Ο Χάρης Θεοχάρης μιλά στον Δημήτρη Δανίκα: Μηδενίζω το κοντέρ και τ’ αλλάζω όλα

Ολα όσα με ασυγκράτητο και αυθεντικό ενθουσιασμό εξιστορούσε επί μιάμιση ώρα συμπυκνώνονται στην πρώτη στροφή ενός άσματος με τίτλο «Το μηδέν» που πάει κάπως έτσι: «Τη ζωή μου μηδενίζω / Πάει να πει πως ξαναρχίζω / Τη ζωή μου μηδενίζω / Πίσω δεν ξαναγυρίζω»!

Η περίπτωση του Χάρη Θεοχάρη ήταν αφορμή να ανακαλύψω κι εγώ την ύπαρξη ενός αξιωματούχου ανεξάρτητης αρχής (της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων δηλαδή) που δεν άκουγε τα πολιτικά αφεντικά επειδή ήταν προσηλωμένος στα τεφτέρια, στα στοιχεία και στα χαρτιά! Υποπτεύομαι -αν και δεν μου το επιβεβαίωσε, το απέφυγε διακριτικά- ότι καθημερινά θα αισθανόταν τις καυτές ανάσες του Στουρνάρα και του Σαμαρά στον λεπτό και εύθραυστο σβέρκο του. Υποπτεύομαι -χωρίς αποδείξεις φυσικά- ότι διαρκώς ο πέλεκυς της πολιτικής εξουσίας θα αιωρούνταν άνωθεν της κεφαλής του, όπως οι γκιλοτίνες του Ροβεσπιέρου. Και υποπτεύομαι -αν και δημοσίως δεν το κατήγγειλε- ότι η «παραίτησή» του οφείλεται σε όλες αυτές τις απειλητικές «παραινέσεις»!

Γι’ αυτό, περίπου, αναφώνησε «Basta». Που πάει να πει «Δεν αντέχω άλλο». Γι’ αυτό άλλωστε, αν θυμάμαι καλά, η «παραίτησή» του είχε συνοδευτεί με την αλησμόνητη ρήση «ουδείς έχει το ηθικό ανάστημα να με διώξει»!

Ολοι μαζί και ο ψωριάρης χώρια

Ομως έφυγε. Ομως τον έδιωξαν. Ομως το στοίχημα ανεξαρτησίας αυτής της τάχα μου ανεξάρτητης αρχής έμεινε όνειρο απατηλό. Οπως άλλωστε όλες οι «ανεξάρτητες αρχές». Οπως όλα. Επειδή κάθε πρωθυπουργός και κάθε κυβερνητικός σχηματισμός εκλαμβάνουν τη χώρα ως προσωπική τους περιουσία. Το τσιφλίκι τους. Γι’ αυτό Ψωροκώσταινα. Οπως λέμε «όλοι μαζί και ο ψωριάρης χώρια»!

Η κατάληξη της θητείας του συνοδεύτηκε με διπλή «αποζημίωση». Η πρώτη μοιάζει με σκηνές από θρίλερ τρόμου. Είδε τα οικονομικά δεδομένα του τέρατος της παραοικονομίας. Τον χάρο με τα μάτια του. Α, έτσι είναι; Τώρα θα δούνε τα «κτήνη»!

Η δεύτερη είχε να κάνει με το πείσμα του. Αλλωστε, μορφολογικά διαθέτει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά ενός συγκροτημένου τεχνοκράτη: νέος, άφθαρτος, κοσμοπολίτης, ευθυτενής, ζωντανή αριθμομηχανή με αέρα Ευρωπαίου. Και κοντά σε όλα αυτά, αν εξετάσεις το βλέμμα του, τότε είναι σαν να πέφτεις πάνω στον Γιώργο Παπανδρέου junior. Πάνω σε αυτή την απίστευτη πολιτική αθωότητα ενός ανθρώπου δηλαδή που πιστεύει -και μάλιστα το διατυμπανίζει- πως εν Ελλάδι μπορούν όλα να αλλάξουν. Με την προϋπόθεση, φυσικά, πως πρέπει να γίνει εκείνο, το άλλο και το παράλλο!

