Κώστας Τσαούσης

Ο κ. Χουλιαράκης από το βήμα της Βουλής προχώρησε στην παραδοχή της σκληρής πραγματικότητας και πιο συγκεκριμένα ότι η φορολογική επιβάρυνση συνεπών νοικοκυριών και επιχειρήσεων είναι μεγάλη, και ενέχει υφεσιακό κίνδυνο για την οικονομία αλλά προειδοποίησε ότι σε αντίθετη περίπτωση υπήρχε κίνδυνος για το κοινωνικό κράτος. Για να είμαι δίκαιος, μια υποσημείωση εδώ είναι παραπάνω από αναγκαία: Ναι, θα υπήρχε και πάντα θα υπάρχει κίνδυνος για το κοινωνικό κράτος έτσι όπως το ορίζει ο κ. Χουλιάρακης και οι σύντροφοι του.

Ας μην κλείνουμε άλλο τα μάτια στην πραγματικότητα αφήνοντας κατά μέρος τις ιδεοληψίες του παρελθόντος – δεν είμαστε δυστυχώς στις τελευταίες δεκαετίες του 20 ου αιώνα στη Κεντρική ή στη Βόρεια Ευρώπη. Το κοινωνικό κράτος για να σταθεί στα πόδια του και να προσφέρει τις υπηρεσίες στους πολίτες που ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού χρειάζεται να «πατάει» γερά σε ένα περιβάλλον που τροφοδοτεί την ανάπτυξη και εκείνη με την σειρά της, τις παραγωγικές επενδύσεις μακροχρόνιας απόδοσης, τις θέσεις εργασίας, τα εισοδήματα, τον πλούτο. Με κόλλυβα μνημόσυνων δεν γίνεται δουλειά - οι πόροι ελάχιστοι και προερχόμενοι από το υστέρημα της μεγάλης πλειοψηφίας των πολιτών. Την ίδια ώρα, το πολιτικό προσωπικό αδιαφορεί και συνεχίζει να ορκίζεται πίστη σε σύμβολα και κάθε λογής «εικονίσματα», διατηρώντας στο ακέραιο μια συγκρότηση και λειτουργία των δημόσιων υπηρεσιών που βρίσκεται εκτός τόπου και χρόνου.

Στο ζήτημα της σχέσης ανάμεσα στους φόρους και το λεγόμενο κοινωνικό κράτος τοποθετείται και το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κράτους στη Βουλή (Γ.Π.Κ.Β.) στη πρόσφατη έκθεση επί του Προσχεδίου του Προϋπολογισμού του Κράτους. Εκεί κάνει λόγο για την «δημοσιονομική υπευθυνότητα με κοινωνική δικαιοσύνη».

Αλλά, μιας και φτάσαμε στο Γραφείο Προϋπολογισμού και την έκθεση του καλό είναι να μάθουμε από πρώτο χέρι τι και πώς το λέει για τον Προϋπολογισμό που έφεραν στη Βουλή οι κ. Τσακαλώτος, Χουλιαράκης και Αλεξιάδης. Πιο συγκεκριμένα, «Το Προσχέδιο Κρατικού Προϋπολογισμού 2017 υπηρετεί ρητά την «επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων, που αποτελούν διεθνείς δεσμεύσεις της χώρας. Η διατύπωση αυτή επιβεβαιώνει τη βούληση της κυβέρνησης να εφαρμόσει το πρόγραμμα προσαρμογής (τρίτο Μνημόνιο όπως επικαιροποιήθηκε τον Ιούνιο 2016). Όμως, κρίσιμες προβλέψεις για ρυθμούς μεγέθυνσης κλπ. είναι τουλάχιστον συζητήσιμες. Ο Προϋπολογισμός 2017 όπως προετοιμάζεται έχει βραχυπρόθεσμα έντονα υφεσιακό χαρακτήρα μολονότι η υφεσιακή επίπτωση μπορεί εν μέρει να εξουδετερωθεί με την αλλαγή του οικονομικού κλίματος λόγω ολοκλήρωσης των αξιολογήσεων.

Το Προσχέδιο αναγνωρίζει ρητά ότι μεσοπρόθεσμα η επιστροφή στον ενάρετο κύκλο της ανάπτυξης θα επιτευχθεί υπό προϋποθέσεις. Οι σπουδαιότερες:"Η συνεπής εφαρμογή του προγράμματος στήριξης της ελληνικής οικονομίας, σε συνδυασμό με την σταδιακή χαλάρωση των περιορισμών στην κίνηση κεφαλαίων και την πρόοδο στους τομείς της διευθέτησης μη εξυπηρετούμενων δανείων και δομικών αλλαγών".

Όλα αυτά θα αποκαθιστούσαν την εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία. Αλλά το ίδιο το προσχέδιο αποδομεί εν μέρει το επιχείρημα! Ενδεικτικά σημειώνουμε ότι προβλέπει πολύ λιγότερα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις στις οποίες αποτυπώνονται εμφανέστερα οι εσωτερικές δυσκολίες των μεταρρυθμίσεων.

Συναφώς, η λύση του προβλήματος των κόκκινων δανείων και οι «δομικές αλλαγές» καθυστερούν.

Σύμφωνα με το κείμενο επιζητείται επίσης να συζευχθεί η "δημοσιονομική υπευθυνότητα με κοινωνική δικαιοσύνη". Όπως όμως έχει υποστηριχθεί, λιτότητα και αδικία μειώνουν τις πιθανότητες επιτυχίας ενός προγράμματος προσαρμογής.

Τη γενική στόχευση ως προς την κοινωνική διάσταση υπηρετεί μεν η εφαρμογή του Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης, αλλά αντιστρατεύονται άλλα μέτρα που προβλέπει το ίδιο το προσχέδιο (π.χ. η σαφής προτίμηση υπέρ των έμμεσων φόρων)».

Φόροι επί φόρων λοιπόν – Περισσότεροι φόροι, υψηλότερη φορολογία για τους πολίτες , τους συνεπείς φορολογούμενους. Και όλα αυτά για το λεγόμενο Κοινωνικό Κράτος. Λέξη όμως για το πώς θα προχωρήσει το πρόγραμμα του ΤΑΙΠΕΔ, το τι θα γίνει με το Υπερταμείο, με τις ώριμες μεταρρυθμίσεις που συμβάλλουν στην παραγωγική ανασυγκρότηση, την διατηρήσιμη ανάπτυξη.