Φορολογικά ενεργές προς έλεγχο οι χρήσεις από το 2011 και μετά λέει το ΝΣΚ

Να μην επιστρέφει η εφορία λεφτά στους φορολογουμένους λόγω παραγραφής των υποθέσεων για τις οποίες ελέγχθηκαν, να μην σταματήσουν οι αναδρομικοί έλεγχοι ακόμα και αν οι χρήσεις έχουν παραγραφεί, αλλά ακόμα και να μη συμμορφωθεί το δημόσιο στην νομολογία των αποφάσεων των ανωτάτων δικαστηρίων, εισηγείται μεταξύ άλλων το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους στην Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων, γνωμοδοτώντας πώς πρέπει να αντιδράσει το δημόσιο μετά την απόφαση 1738 του Συμβουλίου της Επικρατείας που βάζει «πάγο» στις απανωτές παρατάσεις στο δικαίωμα της εφορίας να ασκεί αναδρομικά ελέγχους.
 
Το προσχέδιο γνωμοδότησης του ΝΣΚ επιδέχεται πολλαπλές αναγνώσεις και ερμηνείες. Με βάση την απόφαση συνάγεται ότι:
- οι χρήσεις 2006 έως και 2010 είναι ενεργές εάν και εφόσον προέκυψαν επιπρόσθετα στοιχεία για τους φορολογούμενους που παραπέμπουν σε φοροδιαφυγή (πχ λίστες από το εξωτερικό)

- οι χρήσεις από το 2011 έως και το 2016 είναι ενεργές προς έλεγχο με βάση τη γενική 5ετή προθεσμία παραγραφής.

 

Τι λέει το ΝΣΚ
 
Εκ της θέσεώς του ως συνήγορος του δημοσίου (και όχι σαν δικαστικό σώμα που δεν είναι) η πλειοψηφία του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους υποστηρίζει ότι οι αναδρομικοί έλεγχοι μπορούν να συνεχίζονται, ακόμα και  αν στην συνέχεια καταπέφτουν στα δικαστήρια. Σε κάθε περίπτωση, η γνωμοδότησή του δεν έχει ισχύ αν δεν την κάνει αποδεκτή η φορολογική Διοίκηση, ούτε υπερισχύει των δικαστικών αποφάσεων, καθώς νομικοί σύμβουλοι του Κράτους είναι άλλωστε και οι δικηγόροι που έχασαν τις υποθέσεις στο ΣτΕ με τις οποίες δικαιώθηκαν οι φορολογούμενοι.
 
Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, υπερασπίζοντας τις θέσεις του δημοσίου, φτάνει και στο σημείο να επικαλεστεί πως στο διοικητικό δίκαιο είναι γενική αρχή ότι και αν ακόμα η Διοίκηση παρανομεί «δεν έχει καταρχάς υποχρέωση, αλλά διακριτική ευχέρεια, να ανακαλεί τις παράνομες πράξεις της, για τις οποίες έχει παρέλθει η κατά νόμο προθεσμία προσβολής ή που έχουν προσβληθεί ανεπιτυχώς».
 
Συστήνει έτσι την ΑΑΔΕ πώς να αντιμετωπίσει τις παραγραφόμενες υποθέσεις, με βάση το ΣτΕ, ως εξής:
 
1.        Οι χρήσεις για τις χρονιές για τις οποίες έχει παρέλθει η πενταετία και δόθηκε παράταση μετά το επόμενο έτος, έχουν παραγραφεί.

2.        Δεν έχουν παραγραφεί λόγω παρέλευσης 5ετίας, υποθέσεις όπου ανακύπτουν «νεώτερα στοιχεία» και ισχύει 10ετής παραγραφή. Δηλαδή ενεργές προς έλεγχο είναι και οι χρήσεις μετά το 2006, για τις «λίστες» της  φοροδιαφυγής. Η απόφαση του ΣτΕ δεν επηρεάζει ούτε την 15ετή ούτε την 20ετή παραγραφή για ειδικότερους λόγους –ύψος φοροδιαφυγής κλπ.