Ο Χάρης Θεοχάρης, η επιτομή της πολιτικής ουτοπίας. Γι’ αυτό τον λέω Δον Κιχάρη όπως Δον Κιχώτης. Γι’ αυτό αρνείται τα μπαλώματα. Γι’ αυτό προσπερνάει τις «μεταρρυθμίσεις». Γι’ αυτό ξένο σώμα σε κάθε εκδοχή του παλαιοκομματικού κατεστημένου. Παλιού, σύγχρονου και νέου. Γι’ αυτό επέλεξε το Ποτάμι. Γι’ αυτό δηλαδή εμπιστεύτηκε το «καινούριο». Για νέα αρχή, με νέα πρόσωπα, φρέσκους ορίζοντες και ευρωπαϊκή προοπτική!

Αυτή ήταν η πρώτη επιλογή του. Αυτή και η διάψευσή του. Αυτή και η δεύτερη αποχώρησή του (μετά τη ΓΓΔΕ). Αυτό και το πείσμα του. Πού θα πάει, σου λέει. Κάποια στιγμή όλα θα αλλάξουν! Ομως προς το παρόν όλα αλλάζουν ώστε να μην αλλάξει τίποτα. Και προς το παρόν οι μετρήσεις δείχνουν ότι η μαζική απογοήτευση Τσίπρα σπρώχνει τον τόπο ολοταχώς προς τα πίσω, κατά μεριά Νέας Δημοκρατίας. Ο Μητσοτάκης έφυγε, ο Μητσοτάκης επιστρέφει. Ο Εθνάρχης Καραμανλής «εγκατέλειψε», ο Κώστας Καραμανλής junior μπορεί κι αυτός να επιστρέψει! Με άλλα λόγια, ο Χάρης Θεοχάρης αρνείται πεισματικά να δει τη γνωστή εικόνα με τον μούργο που γυρίζει, με φρενίτιδα, γύρω από τον άξονά του. Για να δαγκώσει την ουρά του. Σε μόνιμη περιδίνηση η οικονομία. Σε μόνιμη περιδίνηση η επανάληψη της ίδιας κομματικής ιστορίας. Εγκαταλείψαμε τον Παπανδρέου (τον Γιωργάκη), επιστρέφουμε στον Μητσοτάκη!

Ο Δημήτρης Δανίκας σε... ρόλο Λυδίας Κονιόρδου απομακρύνει τα κακά πνεύματα από τον ανεξάρτητο βουλευτή Χάρη Θεοχάρη. Πίσω από τη σοβαρότητα και τον ορθό πολιτικό λόγο κρύβεται μια προσωπικότητα με αίσθηση του «Δανίκειου χιούμορ»

Το πράσινο τσάι ενός τζέντλεμαν

Οπως αξίζει στον ευρωπαϊκό του αέρα, το ραντεβού στην «Αίγλη» του Ζαππείου. Και ως αυθεντικός νεωτερικός τζέντλεμαν, στην ώρα του. Ακριβώς στις 12 το μεσημέρι του ηλιόλουστου Σαββάτου 19 Νοεμβρίου. Εκείνος κι εγώ από τη μία μεριά. Απέναντί μας ο William Faithfull να μας απαθανατίζει με τη μηχανή του. Ισως μέσα στους 3 top φωτογράφους που διαθέτει ο αθηναϊκός Τύπος!

