Γιάννης Μηλιός: Πρόεδρος του Φεστιβάλ Αθηνών ενώ αποκαλούσε τον Τσίπρα «Βοναπάρτη»

«Πρόωρο πρωταπριλιάτικο: Ο Γιάννης Μηλιός διορίστηκε Πρόεδρος του ΔΣ του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου!!!» είναι ο τίτλος του σύντομου κειμένου που αναρτήθηκε στη λαφαζανική iskra.gr. Και αυτό πιθανώς συμπυκνώνει ιδανικά τα συναισθήματα που προκάλεσε η σχετική είδηση. Από την άλλη, ο Γρηγόρης Ψαριανός μάλλον το παρατράβηξε με το δικό του καυστικό σχόλιο στο twitter: «Ο Μηλιός νέος πρόεδρος του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Ο Γιάννης Μηλιός! Έρχονται: Λαπαβίτσας-Λυρική, Λεουτσάκος-Μπαλέτο, Βαλαβάνη-ΣΕΓΑΣ».

Τουλάχιστον από την υπογραφή του 3ου Μνημονίου, τον Ιούλιο του 2015 και εξής, ο Μηλιός υπήρξε ένας από τους πιο σκληρούς και συστηματικούς επικριτές του ΣΥΡΙΖΑ. Μάλιστα, σε άρθρο του (ανυπόγραφο, ως «editorial») στις «Θέσεις», το πολιτικό περιοδικό που διευθύνει, ο Γιάννης Μηλιός μιλούσε για τον «άνθρωπο που θα γινόταν βασιλιάς». Και, σε περίπτωση που κάποιος δεν έπιασε το υπονοούμενο, η αναφορά γίνεται τόσο συγκεκριμένη ώστε να μην υπάρξει περιθώριο σύγχυσης: «Με την παρουσία του ηγεμόνα Βοναπάρτη Α. Τσίπρα ως πρωθυπουργού, η Αριστερά 'δίνει μάχες' υιοθετώντας όλα τα μνημονιακά νομοσχέδια με διαδικασίες που τίποτε δεν έχουν να ζηλέψουν από τους αναγκαστικούς νόμους έκτακτων καθεστώτων, επιβεβαιώνοντας με τον πλέον αποκαλυπτικό τρόπο τον προσχηματικό χαρακτήρα της αντιπροσώπευσης ως ιδεολογικού κρατικού μηχανισμού που σε τελική ανάλυση αναστέλλεται όποτε οι 'συνθήκες' το απαιτούν, ένα είδος καθεστώτος έκτακτης ανάγκης μέσα στη 'δημοκρατική ομαλότητα'».

«Πόσο πιο σαφές ότι διαφωνώ με τη 'συμφωνία', από την επιλογή μου να μη συμμετέχω, από οποιαδήποτε θέση, στην κυβέρνηση»; έγραφε ο Γιάννης Μηλιός στο δικό του twitter στις 21 Ιουλίου του 2015. Μία εβδομάδα πριν αποφαινόταν ότι «για την Αριστερά η κυβέρνηση είναι μέσον. Δεν μπορεί να είναι αυτοσκοπός». Και στις 10/7/2015, ο τέως υπεύθυνος του τμήματος Οικονομικής Πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, ο μαρξιστής οικονομολόγος και πανεπιστημιακός δάσκαλος, με την πύρινη αρθρογραφία κατά της λιτότητας και των συμβιβασμών της Αριστεράς, ο επί 40 χρόνια φίλος του Μανόλη Γλέζου κ.ο.κ. δήλωνε «το χειρότερο που μπορεί να σου συμβεί, να είσαι αναγκασμένος να κρύβεσαι για τις επιλογές σου».





Όταν ο Γιάννης Μηλιός επέκρινε τον ΣΥΡΙΖΑ








Από τη Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2016, ο ίδιος αυτός άνθρωπος που, αν μη τι άλλο, είχε πιστωθεί τη συνέπεια λόγων και έργων καθώς δεν δίστασε να απαρνηθεί το κόμμα του λόγω της δεξιάς στροφής που πήρε ως κυβέρνηση, αναλαμβάνει καθήκοντα Προέδρου του ΔΣ στο Φεστιβάλ Αθηνών. Μιας και η συγκεκριμένη θέση απαιτεί σύνεση και γνώση οικονομικών, ο Μηλιός δεν στερείται τυπικών προσόντων -έστω και εάν η επιλογή του έγινε προκειμένου να λειτουργήσει κυρίως ως ειρηνευτικός και εξισορροπιστικός παράγοντας. Λέγεται ότι συνδέεται φιλικά με τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών, τον Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο, ο οποίος βγήκε νικητής στη μάχη με το, ξηλωμένο πλέον, προηγούμενο ΔΣ. Η υπουργός Πολιτισμού, Λυδία Κονιόρδου, στήριξε τον Θεοδωρόπουλο, ο οποίος με τη σειρά του εισηγήθηκε την επιλογή Μηλιού για την προεδρία του Φεστιβάλ.

