγμα. «Αλλαγή εδώ και τώρα». Παράδειγμα σε επίπεδο καθημερινότητας. Το ίδιο άτομο από τη μια επιδίδεται σε πρωταθλητισμό φοροδιαφυγής και από την άλλη κατηγορεί τον διπλανό του για φοροκλοπή. Το μεγαλείο της αθάνατης νεοελληνικής υποκρισίας. Σημασία δεν έχουν οι πράξεις, σημασία έχουν οι αμπελοφιλοσοφίες. Σημασία δεν έχει τι κάνεις, σημασία έχει τι τσαμπουνάς!

Τζάμπα μαγκιά: Καθυβρίζω και μουντζώνω τη Μέρκελ και το σόι της. Ομως την ίδια στιγμή απλώνω τη χείρα και εκλιπαρώ απ’ αυτήν λίγα ψίχουλα αγάπης και αλληλεγγύης. Παράδειγμα ΠΑΣΟΚικό. Κατηγορώ την Ουάσινγκτον για βάρβαρο ιμπεριαλισμό και ταυτόχρονα διατηρώ ανέπαφες τις βάσεις των Αμερικανών. Παράδειγμα συλλογικό. Καταγγέλλω στα καφενεία και στα ταβερνεία την ντόπια πλουτοκρατία, αλλά στις επερχόμενες εκλογές ψηφίζω τους εκπροσώπους αυτής της πλουτοκρατίας. Λέω ό,τι η κούτρα μου κατεβάζει και δεν πληρώνω μία. Η τζάμπα μαγκιά, το χαρακτηριστικό της μικροαστικής συμπεριφοράς. Με κεφάλι τάχα μου σοσιαλιστικό αλλά με στομάχι ολότελα καταναλωκαπιταλιστικό.

Αλλαγή: Πρέπει να αλλάξουν όλα ώστε να μην αλλάξει τίποτα. Σαν να λέμε «άλλαξε ο Μανωλιός και φόρεσε τα ρούχα του αλλιώς». Γιατί είναι πασίγνωστο και διαπιστωμένο από την Ιστορία. Τίποτα δεν μπορεί να αλλάξει χωρίς κόστος για τον καθένα. Παράδειγμα. Δεν μας αρέσουν μνημόνιο και επικυριαρχία των δανειστών; Ε, τότε να μη δανειζόμαστε και να ζούμε με όσα παράγουμε στον τόπο αυτό. Δεν μας αρέσει η ευρωζώνη; Ε, τότε να φύγουμε και να επιστρέψουμε στη δραχμή. Και τα δύο δεν συμβιβάζονται. Κι όμως, για τον νεοελληνικό μικροαστισμό συμβιβάζονται. Πώς; Οπως ακριβώς με τις μπαλκονάτες εξαγγελίες του ΠΑΣΟΚ. Στα λόγια σοσιαλιστής. Στην πράξη συντηρητικός.

Συνιστώσες: Δηλαδή οβιδιακές μεταμορφώσεις. Το παίγνιο το γνωστό. Ο Σημίτης, φέρ’ ειπείν, εκπρόσωπος του καπιταλιστικού εκσυγχρονισμού. Ο Τσοχατζόπουλος, φέρ’ ειπείν, εκπρόσωπος του λαϊκού σοσιαλισμού. Ως υπουργός ο φέρ’ ειπείν Πάγκαλος διεκπεραίωσε άριστα κάθε κυβερνητική γραμμή. Ο ίδιος άνθρωπος ως απλός βουλευτής ή εκτός Κοινοβουλίου, λάβρος εναντίον όλων των ΠΑΣΟΚικών αρχηγών. Οπως η Λερναία Υδρα. Κόβεις το ένα, τσουπ ξεφυτρώνει έτερο κεφάλι. Οι πολιτικές συνιστώσες ταιριάζουν γάντι με τις μεταμορφώσεις του Νεοέλληνα μικροαστού. Κάθε φορά πορεύεται με ό,τι τον βολεύει. Κάθε φορά με ό,τι συμφέρει. Το μεγαλείο καιροσκοπισμού και φιλοτομαρισμού.

Αρχηγός: Οπως ο Ανδρέας, έτσι και ο Νεοέλληνας ο κλασικός. Συνοδευόμενος με τη γνωστή φράση «Ρε συ, ξέρεις ποιος είμαι εγώ;». Στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα. Εγώ και ουδείς άλλος σαν κι εμένα. Οπως ακριβώς με την πεμπτουσία του ΠΑΣΟΚ. Εφερε, υποτίθεται, την Αλλαγή, όμως εντός κομματικών διαδικασιών το Κίνημα εντελώς αρχηγικό. Αλαζονεία, υπεροψία και εγωκεντρισμός, οι χαρακτηριστικές ιδιότητες του μικροαστισμού. Εγώ τα ξέρω όλα. Εγώ μπορώ να κρίνω τους πάντες και τα πάντα. Εγώ ο κόσμος όλος μαζί με το Σύμπαν.
Η κατάληξη απλή. Το ΠΑΣΟΚ ζει και βασιλεύει. Γιατί η Ιδέα ποτέ δεν πεθαίνει. Και γιατί ο Μικροαστός είναι πλειοψηφικός. Σε σένα το λέω, που στο άκουσμα του ονόματος Ανδρέας Παπανδρέου βγάζεις φλύκταινες. Ρε συ, μπας και είσαι ΠΑΣΟΚ και δεν το ξέρεις;