Οταν τον σύστησα «ο William είναι παιδί της Marianne Faithfull», εκείνος, ο Χάρης ντε, με θαυμασμό γύρισε και είπε «σε αυτόν έπρεπε να πάρεις συνέντευξη, όχι σε μένα»! Ποιος άλλος πολιτικός θα έλεγε κάτι τέτοιο; Ουδείς. Βάζω στοίχημα ότι οι μισοί αγνοούν το όνομα Marianne Faithfull. Και οι άλλοι μισοί άντε να θυμούνται ότι αυτό το θηλυκό πλάσμα είχε κάποτε περάσει από το κρεβάτι του Μικ Τζάγκερ. Μέχρι εκεί! Είπαμε, ο Χάρης Θεοχάρης άλλης «κοπής». Θα υπάρχουν κι άλλοι. Αλλά κι αυτοί παρασύρονται από το γνωστό νεοελληνικό αρχοντοβλάχικο τσουνάμι. Τα μάτια καρφωμένα στους στόχους του. Ο λόγος του με ακρίβεια ερευνητή. Η συγκρατημένη ορμή του με ένδυμα επιμελώς ατημέλητου Λονδρέζου, Βερολινέζου, Δανού. Και η παραγγελία του, πράσινο τσάι! Ξέρεις, του είπα, το τσάι είναι το ρόφημα πολιτισμένων λαών. Εδώ θεωρείται συνοδευτικό ασθενών και γερόντων. Οπως οι σούπες.

Η επιδημία της αισιοδοξίας

Το προσπέρασε με ευγενικό χαμόγελο και ρίχτηκε με βουτιά στα βαθιά.

«Πρέπει όλα να αλλάξουν. Ολα. Οι μεταρρυθμίσεις και οι αριστερές παλινδρομήσεις μάς επιστρέφουν στην παλιά, κακοφορμισμένη, άχρηστη συνταγή. Πέρασε ο καιρός που έπρεπε να κάνουμε μεταρρυθμίσεις. Χάσαμε το τρένο. Ροκανίσαμε άφθονο, πολύτιμο χρόνο. Θέλει συναίσθημα, πρέπει να το πιστέψουμε αυτό που κάνουμε»

Οπως ας πούμε; 

«Ας πούμε αυτές οι “αλλαγές”, τα μπαλώματα που κάνουμε στη δημόσια διοίκηση».
- Μα είναι ρεμπεσκέδες. Αυτό πιστεύουν οι πολίτες. «Αφορισμοί. Από την εμπειρία μου το 15% των δημοσίων υπαλλήλων σηκώνει όλο το φορτίο, εργάζεται νυχθημερόν, ασταμάτητα. Το 65% βρίσκεται σε κατάσταση “ύπνωσης”, πράγμα που σημαίνει ότι αν αφυπνιστεί τότε σίγουρα θα αποδώσει. Και μόνο ένα 20% είναι άχρηστο και αντιπαραγωγικό».

- Μπορεί αυτός ο δύσκαμπτος και αντιδημοφιλής οργανισμός να αλλάξει;

«Ο κόσμος αλλάζει με τον αέρα της αισιοδοξίας. Αν αυτή η αισιοδοξία καταλήξει επιδημία, τότε ο ένας κολλάει τον άλλον. Ολοι θα αλλάξουν»!

- Με ποιους πολιτικούς; Ολοι αυτοί είναι ακατάλληλοι;

«Μεγαλώνουν, εκτρέφονται με τα τρέχοντα πολιτικά ελληνικά κριτήρια. Ετσι λειτουργεί το πολιτικό προσωπικό. Και έτσι αντί να αντιληφθούν ότι με μικρές αλλαγές και μεταρρυθμιστικά μέτρα δεν γίνεται τίποτα, αυτοί πορεύονται στο ίδιο σκοτεινό μονοπάτι».
- Αυτό προϋποθέτει την καταστροφή του παλιού συστήματος. Γκρεμίζεις και οικοδομείς! «Κοίτα, για να μην αδικήσω κανέναν, η Μεταπολίτευση δεν είναι για πέταμα. Ο Παπανδρέου, ας πούμε, έφτιαξε κοινωνικό κράτος. Αυτό είναι νεωτερικότητα. Ομως το τίμημα βαρύ. Πολύ χρήμα και άφθονη κατανάλωση. Αυτή ήταν η προϋπόθεση του πλήρους μηδενισμού της ελληνικότητας. Γιατί Ελλάδα σημαίνει πρώτα απ’ όλα Παιδεία, πανεπιστήμια, πολιτισμός»!

