Γρ. Νικολόπουλος

Οι άνεργοι σαπίζουν στα καφενεία και οι φράουλες στα χωράφια. Αυτό είναι το συμπέρασμα από το ζήτημα με τις φράουλες στη Μανωλάδα. Το ρεπορτάζ λέει ότι οι ξένοι εργάτες φοβούνται και δεν πηγαίνουν να μαζέψουν τις φράουλες. Δικαιολογημένα ίσως, αλλά το ερώτημα είναι γιατί δεν πηγαίνουν οι δικοί μας άνεργοι. Αγνωστο. Λογικά οι Ελληνες άνεργοι θα έπρεπε να σπεύδουν να καλύψουν κάθε ανάγκη εργατικών χεριών. Ομως αυτό δεν συμβαίνει. Οι Ελληνες έχουν εγκαταλείψει πλήθος εργασιών σε ξένους, χειρωνακτικές δουλειές που θεωρούνται ίσως «κακές» δουλειές, όπως η δουλειά στα χωράφια και η δουλειά στα ψαράδικα καΐκια. Αυτό δεν συμβαίνει σε καμία άλλη χώρα της Ευρώπης, ούτε στις ΗΠΑ. Παράδειγμα: στο πρόγραμμα της NOVA περιλαμβάνεται το Discovery Channel. Εκεί μπορεί κανείς να παρακολουθήσει κάποια ιδιότυπα ριάλιτι, με πρωταγωνιστές ψαράδες που βγαίνουν για ψάρεμα στα άγρια νερά και τις καταιγίδες του Ατλαντικού. Αυτά τα ριάλιτι, λοιπόν, έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον διότι βλέπεις ότι οι ψαράδες στα αμερικάνικα ψαράδικα είναι Αμερικανοί, στα καναδικά Καναδοί, στα ρώσικα Ρώσοι, στα ισλανδικά Ισλανδοί κ.οκ. Στα ελληνικά ψαράδικα, οι ψαράδες είναι Αιγύπτιοι. Το ίδιο συμβαίνει και στα χωράφια. Βλέπεις π.χ. ότι σε γαλλικούς, ελβετικούς ή γερμανικούς αμπελώνες, οι εργαζόμενοι είναι Γάλλοι, Ελβετοί, Γερμανοί. Στους ελληνικούς είναι Πακιστανοί και Ινδοί. Το ίδιο βέβαια συμβαίνει σε όλα τα ελληνικά χωράφια. Στην οικοδομή, δε, οι εργάτες ήταν μέχρι πρότινος Αλβανοί.

Το δεύτερο ενδιαφέρον στοιχείο που προκύπτει από την παρακολούθηση αυτών των εκπομπών είναι η οργάνωση που επικρατεί σε όλες αυτές τις δουλειές στο εξωτερικό, όχι μόνο σε επίπεδο επιχείρησης αλλά και σε επίπεδο εργαζομένων. Για παράδειγμα, στο αμερικάνικο ψαράδικο ο ψαράς γνωρίζει ότι τα έσοδα από τους δύο πρώτους τόνους καβουριών που θα πιάσουν θα χρησιμοποιηθούν για να πληρωθούν τα καύσιμα, οι ζημιές και τα δάνεια του σκάφους. Ξέρει επίσης ακριβώς πόσα θα βγάλει από τη δουλειά του ανάλογα με την ψαριά και εξηγεί πως θα διαθέσει τα χρήματά του για την πληρωμή ενοικίων, διδάκτρων κ.λπ. Συμμετέχει δηλαδή πλήρως σε αυτή την επιχείρηση ο κάθε ψαράς. Αντιστοίχως ο Ελβετός ή ο Γάλλος αγρότης έχει πλήρως μηχανογραφημένη την επιχείρησή του, η παραγωγή είναι απολύτως ελεγχόμενη ηλεκτρονικά, το ίδιο και η αγροτική του επιχείρηση, δηλαδή το χωράφι. Ο αγρότης αυτός έχει συνήθως πλήρη και μοναδική απασχόληση την αγροτική του εργασία και συντηρείται από αυτήν η οικογένειά του, ζώντας μάλιστα σε χώρες εξαιρετικά ακριβές.

Τι θέλω να πω με όλα αυτά; Πρώτον, ότι οι Ελληνες θα πρέπει να αξιοποιήσουμε τις δυνατότητες που μας δίνει η αγροτική παραγωγή, η κτηνοτροφία και η αλιεία, τομείς που στο παρελθόν συντηρούσαν την οικονομία και σήμερα έχουν πέσει στα αζήτητα και θεωρούνται παρακατιανές δουλειές. Δεύτερον, ότι οι δουλειές αυτές μπορούν και πρέπει να οργανωθούν σωστά, μπορούν να μηχανογραφηθούν, να προσφέρουν αξιόλογο επίπεδο ζωής σε χιλιάδες οικογένειες.

Τρίτον, ότι το παραμύθι πως για τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων φταίει το υψηλό εργατικό κόστος, πρέπει να τελειώσει. Το μεροκάματο του Γάλλου ή του Γερμανού αγρότη είναι υψηλότερο από του Ελληνα. Το ίδιο και το κόστος ασφάλισής του. Και φυσικά με το ίδιο νόμισμα πληρώνεται και εκείνος, δηλαδή με ευρώ. Το πρόβλημα είναι ότι ο Γάλλος ή ο Γερμανός αγρότης είναι στο χωράφι ενώ ο Ελληνας στο καφενείο. Αντίστοιχα, ο Αμερικανός ή ο Ισλανδός ή ο Ρώσος ψαράς είναι στο καΐκι, ενώ ο Ελληνας ψαράς πλάι στον αγρότη στο καφενείο.
Βεβαίως υπάρχει και ένα επιπλέον σοβαρό ζήτημα: το θεσμικό κενό που προκαλεί το ίδιο το κράτος. Οταν επιτρέπει σε δεκάδες χιλιάδες παράνομους μετανάστες να δουλεύουν ανασφάλιστοι στα χωράφια, να ζουν στην ύπαιθρο και να μην πληρώνουν φόρους, δημιουργεί ντε φάκτο μειονέκτημα για τους Ελληνες εργαζομένους. Και το πρόβλημα αυτό πρέπει να λυθεί παράλληλα με την απασχόληση των Ελλήνων εργατών. Πρέπει δηλαδή να βρεθεί μια λύση για να μπορούν οι Ελληνες και οι μετανάστες να δουλεύουν με τους ίδιους όρους, να είναι ασφαλισμένοι, να έχουν τα ίδια δικαιώματα και τις ίδιες υποχρεώσεις. Οταν θα γίνει αυτό, τότε πιστεύω ότι θα αδειάσει το καφενείο και θα γεμίσουν τα χωράφια και τα καΐκια και τότε θα σταματήσει και η ύφεση και θα μειωθεί η ανεργία. Μέχρι τότε μπορούμε να τα συζητάμε όλα αυτά στο καφενείο...