3.        Το ΝΣΚ δεν προδικάζει αν θα κριθούν «νεώτερα στοιχεία» τα ανοίγματα τραπεζικών λογαριασμών από το ΣτΕ, στην εκδίκαση που αναμένεται για το ζήτημα αυτό τον Οκτώβριο.

4.        Οι αποφάσεις του ΣτΕ δεν είναι δεσμευτικές για την διοίκηση, παρά μόνον για εκείνους που προσέφυγαν και δικαιώθηκαν στα δικαστήρια. Προτείνει στην ΑΑΔΕ, αν θέλει, να μην εφαρμόσει την νομολογία που δημιουργεί το ανώτατο δικαστήριο, ακόμα και αν προσφεύγουν μαζικά οι πολίτες που θα δικαιώνονται εν συνεχεία στα δικαστήρια με βάση το ΣτΕ. Μειοψηφία 8 νομικών συμβούλων του Κράτους πάντως διαφοροποιήθηκε και εισηγείται να σταματήσουν οι έλεγχοι και οι καταλογισμοί για υποθέσεις που έχουν παραγραφεί.

5.        Είναι στην ευχέρεια της ΑΑΔΕ να κάνει ελέγχους και σε χρήσεις που θεωρούνται παραγεγραμμένες με βάση την απόφαση του ΣτΕ, εκτός αν η φορολογική διοίκηση θεωρεί ότι θα είναι ατελέσφορο και δεν της περισσεύουν χρόνος, υπάλληλοι και χρήματα για δικαστικά έξοδα για υποθέσεις που δεν θα φέρουν έσοδα στο κράτος.

6.        Η ανακρίβεια της δήλωσης είναι αντικειμενική και πρέπει να αποδεικνύεται από την ίδια την δήλωση, αλλά μπορεί να αποδεικνύεται και με οποιοδήποτε πρόσφορο μέσο –ακόμα και με ελέγχους σε παραγεγραμμένες χρήσεις.

7.        Δεν μπορούν να επιστραφούν χρήματα με το επιχείρημα ότι οι έλεγχοι παραγράφηκαν. Επίσης, αν έχουν καταβληθεί αιτήσεις αλλά όχι χρήματα για ένταξη στη ρύθμιση για την οικειοθελή αποκάλυψη εισοδημάτων (ν.4446/2016) «με επιφύλαξη» ενόψει των αποφάσεων του ΣτΕ, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να εκπέσουν από τη ρύθμιση.

8.         Για το ποινικό σκέλος, ελέγχεται αν μπορεί να δοθεί παράταση φορολογική για παραγεγραμμένες χρήσεις αλλά για το θέμα αυτό πρέπει να αποφασίσει ο Άρειος Πάγος. Όπως λέει το ΝΣΚ, «Η διενέργεια ελέγχων ή η συνέχιση και περαίωση των ήδη αρξαμένων ελέγχων, παρά την διαπιστουμένη με βάση την απόφαση του ΣτΕ παραγραφή της φορολογικής αξιώσεως του Δημοσίου, άγει σε διενέργεια ελέγχων ατελεσφόρων για την ικανοποίηση της φορολογικής αξιώσεως του Δημοσίου, με ευκόλως αντιληπτές συνέπειες, αφού πιθανολογείται βασίμως ότι, μετά την απόφαση του ΣτΕ, δεν θα οριστικοποιούνται οι πράξεις και το Δημόσιο κατ' ουσίαν θα ελπίζει μόνον σε περιπτώσεις απραξίας των φορολογουμένων».

Επομένως, προκειμένου για ελέγχους κατόπιν εισαγγελικών παραγγελιών, τόσο για τον πριν όσο και για τον μετά την έναρξη ισχύος του άρθρου 55Α του ν. 4174/2013 χρόνο, κρίνεται σκόπιμο, παρά την παραγραφή της φορολογικής αξιώσεως του Δημοσίου, να ζητηθεί σχετική γνωμοδότηση από τον/την εισαγγελέα του Αρείου Πάγου.