Αλλαγές σε 4 επίπεδα

Ξαφνιάστηκα. Απέναντί μου αντί για τεχνοκράτη είχα πέσει πάνω σε διανοούμενο, σε μαθητή του Στέλιου Ράμφου. Ομως επέστρεψε στο «πετσί» του, τα οικονομικά.

«Μεγάλες αλλαγές σε τέσσερα επίπεδα. Πρώτα στους θεσμούς. Οπου πρέπει να καταλάβουμε και να θωρακίσουμε τη διάκριση των εξουσιών. Οπως, ας πούμε, συμβαίνει στις ΗΠΑ. Ο Ομπάμα δεν κατέχει την απόλυτη ισχύ. Υπάρχουν το Κογκρέσο, η Βουλή των Αντιπροσώπων, η Δικαιοσύνη. Εδώ οι βουλευτές όλων των πτερύγων λογοδοτούν στον αρχηγό. Λάθος. Πρέπει να λογοδοτούν μόνο στους πολίτες. Και ο πρωθυπουργός να λογοδοτεί στους βουλευτές».
Καλά, είπα από μέσα μου. Ούτε μετά από δύο αιώνες. Και λίγους λέω. 

«Δεύτερη μεγάλη αλλαγή στη μηχανή του Δημοσίου. Πλήρης αναδιοργάνωση. Το κάθε υπουργείο να ασχολείται αποκλειστικά με τους νόμους. Τι δουλειά έχει το υπουργείο Οικονομικών με τις συντάξεις; Με όλες αυτές τις παράλληλες δραστηριότητες καταλήγει να απασχολεί 20.000 υπαλλήλους. Στην πραγματικότητα, και με την προϋπόθεση ότι μοναδική του ασχολία θα είναι η χάραξη πολιτικής, έπρεπε να διαθέτει διακόσιους με τριακόσιους. Και κάτι ακόμα. Αντικειμενική αξιολόγηση. Είναι κακούργημα να μην αξιολογούνται εργαζόμενοι που αμείβονται με το χρήμα του ελληνικού λαού».

Καλά, είπα από μέσα μου. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, εγώ θα γίνω πλανητάρχης και πρόεδρος των ΗΠΑ. 
«Τρίτη μεγάλη αλλαγή στην οικονομία: πρέπει, πάση θυσία, να μπούμε σε ρυθμούς ανάπτυξης της τάξεως του 5%».

- Μα αν εφαρμόσουμε όλα τα μέτρα των δανειστών και αν καταπολεμήσουμε τιμωρητικά τη φοροδιαφυγή, τότε οι μισοί ελεύθεροι επαγγελματίες θα «εξαερωθούν»! «Προ των πυλών η έλευση του σύγχρονου δυτικού καπιταλισμού. Για παράδειγμα, μετά την ταχύτατη εκβιομηχάνιση προχωρήσαμε στην ανάπτυξη του κλάδου των υπηρεσιών. Μπορείς να φανταστείς έναν αυριανό κόσμο όπου τα πλοία θα ταξιδεύουν χωρίς πλήρωμα;

Ταξί χωρίς οδηγούς; Η τεχνολογία επιφέρει σαρωτικούς μετασχηματισμούς. Ας πούμε, σε λίγο οι τράπεζες θα λειτουργούν με το μισό, ίσως και λιγότερο προσωπικό». Μωρέ, είπα από μέσα μου, αλλαγές γίνονται και μάλιστα με διαστημικούς ρυθμούς. Ομως εδώ είναι Βαλκάνια, δεν είναι παίξε γέλασε. Ο Δον Κιχάρης ασυγκράτητος. 

«Τελευταία μεγάλη αλλαγή στο κοινωνικό κράτος. Συντάξεις, Υγεία, ασφάλιση. Το κοινωνικό κράτος πρέπει να υποστηρίζει τους μεσαίους και τους φτωχούς. Οχι τους έχοντες».