Η θέση του Προέδρου στο ΔΣ του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου δεν είναι αμέσως και υπό την στενή έννοια πολιτική. Το ερώτημα, ωστόσο, είναι πολιτικό, εφόσον αφορά τον Γιάννη Μηλιό, ένα κατεξοχήν πολιτικό πρόσωπο, που ξαφνικά αποφασίζει να παραβεί τις δημόσιες δεσμεύσεις του περί αποχής από κάθε είδους οφίκια, τα οποία μοιράζει ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο σαρκασμός του iskra.gr δεν κρύβει ούτε την έκπληξη, ούτε την απογοήτευση ενός ολόκληρου χώρου: Ο Μηλιός βρισκόταν σε τροχιά αριστερόστροφης απόσπασης ή και μετωπικής σύγκρουσης με τον καθεστωτικό, μνημονιακό, «μεταλλαγμένο» όπως τον αποκαλεί ο ίδιος, ΣΥΡΙΖΑ. Πώς έγινε αυτή η «μεταστροφή» του Γιάννη Μηλιού, ακριβώς όταν ανέβαζε τους τόνους της κριτικής του και καταδίκαζε τη μεταστροφή του ΣΥΡΙΖΑ;

Ο Μηλιός, πάντως, μέσω facebook, δικαιολόγησε την απόφασή του να εμπλακεί στα διοικητικά του Φεστιβάλ ως εξής: «Ο πολιτισμός οφείλει να είναι το πνευματικό αντίβαρο στις δυσκολίες που περνούν οι λαοί. Ο πολιτισμός χάραξε δρόμους για να περπατήσει ολόκληρη η ανθρωπότητα. Στο πλαίσιο αυτό, το Φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου πρέπει να γίνει ορόσημο του σύγχρονου πολιτισμού. Να ανοίξει τις πόρτες του στην κοινωνία, να πλησιάσει τους πολλούς και τις πολλές, να περπατήσει στις διεθνείς λεωφόρους, να λειτουργήσει ως πεδίο δημιουργικότητας αλλά και ανατρεπτικής σκέψης. Είναι η ώρα να προχωρήσουμε με συλλογική δουλειά, με ηρεμία και σταθερά βήματα, με σχέδιο και προσανατολισμό, με έμπνευση και καινοτομία για να φέρουμε το Φεστιβάλ στη θέση που του αξίζει. Είναι η ώρα να κάνουμε πολλά βήματα εμπρός. Έχοντας αυτές τις σκέψεις στο νου και σε μια περίοδο της ζωής μου που δεν συμμετέχω στην κεντρική πολιτική και σε κομματικούς σχηματισμούς, αποδέχτηκα με χαρά να βοηθήσω από τη θέση του Προέδρου στην προσπάθεια του Φεστιβάλ και του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του. Η επιτυχία ωστόσο θα εξαρτηθεί από τη συμμετοχή των πολλών. Είμαι βέβαιος ότι θα τα καταφέρουμε».

Το χρονικό ενός «φεστιβαλικού» εμφυλίου

Το επί ΣΥΡΙΖΑ σήριαλ γύρω από το Φεστιβάλ Αθηνών άρχισε επίσημα στις 27 Μαΐου του 2015, με την «περικύκλωση» του επικεφαλής του Οργανισμού, Γιώργου Λούκου, από άτομα επιλεγμένα από την κυβέρνηση. Εκείνη την περίοδο ο Αριστείδης Μπαλτάς ήταν υπερ-υπουργός Παιδείας, Πολιτισμού κ.λπ, ενώ καθαυτή η διοίκηση του ΥΠΠΟ είχε ανατεθεί στον, τύποις αναπληρωτή, υπουργό, Νίκο Ξυδάκη. Ο τελευταίος, λοιπόν, αποφάσισε να πλαισιώσει τον Γιώργο Λούκο -επί των ημερών του οποίου το Φεστιβάλ Αθηνών γνώρισε πρωτοφανή αναζωογόνηση- με τις παρακάτω προσωπικότητες: Γεώργιος Αντωνακόπουλος, δικηγόρος, ως αντιπρόεδρος, σε αντικατάσταση της Ειρήνης (Ήρας) Ράλλη-Βαλσαμάκη. Καλλιόπη Σαρανταένα, διοικητική υπάλληλος ΥΠΟΠΑΙΘ, ως μέλος, σε αντικατάσταση της Μαγδαληνής Μπέλλας-Καλλιτσάντση. Γεώργιος Πέτρου, αρχιμουσικός της ορχήστρας «Καμεράτα», ως μέλος, σε αντικατάσταση της Σοφίας Στάικου. Μάγια Λυμπεροπούλου, ηθοποιός, ως μέλος, σε αντικατάσταση της Μαρίας Χ. Χατζηνάσιου. Ελένη Θεοδωράτου, καθηγήτρια Ελληνικών Σπουδών στο New York University, ως μέλος, σε αντικατάσταση του Ελευθερίου Κουλιεράκη. Στις θέσεις τους παρέμειναν -μέχρι να ξηλωθούν και αυτοί- ο πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου, Γιώργος Λούκος και το μέλος Πολυχρόνης Πολυχρονόπουλος. Η θητεία του νέου ΔΣ του Φεστιβάλ Αθηνών, όπως συγκροτήθηκε στο τέλος Μαΐου του 2015, ήταν περίπου ενιαύσια, εφόσον έληγε τον Μάρτιο του 2016.

