Όταν το κόκκινο έγινε μαύρο

Θέλησα να μοιραστώ μαζί μας τους τρεις λόγους για τους οποίους θα άξιζε κανείς να διαβάσει σήμερα -πριν από τις επικείμενες εκλογές για τον νέο Πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας- το μυθιστόρημα του Γαλλοαλγερινού συγγραφέα Καρίμ Αμελάλ, «Μπλε άσπρο μαύρο».

Ο πρώτος λόγος είναι η επικαιρότητα. Και εδώ υπάρχει ένα πληθωρικό κομμάτι. Οι σημειώσεις στο τέλος του βιβλίου. Εκεί, διαβάζοντάς τις μπορεί ακόμη και ο μη υποψιασμένος να κατανοήσει για το «κόκκινο» της τρίχρωμης σημαίας που γίνεται «μαύρο» προς το παρόν - τουλάχιστον μόνο στις σελίδες του βιβλίου. Εκεί, στις σημειώσεις ο αναγνώστης θα βρει και τις αντιστοιχίες με τα υπαρκτά πρόσωπα και τις καταστάσεις στη Γαλλία των τελευταίων χρόνων.

Ο δεύτερος λόγος είναι το βιογραφικό του συγγραφέα - του Καρίμ Αμελάλ με τις πολυσχιδείς δραστηριότητες. Αν και πολίτης της Γαλλικής Δημοκρατίας -με όλους τους συμβολισμούς που συνοδεύουν αυτήν την ιδιότητα του-, ο Αμελάλ ήταν και παραμένει ένας «ξένος» (έστω και με την λογοτεχνική σημασία του όρου). Στην περίπτωσή του, η «απόσταση» είναι ευεργετική ή λειτουργεί ευεργετικά! Μπορεί εξ αυτού του λόγου να «βουτήξει» στα βαθιά και να ανασύρει το πιο «κακό» σενάριο για το μέλλον της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας και της Δυτικής Κοινωνίας.

Ο τρίτος λόγος είναι η μετάφραση του Μιχάλη Μητσού. Ο Μητσός ξέρει γράμματα και ζει από το δημοσιογραφικό του γραφείο όλο το δράμα που παίζεται μπροστά στα έκπληκτα μάτια των Ευρωπαίων με τις καθημαγμένες ζωές και ευαισθησίες.

«Μπλε άσπρο μαύρο», λοιπόν, το μυθιστόρημα των 448 σελίδων του Καρίμ Αμελάλ (Πόλις, 2017). Στο οπισθόφυλλο της έκδοσης διαβάζω: «Κι αν η Μαρίν Λεπέν -που στο βιβλίο έχει το ψευδώνυμο Μιρέιγ Λεφέκ- εκλεγεί πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας; Τι σημαίνει για τη χώρα η εκλογική νίκη της Άκρας Δεξιάς;

»Σ’ αυτό το συνταρακτικό μυθιστόρημα πολιτικής φαντασίας, ο Καρίμ Αμελάλ αντικαθιστά το κόκκινο της γαλλικής σημαίας με το μαύρο και περιγράφει με οξυδέρκεια ένα εφιαλτικό σενάριο, που δεν φαίνεται, δυστυχώς, απίθανο.

»Ο αφηγητής είναι Γάλλος αλγερινής καταγωγής. Δεν είναι όμως καρικατούρα του κατοίκου των υποβαθμισμένων προαστίων. Μένει στην καρδιά του Παρισιού, έχει κάνει λαμπρές σπουδές και εργάζεται ως ανώτερο και ακριβοπληρωμένο στέλεχος του χρηματοπιστωτικού τομέα, συζεί με τη γυναίκα που αγαπά: είναι ένας επιτυχημένος. Και ξαφνικά όλα ανατρέπονται. Οι γαλήνιες αυταπάτες (η Λεπέν δεν θα εκλεγεί· αλλά κι αν εκλεγεί, δεν θα εφαρμόσει το πρόγραμμά της· μα ακόμα κι αν το εφαρμόσει, οι συνέπειες δεν θα είναι σοβαρές) καταρρέουν. Η νέα πρόεδρος εφαρμόζει με μεθοδικότητα το πρόγραμμά της: η "εθνική ανόρθωση" τίθεται σε ισχύ.

»Εγκαθιδρύεται ένα καθεστώς ανοιχτά ρατσιστικό, που ασκεί άγρια καταστολή και δεν διστάζει να στείλει τανκς στα προάστια. Από έναν κόσμο γεμάτο αποχρώσεις, πέφτουμε σ’ έναν αποπνικτικό μανιχαϊσμό. Κάποιοι σκύβουν την πλάτη, λουφάζουν. Κάποιοι άλλοι, και κυρίως αυτοί που βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνίας, στην περιφέρειά της, οργανώνουν την αντίσταση. Όσο για τον αφηγητή, αμφιταλαντεύεται. Προβληματίζεται, αναρωτιέται ποιος είναι, τι σχέση έχει με αυτό που του λένε ότι είναι. Στο τέλος, παίρνει την απόφασή του: "Σήμερα είμαι ζωντανός· αύριο ίσως να έχω πεθάνει, αλλά δεν θα είμαι πια μόνος. Ζήτω η Δημοκρατία, ζήτω η Γαλλία!"».