Η Μουσική Αγαπάει τον Αυτισμό

Ένα από τα πιο επιτυχημένα – με ανταπόκριση από τους ενδιαφερομένους γονείς αλλά και αντοχή στο χρόνο-του Ιδρύματος Ωνάση ονομάζεται «Η Μουσική Αγαπάει τον Αυτισμό». Το πρόγραμμα ξεκινά τα μουσικά του εργαστήρια, για 6η συνεχή χρονιά στην Αθήνα και για 4η χρονιά σε πόλεις ανά την Ελλάδα. Η Αθήνα, η Πάτρα αλλά και η Χαλκιδική είναι οι πρώτοι σταθμοί του προγράμματος!

Για τα δεδομένα του προγράμματος, για τις μέχρι τώρα εμπειρίες και συμπεράσματα από τις δράσεις του και για άλλα πολλά και ενδιαφέροντα απευθυνθήκαμε στη υπεύθυνη σχεδιασμού, την κα Χριστίνα Παναγιωτάκου. Βρήκαμε ανταπόκριση και είχαμε μαζί της, ένα διάλογο με πολύ ενδιαφέρον.  

Γιατί επιλέξατε να ασχοληθείτε με τα παιδιά με αυτισμό;
Με την ολοκλήρωση των σπουδών μου, εργάστηκα για πολλά χρόνια τόσο με παιδιά τυπικής ανάπτυξης όσο και παιδιά που βρίσκονται στο ευρύ φάσμα του αυτισμού. Ο τομέας της Ειδικής Αγωγής γενικότερα είναι ένας τομέας που ομολογουμένως προσφέρει έντονα συναισθήματα, καθώς καλούμαστε να ξεπεράσουμε περισσότερες δυσκολίες. Και μας δίνει ιδιαίτερη χαρά, μαζί με τους συνεργάτες των εκπαιδευτικών προγραμμάτων Ειδικής Αγωγής του Ιδρύματος Ωνάση, όταν η μουσική, η ζωγραφική και οι υπόλοιπες εικαστικές τέχνες, γίνονται «οδηγός» που αναδεικνύει στους γονείς – οι οποίοι συμμετέχουν ενεργά στο εργαστήρι – μια άλλη δυναμική έκφρασης των παιδιών τους. Το ότι δουλεύουμε όλοι μαζί συνεργατικά και αρμονικά έχοντας τους γονείς δίπλα μας να μας ανατροφοδοτούν συνεχώς με τις σκέψεις τους αποτελεί για εμάς πηγή έμπνευσης. Μας εμπιστεύονται και αυτό δημιουργεί σε κάθε εργαστήρι μας μια μοναδική ατμόσφαιρα. Τα παιδιά απελευθερώνουν τις δυνάμεις τους, τη φαντασία τους, τη δημιουργικότητά τους, τις επικοινωνιακές τους δεξιότητες και αυτός άλλωστε είναι ο ευρύτερος στόχος του Ιδρύματος Ωνάση: η απελευθέρωση δυνάμεων της κοινωνίας και η προσβασιμότητα όλων στην παιδεία και τον πολιτισμό. Άλλωστε και το Ίδρυμα Ωνάση έχει μακρά διαδρομή και προσφορά στον τομέα της Ειδικής Αγωγής. Εδώ και δεκαετίες, πέραν των εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ενισχύει ειδικά σχολεία και τμήματα ένταξης με τη δωρεά βιβλίων, εξοπλισμού και εποπτικών μέσων, προκειμένου να διευκολύνει την εκπαιδευτική προσπάθεια των παιδαγωγών, ενώ στο θεσμοθετημένο από το 1978 Πρόγραμμα Υποτροφιών που λειτουργεί το Ίδρυμα, συμπεριλαμβάνεται ο κλάδος της Ειδικής Αγωγής για μεταπτυχιακές σπουδές και διδακτορική έρευνα σε ΑΕΙ της χώρας μας και του εξωτερικού. 

Το πρόγραμμα ονομάζεται «Η Μουσική Αγαπάει τον Αυτισμό». Ποια είναι η σχέση τους;
Η μουσική αποτελεί «όχημα» για τα παιδιά που βρίσκονται στο διάχυτο αυτιστικό φάσμα για να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και να αναπτύξουν ταυτόχρονα πολλές δεξιότητες. Στο εργαστήρι συμμετέχουν η όραση, η ακοή και η αφή και, χωρίς το πλαίσιο να είναι θεραπευτικό, αναπτύσσονται η ομαδικότητα, η συνεργασία και οι κοινωνικές δεξιότητες των παιδιών. Καθ’ όλη τη διάρκεια του εργαστηρίου υπάρχει ζωντανή μουσική από πιάνο και σαξόφωνο, ενώ τα παιδιά πειραματίζονται με διάφορα μουσικά όργανα. Το παιχνίδι γίνεται αφορμή για μάθηση, αφορμή για μια μουσική γιορτή με πρωταγωνιστές τα ίδια!  

Το πρόγραμμα λειτουργεί για 6η συνεχή χρονιά στην Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση (και για 4η σε πόλεις εκτός Αθηνών). Τα συμπεράσματα από τη βιωμένη εμπειρία του προγράμματος;
Αν έπρεπε να διαλέξω μία εικόνα, θα σας έλεγα ότι πάντα μας εκπλήσσει ο τρόπος που αγκαλιάζουν το εργαστήρι οι γονείς. Για πολλές οικογένειες – ειδικά στη περιφέρεια – το εργαστήρι αυτό μπορεί να αποτελεί και την πρώτη και μοναδική ευκαιρία στη ζωή τους να βιώσουν τη ζωντανή μουσική στα πλαίσια ενός δομημένου παιχνιδιού, πέρα από το σχολικό περιβάλλον μαζί με τα παιδιά τους. Και μας χαροποιεί ιδιαίτερα όταν βλέπουμε και τα παιδιά να απελευθερώνονται αλλά και τους γονείς τους να συμμετέχουν ενεργά στο εργαστήρι βιώνοντας μια πρωτόγνωρη εμπειρία. Γινόμαστε η αφορμή τα παιδιά να ξεπεράσουν τις ανησυχίες τους, να συνεργαστούν και να δημιουργήσουν νέες φιλίες. Και αυτό που επαναλαμβάνουμε συνεχώς είναι ότι δεν τίθεται θέμα επίδοσης στο εργαστήρι. Όλα τα παιδιά είναι καλοδεχούμενα, ανεξάρτητα από τη λειτουργικότητά τους καθώς όλα βρίσκουν τελικά τη θέση τους στην ομάδα. 

Η επόμενη μέρα για το Πρόγραμμα;
Να επισκεφτούμε ακόμα περισσότερα μέρη στην περιφέρεια, να ταξιδέψουμε σε πόλεις που δεν έχουμε πάει, αλλά και από το 2018 να περνάμε ακόμα περισσότερο χρόνο σε κάθε πόλη που επισκεπτόμαστε. Συνεχώς εξελισσόμαστε. Και αυτό θα το διαπιστώσετε σύντομα, καθώς τον Νοέμβριο θα ανακοινώσουμε τις νέες εκπαιδευτικής δράσεις μας στον τομέα της Ειδικής Αγωγής.