- Προσπεράσαμε τη φοροδιαφυγή. «Κοίταξε να δεις. Ο Ελληνας αγαπάει, τρέφεται με τη θυματοποίηση. Ας πούμε, ένας υπάλληλος κάμπτεται με την τραγική κατάσταση κάποιου συμπολίτη του. Ασε που αυτός μπορεί να είναι συγγενής του. Ασε το φακελάκι. Με απλά λόγια, χωρίς αυστηρούς και συστηματικούς ελέγχους δεν γίνεται τίποτα. Να σου πω και κάτι; Γιατί να ζητάμε από τον Σόιμπλε και να μην τα απαιτούμε από εμάς τους ίδιους;».

- Η Ελλάδα ήταν έτοιμη να μπει στον σκληρό πυρήνα της Ευρωζώνης; Ο αραμπάς να γίνει Μερσεντές εν μια νυκτί;
«Οχι μ’ αυτές τις προϋποθέσεις και κάτω από αυτές τις συνθήκες δεν έπρεπε να μπει. Αλλά και τώρα, μέσα στην κρίση, πάλι τα ίδια».

«Εφαγα πολύ ξύλο, οι αριστεροί ούτε σκαμπίλι»

Μυαλό δεν βάλαμε.
«Χάσαμε τρεις ευκαιρίες. Και με τον Σημίτη, και με τον Καραμανλή και με τις κυβερνήσεις που διαχειρίστηκαν την κρίση».

- Εχεις καταλάβει πού στηρίζεται η επιμονή του Σόιμπλε;
«Φυσικά. Οταν λέει ολοκλήρωση μεταρρυθμίσεων, εννοεί κούρεμα συντάξεων, μείωση του αφορολόγητου στα 5.000 ευρώ, άνοιγμα όλων των επαγγελμάτων και πλήρη ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις».

- Δηλαδή μαζικές απολύσεις. Και δηλαδή η Ελλάδα να γίνει κάτι σαν Βουλγαρία της Ευρωζώνης. Τι προβλέπεις για το 2017;
«Το πρώτο τρίμηνο του 2017 πολύ δύσκολο. Ο κόσμος θα στενάξει. Μην ξεχνάς ότι καθημερινά λαμβάνουν χώρα 15.000 κατασχέσεις. Μέχρι σήμερα γύρω στις 850.000. Εγώ έφαγα πολύ “ξύλο” για πολύ λιγότερες κατασχέσεις. Αυτοί, οι “αριστεροί”, το κάνουν μαζικά χωρίς να φάνε ούτε σκαμπίλι»!

- Εμ, εσύ δεν είσαι μπολσεβίκος των βορείων προαστίων!
 «Λαϊκισμός και εκσυγχρονισμός οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Ξεπερασμένες στρατηγικές. Σου είπα. Η χώρα θέλει φτιάξιμο από την αρχή. Χωρίς καταστροφή».

- Το Ποτάμι δεν τα είχε εξαγγείλει όλα αυτά; «Το Ποτάμι απογοήτευσε».
Τότε; Δεν του το είπα. Το βλέμμα του εξακολουθούσε να εκπέμπει εκείνες τις σπίθες κάποιου στοχοπροσηλωμένου επιστήμονα που ακραδάντως πιστεύει στην επιστήμη του. Συνήθως έχει δίκιο. Αλλά ο Δον Κιχάρης ίσως μπροστά από την εποχή του. Φεύγοντας θυμήθηκα έναν ακόμα στίχο από το ίδιο τραγούδι του Λάκη Λαζόπουλου και του Θάνου Μικρούτσικου με τη φωνή της Ελευθερίας Αρβανιτάκη:
«Το μηδέν θα κάνω κύκλο / Κι εκεί μέσα θα χορεύω / Κι ας μην ξέρω πού πηγαίνω / Κι ας μην ξέρω τι γυρεύω»!