Ακολούθως άρχισε η επιχείρηση εκπαραθύρωσης του Γιώργου Λούκου, κάτι που τελικώς επετεύχθη, σύμφωνα με πληροφορίες κυρίως με την παρέμβαση του Παναγιώτη Δούρου, αδελφού της Περιφερειάρχη Αττικής, Ρένας Δούρου. Ωστόσο, καθόσον ο Λούκος ασκούσε ταυτοχρόνως καθήκοντα Προέδρου και Καλλιτεχνικού διευθυντή, για τη δεύτερη ιδιότητα προτιμήθηκε η λύση του «εισαγόμενου» προσώπου: Ο εκλεκτός της διοίκησης του ΥΠΠΟ, επί υπουργείας Αριστείδη Μπαλτά πλέον, ήταν ο Φλαμανδός καλλιτέχνης Γιάν Φαμπρ. Η επιλογή του αποδείχθηκε σπέρμα θνησιγενές, εφόσον τα εξαιρετικά αμφιλεγόμενα σχέδιά του περί διεθνοποίησης του Φεστιβάλ Αθηνών προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις. Ο Φαμπρ διατήρησε τον τίτλο του καλλιτεχνικού διευθυντή για περίπου 50 ημέρες -αν και στην πράξη δεν του δόθηκε ποτέ η ευκαιρία να εκπληρώσει τον ρόλο του. Βεβαίως, ο Αριστείδης Μπαλτάς είχε εκ των προτέρων εγκρίνει το πρόγραμμα που παρουσίασε ο Φαμπρ και επιπλέον ο υπουργός είχε παραχωρήσει στον Βέλγο καλλιτέχνη την πλήρη ελευθερία δράσης που εκείνος είχε κατ' αρχήν απαιτήσει ως όρο, προκειμένου να αναλάβει τη διεύθυνση του Φεστιβάλ. Στο τέλος, όμως, η υπόθεση Γιάν Φαμπρ εξελίχθηκε σε ένα μεγαλοπρεπές φιάσκο, το οποίο καταρράκωσε το κύρος του ΥΠΠΟ και εξέθεσε προσωπικά τον Αριστείδη Μπαλτά και τον Παναγιώτη Δούρο.

Παράλληλα, στις 23 του περασμένου Μαρτίου το ΥΠΠΟ ανακοίνωσε τον διορισμό νέου ΔΣ στην «Ελληνικό Φεστιβάλ ΑΕ», εφόσον η θητεία του προηγούμενου είχε τυπικά λήξει. Ο Γεώργιος Αντωνακόπουλος προβιβαζόταν από αντιπρόεδρος σε πρόεδρο, η Ελένη Θεοδωράτου από μέλος σε αντιπρόεδρο, ενώ ως μέλη ορίζονταν οι εξής: Αντωνακάκης (Αντονάς) Αριστείδης, Συγγραφέας-Αρχιτέκτονας, Κανιάρη Ασημίνα, Λέκτορας Ιστορίας της Τέχνης στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, Παπανικολάου Αικατερίνη, Δρ. Νομικής (Μέλος), Πεσλή Μαρία, σκηνοθέτιδα-καλλιτέχνιδα νέων μέσων και Ταξίδου Όλγα, Καθηγήτρια Θεατρολογίας στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και της Νέας Υόρκης. Η θητεία του νέου Διοικητικού Συμβουλίου, όπως προβλέπεται από τον σχετικό κανονισμό, είναι τριετής, κάτι που όμως θα αποδεικνυόταν εντελώς ανέφικτο να τηρηθεί. Ύστερα από εννέα μήνες γεμάτους προστριβές ανάμεσα στο προεδρείο του ΔΣ και τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ, τον σκηνοθέτη Βαγγέλη Θεοδωρόπουλο (ο οποίος είχε αναλάβει στις 4/4/2016 τη θέση που άφησε χειρεύουσα ο παραιτηθείς Φαμπρ), απαιτήθηκε άνωθεν παρέμβαση για να τεθεί ένα τέλος σε μια απαράδεκτη και εντελώς αντιπαραγωγική εσωτερική έριδα. Ο Αντωνακόπουλος απομακρύνθηκε από τη θέση του και το τελευταίο διάστημα η προεδρία είχε περάσει στην κα Ελένη (Λιάνα) Θεοδωράτου. Όπως όμως κατήγγειλε εν εξάλλω σε συνέντευξη τύπου στις αρχές του Νοεμβρίου ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος, το ΔΣ ήταν είτε ανοιχτά εχθρικό απέναντί του, είτε ξεχαρβαλωμένο, εφόσον σπανίως συνερχόταν σε σώμα μιας και τα μέλη του είχαν διάφορες άλλες ανειλημμένες υποχρεώσεις -και ιδιαίτερα στο εξωτερικό. Σημειωτέον ότι την προηγούμενη Παρασκευή ο Θεοδωρόπουλος, «αγκαζέ» με την Λυδία Κονιόρδου είχαν φτάσει ως το Μαξίμου για να βρουν λύση. Και, φυσικά, έφυγε άπρακτος -ή έτσι φάνηκε προς στιγμήν.

Τη Δευτέρα 28 Νοεμβρίου 2016, η νέα υπουργός Πολιτισμού, προφανώς με την έγκριση του πρωθυπουργού, η Λυδία Κονιόρδου τάχθηκε στο πλευρό του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. Με υπουργική απόφαση προχώρησε σε άμεση κατάργηση του προβληματικού οργάνου και όρισε το νέο Διοικητικό Συμβούλιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, αυτή τη φορά με άτομα της δικής της επιλογής -αλλά και της αρεσκείας του Θεοδωρόπουλο. Στην τελευταία εκδοχή της σύνθεσής του, η προεδρία ανατέθηκε στον Γιάννη Μηλιό, προσωπικό φίλο του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. Αντιπρόεδρος θα είναι ο δικηγόρος Πέτρος Σταυριανός και μέλη ο συνθέτης Γιώργος Κουρουπός, ο ομότιμος καθηγητής κλασικής αρχαιολογίας στο ΕΚΠΑ, Βασίλης Λαμπρινουδάκης, η κριτικός και μεταφράστρια Έφη Γιαννοπούλου, η κοινωνιολόγος, ψυχοθεραπεύτρια και ιδρυτικό μέλος της ΚΕΘΕΑ, Μάρθα Φωστέρη, καθώς και ο οικονομολόγος, διδάκτωρ πολιτικής φιλοσοφίας και φιλοσοφίας της τέχνης, Νίκος Ερηνάκης.

Την ανακοίνωση για την νέα στελέχωση του ΔΣ του Φεστιβάλ Αθηνών συνοδεύει σύντομο σημείωμα σχετικά με το σκεπτικό που υιοθετήθηκε από την υπουργό. Το οποίο και αναφέρει (παραδέχεται, αλλά δεν εξηγεί) τη «γνωστή ρήξη» στους κόλπους ενός οργανισμού που, θεωρητικά τουλάχιστον, θα έπρεπε να αποτελεί βιτρίνα για το πολιτιστικό γίγνεσθαι στη σημερινή Ελλάδα. Αντί γι' αυτό όμως, το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου έκανε άλματα οπισθοδρόμησης σε σχέση με την εποχή Λούκου και χωλαίνει σταθερά εξαιτίας των πειραματισμών που κάνει η πολιτική εξουσία ως προς τη διοίκησή του. Εν πάση περιπτώσει, πάντως, το σκεπτικό της Λυδίας Κονιόρδου για την επιλογή του Γιάννη Μηλιού και των συν αυτώ, έχει ως εξής: «Η γνωστή ρήξη μεταξύ του Διοικητικού Συμβουλίου του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου και του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του είχε οδηγήσει τον θεσμό σε αδράνεια και ουσιαστικά, σε αδιέξοδο. Η απόφαση ορισμού νέου διοικητικού συμβουλίου ήταν αναγκαία ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή, σταθερή και εύρυθμη λειτουργία του Φεστιβάλ προς όφελος όλων».